جمعه, ۱۸ رمضان ۱۴۴۵هـ| ۲۰۲۴/۰۳/۲۹م
ساعت: مدینه منوره
Menu
القائمة الرئيسية
القائمة الرئيسية

خپلمنځي تفاهم، خو به مسکو کې نه

  • خپور شوی په سیاسي

د سې شنبې او چهارشنبې په ورځو په مسکو کې ځیني افغان سیاستوال چې ډېری یې پخواني مجاهدین دي له طالبانو سره مخ کېږي او د افغانستان د راتونکي، سولې او خپلمنځي تفاهم په اړه خبرې کوي. دا غونډه چې په ښکاره د مسکو مېشتو افغانانو په کوربه توب جوړه شوې، د روسیې هغه هڅه ده چې غواړي بیا د افغانستان په مسایلو کې ځان ښکېل کړي.

د افغانستان د ستونزو د حل لپاره دا یوه لاره ده چې افغانان خپلو کې یو له بل ته لاس ورکړي او د امریکايي اشغال پر وړاندې واحد صف جوړ کړي. که طالبان او پخواني افغان مجاهدین سره پخلا شي او واحد دریځ پیدا کړي، دا به یو ښه پرمختګ وي، خو پوښتنه دا ده چې د مسکو غونډه د واحد دریځ د پیدا کولو هڅه ده او که نه دواړه لوري د خپلو شخصي ګټو په لټه کې دي؟ داسې نه ښکاریږي چې دوی دې یو ګد هدف ته د رسېدو لپاره را ټول شوي وي. که دوی رښتیا غواړي واحد دریځ پیدا کړي، نو لومړنۍ ستونزه دا ده چې دوی څنګه د یو داسې هېواد په پلازمینه کې را ټول شوي چې دوه میلیونه افغانان یې شهیدان کړي او د افغانستان د اوسنیو ستونزو بنسټ یې اېښی دی!؟ له بله اړخه د افغانستان د ستونزې حل دا نه دی چې له یوه ښکېلاکه د خلاصون لپاره د بل ښکېلاک یا له یوه دښمن څخه د خلاصون لپاره د بل دښمن لمنې ته ځانونه وغورځوو. له همدې امله په مسکو کې را ټولېدل به د افغانستان د ستونزې له حل سره مرسته ونه کړي.

په افغانستان کې پاکو سیاستوالو او رېښتینو مجاهدینو ته پکار ده چې له طالبانو سره د مشترک دریځ د پیدا کولو او د افغانستان د اشغال د ختمولو لپاره له شخصي ګټو او تربګنیو تېر شي او لوی فکر وکړي. وسله والو طالبانو ته هم پکار ده چې ټولو هغو ته د مخالفینو په سترګه ونه ګوري چې له دوی سره نه دي. ډېر کسان شته چې د اشغال پر ضد دي او غواړي دا اشغال ختم شي، نو ځکه طالبان باید له دوی سره د نږدې کېدو هڅه وکړي.

هغوی چې تر اوسه پورې په ناسمه لاره روان وو او د ښکېلاک ملګرتیا یې کوله اوس باید پوه شي چې ښکېلاک له دوی سره هم لوبه کوي، نو ځکه باید دریځ بدل کړي او د خپل ولس په څنګ کې ودریږي. که موږ یو بل ته لاسونه ورکړو او په یوه داسې اجنډا سره سلا شو چې زموږ له عقیدې سرچینه واخلي، نو د افغانستان د اشغال خاتمه حتمي کیږي.

زمری افغان

د مطلب ادامه...

عبدالعزیز آل سعود د انګلیس نږدې ملګری او د عثماني خلافت کلک دښمن

(د برېټانیا د بهرنیو چارو وزارت اسنادو ته کتنه)

(ژباړه)

عبدالعزیز آل سعود د سلطان عبدالحمید هغه غوښتنه چې له عثماني خلافت څخه ملاتړ و، رد کړه. د عثمانیانو پوځي قومندان حسن شکري د عبدالحمید ثاني لیک عبدالعزیز ته ورساوه، کومې فتنې چې په نجد کې کېدې د هغې خبرداری یې ورکړ او ورته ویې ویل: «په دغه سیمه کې د پردیو لاسوهنې دي.» حسن شکري عبدالعزیز ته وویل: عبدالحمید دا لیک د وینو د نه تویدو او په اسلامي خاورو کې د پردیو د نفوذ او لاسوهنې د مخنیوي لپاره رالېږل دی. خو عبدلعزیز آل سعود یې په ځواب کې وویل: «موږ ستاسو دا خیر او نصیت نه غواړو، نوره نه پرېږدو تاسو پر موږ حکومت وکړئ او ستاسو اطاعت هم په کار نه دی.»

د انګلیس د بهرنیو چارو وزیر «کرزون» د خلیج مشران او قومندانان چې په راس کې یې عبدالعزیز و او د دوی له هېواد سره عادت شوی و. انګلیس په کېښتۍ کې د لرې واټن ویشتونکي توپونو تر سیوري لاندې خپلې خبرې وکړې. د سیمې په امنیت کې یې د برېټانیا ونډه مهمه وګڼله او له دوی یې په سیمه کې د انګلیس د دښمنانو د پاکولو مرسته وغوښته. دا یې هم ورته معلومه نه کړه، چې د عثمانیانو، المانیانو، روسانو او یا هم فرانسویانو دښمنان واوسئ.

د عبدالعزیز آل سعود له قدرت ته رسېدو مخکې د انګلیس سیاست یوازې په عرب جزیره او د عمان سیند له څنډو تر کوېټه پورې لاسرسی و، خو کله چې د عبدالعزیز آل سعود په شان کسان واک ته ورسېدل، نو انګلیس خپل سیاست بدل کړ او له عبدالعزیز سره یوځای کېدل او د علي ابن رشید ـ چې عثماني دولت ته وفادار وـ د رول له منځه وړل یې خپله موخه وګرځوله. هغه ابن رشید چې د «رافدین» په جنوبي سیمه کې د انګلیس ځواکونو لپاره ګواښ و.

په ۱۹۱۰م کې عبدالعزیز ال سعود د انګلیس یو باوري شخص «ولیام هنري شکسپیر» ته لیک ولېږه. له دغه لیک څخه د عبدالعزیز موخه انګلیس ته ورنږدې کېدل و. شکسپیر په عربي پوهېده. له هماغه وخته د عبدالعزیز او شکسپیر ټینګه ملګرتیا پیدا شوه. دغه راز عبدالعزیز بل لیک په سیمه کې د انګلیس استازي «پیرسي کوکس» ته ولېږه. عبدالعزیز په دې لیک کې لیکلي و: «ښاغلي ته وایم چې زموږ پخوانۍ دوستۍ او تړونلیکونو ته فکر وکړي، زما د  ارواښاد نیکه فیصل د وخت دوستي او تړونونه، چې ۵۵ کاله یې کېږي او ۵۵ کاله نور پاتې دي. موږ د دغه تړونلیک د بیا تړون غوښتونکي یو.» دغه راز عبدالعزیز زیاته کړه: «ال سعود له مبارک الصباح څخه ښه دی، ځکه ال سعود له ترکانو سره هېځ معامله نه ده کړې او هېځکله یې د مبارک په شان د ترکانو بیرغ نه دی پورته کړی. هېڅکله یې د سلطان خلافت نه دی منلی.»

امیر شمر ابن رشید عبدالعزیز ته لیک ولېږه او ورنه یې وغوښتل چې سوله ورسره وکړي. خو عبدالعزیز له هغه سره سوله په دې شرط ومنله چې ابن رشید انګلیس ته تسلیم او عثماني دولت ته شا کړي. له هغه وروسته یې کوکس ته لیک ولیکه او پکې ویې لیکل: «لکه څنګه چې تاسو پوهېږئ، ابن رشید ماته لیک رالېږلی، غواړي سوله وکړي. خو مایې د لیک په ځواب کې ولیکل: په داسې حال کې له ما سره سوله او دوستي کولای شې، چې دوستي مو زموږ له دوست او همتړونه (انګلیس او د هغوی همتړونه کسانو سره اعلان کړي.» خو ابن رشید د عبدالعزیز دا غوښتنه رد کړه. عبدالعزیز له انګلیس سره پر پرته له قید او شرطه دوستۍ ټینګار وکړ او کوکس ته یې وویل: «زه د خپلې شخصي موخې لپاره هېڅکله له ابن رشید سره سوله نه کوم. سوله یوازې د انګلیس د ګټو لپاره منم.»

یوه شتمن ۷۰۰ اوښان وپېرودل، څو یې عثماني ځواکونو ته د انګلیس پر وړاندې جګړه کې د مرستې لپاره واستوي، خو عبدالعزیز د دغه اوښانو پر قافله حمله وکړه، هغه یې ونیول او انګلیس ته یې په ډالۍ کې کويټ ته واستل.

د ۱۹۱۳م د مارچ په میاشت کې عبدالعزیز له شکسپیر سره وکتل او په بالکان کې یې د عثماني دولت د کمزورۍ په وخت کې د احساء او قطیف د نیوو پرېکړه وکړه. وروسته یې د ۱۹۱۳م کال په اپرېل میاشت کې ناڅاپي حمله وکړه. د عقیر بندر یې ونیو، عثماني ځواکونه یې له هغه سیمې وشړل. د انګلیس له استازو شکسپیر او تریفور سره یې د بحرین په بندر کې وکتل، د یوبل ښه خدمت یې وکړ او ملي ګډاوې یې تر سره کړې.

د ۱۹۱۴م کال په مارچ کې شکسپیر ریاض ته ولاړ، پنځلس ورځې یې له عبدالعزیز سره په دې اړه خبرې وکړې چې څه ډول له امام یحی، محمد ادریس، د عسیر حاکم او د عربي جزیرې له نورو رهبرانو سره ـ چې په حقیقت کې د انګلیس مزدوران دي ـ اړیکې جوړې کړي. له دغه ناستې یې موخه د عثمانیانو پر وړاندې د یووالي جوړول و.

د ۱۹۱۴م د نومبر په ۲۸مه عبدالعزیز آل سعود یو لیک ولیکه: «د عبدالعزیز له طرفه د نجد امیر ته! ستاسو او د انګلیس ویاړلي حکومت د بریا په هیله. هیله من یم کارونه په زړه پورې پر مخ ولاړ شي او د عثمانیانو پر وړاندې په مقابله کې توافق ته ورسیږو.»

د ۱۹۱۴م د نومبر په ۲۴مه د عبدالعزیز او ابن رشید تر منځ د جراب په نامه جګړه پیل شوه. شکسپیر د عبدالعزیز پوځي سلاکار او د لرې واټن وهونکو توپونو دنده درلوده. بلاخره شکسپیر په دغه جګړه کې ومړ.

په لومړۍ نړیواله جګړه کې د هند قومندان کوکس، ابن سعود او شاح ته د ډېرو لاسته راوړنو او د انګلیس په ګټه کار کولو له کبله په غاړو کې د ویاړ مډالونه ور واچول. هغه څه چې د عراق د نیوو په حمله کې د انګلیس د زیات قوت لامل شول.

د ۱۹۱۵م د دسمبر په ۲۶مه کوکس له عبدالعزیز سره د دارین معاهده امضا کړه. دغه معاهده د انګلیس پاچاه مرستیال هم په هند کې تایید کړه. په دغه معاهده کې لاندې موارد راغلي و:

- د عبدالعزیز حکومت د عبدالعزیز او خپلې خاورې ګټې پر ځان لازمې بولي.

- عبدالعزیز آل سعود ژمنه کوي چې پرته له انګلیس څخه له نورو حکومتونو او دولتونو سره هېڅ ډول اړیکې نه نیسي او معاهدې هم نه لاسلیکوي.

- عبدالعزیز حق نه لري، چې خپله خاوره  چا ته په اجاره او ګرو ورکړي یا هم نورو هېوادونو ته یې د امتیاز په ډول د انګلیس له اجازې پرته ورکړي.

ـ عبدالعزیز ژمنه کوي چې په کویټ، عمان، بحرین، قطر او د دغه سیمو په سواحلو کې هېڅ ډول مداخله او حمله نه کوي. لکه څنګه یې چې پلار مخکې دغه ژمنه کړې وه. دغه راز عبدالعزیز حق نه لري په هغه شیخ نشینه سیمو کې چې د انګلیس او د هغوی د شریکانو تر مرستې لاندې دي، لاسوهنه وکړي.

ـ انګستان ژمن دی چې سعودي ته د کال ۵۰۰۰ استرلیني جنیه، زره میله ماشیندار او ټوپک، دغه راز سل زره مرمۍ معاش ورکړي.

د ۱۹۱۵م د دسمبر په ۲۹مه د انګلیس په اسنادو کې ذکر شوي، چې د عبدالعزیز شخصیت او نښو موږ ته د هغه موقف ثابت کړی او د جګړو له وخته کولای شو پر هغه باور وکړو.

کله چې عبدالعزیز ال سعود د حسین علي لخوا د خپل موقف د خطر احساس او وېره وکړه، کوکس هغه ته ډاډ ورکړ او ورته ویې ویل: «تشویش مه کړه! موږ ستا د خپلواکۍ ضامن یو او ژمنه در سره کوو، چې نه به شریف او نه هم بل کوم څوک پر تا حمله وکړي.»

له الرایه جریدې څخه اخیستل شوې

د مطلب ادامه...

د پاکستان رژیم په داسې حال کې د چین په ملاتړ ستونی څېرې کوي چې دا هېواد د ایغور مسلمانانو عقیدې ځپلو ته راپاڅېدلی دی Featured

  • خپور شوی په پاکستان

 (ژباړه)

د پاکستان حکام له هغو کسانو سره همغږي او خواخوږي کوي چې له مسلمانانو سره په ښکاره دښمني کوي او دا حاکمان د هغوی پر ظلم چوپ دي او له هغوی سره له دغو خیانتونو سره سره اقتصادي معاملې تر سره کوي. پر دې سربېره د پاکستان حاکمان اوس دومره ذلیل او پست شوي چې د چین د مرستې له اعلان وروسته هغوی له چین سره د ختیځ ترکستان د مسلمانانو د عقیدې پر وړاندې جګړه کې مرسته کوي.

له الجزیرې سره په هغه مرکه کې چې د ۲۰۱۸م د ډيسمبر په ۳۰مه خپره شوه، د پاکستان ولسمشر عارف علوي چین ته له هغو کسانو سره  چې په واک کې یې دي د عکس العمل بشپړه وعده ورکړه. هغه مهال چې له ده څخه د ایغور مسلمانانو پر وړاندې د بیجنګ د وحشیانه کړنو په هکله چې له ډېرې مودې راهیسې دوام لري، وپوښتل شول، ویې ویل: «که په کمپونو کې د سلګونه زرو مسلمانانو لاسونه وتړل شي او په خوله کې یې سمنټ واچول شي، بیا به هم د چین ملاتړ کوو.» هغه په بشپړ اطمینان وویل: «که چین مسلمانو ښځو ته د زېږونې اجازه ورنه کړي او مسلمان نارینه عقیم (شنډ) کړي، بیا به هم د چین ملاتړ کوو.» ده په ښکاره له هغه رژیمه خپل ملاتړ اعلان کړ، چې د مسلمانانو پر کورونو یې جاسوسان ګومارلي او په خصوصي حریم کې یې اسلامي قوانین تر پښو لاندې کړي او د جنسیتونو تر منځ یې بېلوالی پیل کړی. ډېرې ورځې تېرې شوې، خو دا مزدور او مکار رژیم بې له هېڅ پښېمانۍ او توبې د ظالمو چینایانو ملاتړ کوي.

له داسې مزدورو حاکمانو څخه چې پر هغه څه حکم نه کوي چې الله سبحانه و تعالی نازل کړي او د هغه په حق کې ظلم کوي، داسې خاینانه دریځ کومه د تعجب خبره نه ده او باید هم همداسې وکړي، ځکه همدا مزدور حاکمان دي چې د مسلمانانو له دښمنانو (کفارو) سره د اړیکو د عادي کولو لپاره شپه او ورځ هڅه کوي که دا دښمن په ختیځ کې که چین وي او یا هم په لویدیځ کې امریکا او روسیه وي او دا ټول مستکبرین او ظالمان دي، چې دغه ذلت او خوارۍ ته یې غاړه اېښې او له کافرانو سره د اړیکو د عادي کولو هڅې کوي، په داسې حال کې چې الله سبحانه و تعالی فرمایلي:

﴿إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَن تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ﴾ [ممتحنه: ٩]

ژباړه: بېشكه الله تاسو يواځې له هغو كسانو نه منع كوي چې له تاسو سره يې په دین كې جنګ كړى دى او تاسو يې له خپلو كورونو نه ایستلي یئ او ستاسو په ایستلو كې يې یو له بل سره مرسته كړې ده، دا چې تاسو له دوى سره دوستي وكړئ او هر هغه څوك چې له دوى سره دوستي وكړي، نو همدغه كسان ظالمان دي.

دا هغه کسان دي چې مظلوم مسلمانان یې په ظلم او بې عدالتۍ کې یوازې پرېښي، په داسې حال کې چې الله سبحانه و تعالی فرمایلي دي:

﴿وَإِنِ ٱسْتَنصَرُوكُمْ فِى ٱلدِّينِ فَعَلَيْكُمُ ٱلنَّصْرُ﴾ [الانفال: ۷۲]

ژباړه: که له تاسو څخه یې په دین کې مرسته وغوښته، باید له هغوی سره مرسته وکړئ.

اې د پاکستان مسلمانانو! وروسته له دې داسې حاکمان تاسو و نه غولوي، چې په خپل سیاسي اقتصادي او نظامي ملاتړ له هغو کسانو سره مرسته کوي، چې زموږ دین او عقیدې ته سپکاوی کوي او زموږ مقدسات تر پښو لاندې کوي. نور بس دي، هغوی ته نه ووایئ! راځئ هغوی داسې پرېږدو لکه موږ یې چې یوازې پرېښي یو او د نبوت پر منهج د خلافت د بیاځل رامنځته کولو لپاره جدي هڅې وکړو. یوازې په همدغه کار کولای شو داسې حاکمان ولرو، چې د اسلامي ځمکو په یووالي سره موږ ته ځواک راکړي، له دې پرته به، له کافرانو او دښمنانو سره د اوسنیو مزدور حاکمانو په دوستۍ او خواخوږۍ تل خوار او ضعیف وو. الله سبحانه و تعالی فرمایلي:

﴿الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَيَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا﴾ [نساء: ۱۳۹]

ژباړه: هغه كسان چې له مومنانو پرته كافران دوستان نیسي، ایا دوى د هغوى په خوا كې عزت لټوي؟ نو بېشكه عزت ټول د الله لپاره دى.

د حزب‌التحریر-ولایه پاکستان مطبوعاتی دفتر

د مطلب ادامه...

د سوریې پر انقلاب د سعودي د اوقافو وزیر نیوکه

د سعودي عربستان د اسلامي چارو وزیر عبدالطیف بن عبدالعزیز  د عربي پسرلي په انقلابونو نیوکه وکړه. ده د خپل کار دلیل د سوریې ویجاړي او د خلکو اواره‌ګي وښوده. د سعودي دغه وزیر د سعودي په پلازمېنه ریاض کې د رسمي علماوو په غونډه کې د عربي پسرلي انقلابونه د عربو مسلمانانو لپاره وژونکي وګڼل، داسې انقلابونه چې هېوادونو او ملتونو ته یې ورانی رامنځته کړی او وچ او لامده سوځي. هغه ټینګار وکړ چې دا ټول حالات د فتنې د دعوتګرو او هغو کسانو لخوا رامنځته شوی، چې دین یې د دنیا د لاسته راوړلو او ځواک ته د رسېدو وسیله ګرځولی.

بن عبدالعزیز اضافه کړه: «د فتنې او شر دعوتګرانو او هغو کسانو ته چې د خلکو له احساساتو سره لوبې کوي، اجازه ورکول د ملتونو د خرابۍ او ورانۍ عامل ګرځي، بې له دې چې خلکو او ملتونو دین او دنیا ته کومه ګټه ورسوي.» هغه د انقلاب په هکله په خپلو خبرو کې د سوريې بحران او هغه څه چې د سوریې خلکو ته د فقر او بدبختۍ په څېر رسیدلي، اشاره وکړه او هغه کسان یې د فتنې دعوتګران وبلل چې خلکو ته یې اجازه ورکړه چې سرکونو ته راووځي او په پایله کې سوريه دغه حالت ته ورسېده.

نو تاسو اې د اسلام علماوو! امت نن ستاسو لیدلوري ته اړتیا لري، هغه لیدلوری چې د اسلام د لومړنیو علماوو له لیدلوري سره ورته وي، څرنګه چې هغوی له باطل سره مبارزه وکړه او ماتې یې ورکړه، دا چې د هغو ظالمانو په وړاندې چې پای یې نږدې دی د امت له خوځښت څخه ځان ته برائت ورکړئ، ووېرېږئ او د امت له قهر څخه چې خوځښت او بیداري ورسره ده ووېرېږئ، او د دې بیدارۍ په لومړیو کسانو کې اوسېږئ، نه په وروستیو کې. بېشکه د ظالم پاچاه پر وړاندې د حق خبره د هغه چا شعار دی چې د الله سبحانه و تعالی کتاب ساتي او د رسول الله صلی الله علیه وسلم سنت راټولوي او پر یې شریعت عالم وي. د اسلام په تاریخ کې د هغو دعوتګرانو داستانونه ډېر زیات دي، چې له حاکم سره په شخړه کې یې استقامت ښودلی او د تاریخ په پاڼو کې د داسې نارینه او ښځو عالمانو او عابدانو نوم لیکل شوی چې د ظالمو حاکمانو پر وړاندې درېدلي، له هغوی سره یې استدلال کړی او هغوی ته یې نصیحت کړی او خپل مسوولیت یې ادا کړی. د امت شکایت یې ورته رسولی او په پایله کې یې د امت حالت د لاسه وتلو حقونو په بیا لاسته راوړو سره اصلاح کړی.

ذبیح الله رضوان

د مطلب ادامه...

د ساهیوال پېښې ډزې په ډاګه کوي چې څه ډول امریکا د «تروریزم پر وړاندې جګړه کې» د پاکستان دولت، د وخت ښکېلاکګر پر بې رحمه اداره بدل کړ

  • خپور شوی په پاکستان

(ژباړه)

د ۲۰۱۹م د جنوري په ۱۹مه امنیتي ځواکونو، ستر څلور لارې ساهیوال‌تول ته څېرمه په روښانه ورځ کې یو وړوکی موټر چې روان و، تر برید لاندې راوست. په دغې خونړۍ پېښه کې د ډزو له امله، مور او پلار له خپلې پېغلې لور او خپل نږدې خپلوان سره ووژل شول، دا په داسې حال کې ده چې د هغوی له دریو ماشومانو څخه د یوه پر پښه ګولۍ لګېدلې وه او په معجزه آمېزه توګه ژوندي پاتې شول. د «تروریزم ضد ادارې(CTD)» په خپل ګذارش کې ادعا کړې، چې د هغوی خپلوان تر څار لاندې ترهګر و او لومړی هغه د خپلې وسلې پر مټ پر ځواکونو برید وکړ او همداراز د یاد برید په لړ کې درې تنه ترهګر پر موټرسایکل وتښتېدل. د نښتې تر پای وروسته مو له مجرم څخه انتحاري واسکټ، لاسي نارنجک، مکروف ډوله تفنګچه او څو میله درنې او سپکې وسلې وموندلې. د عیني شاهدانو په وینا: «لومړی نظامیانو پر موټر ډزې وکړې، نه وسلې او نه  هم انفجاري مواد له هغوی څخه ترلاسه شوي.»

تر هغې وروسته چې د پاکستان خاینو حکامو د «ترهګرۍ پر وړاندې د امریکا» جګړې سره تعهد وکړ، د «ترهګرۍ ضد ادارې» ځواکونو په مرسته د دولت لپاره له سیاسي قدرت څخه ګټه اخیستنه یو اصل وګرځېد، ترڅو خپل وحشيانه عملونه وکړي؛ چې د ترهګرۍ ضد مبارزه کوي. ځکه نو مسلح امنیتي ځواکونه د کورنیو د ښځو د حرمت او خصوصي امنیت په نه پام کې نیولو سره، پر کورونو چاپې وهي، د زکات د پیسو په شمول یې پیسې کنګل کوي، چې د پیسو دغه کنګل کول له کوم رسمي سند پرته کېږي او بیرته هم نه ورکول کېږي. هغه کسان چې «د امریکا د پالیسو د رشد» پر وړاندې غږ پورته کوي، نیول کېږي، شکنجه کېږي او ان برمته کېږي.

ان له خلاصون او آزادۍ وروسته، هغه کسان چې یو ځل د «تروریزم ضد ادارې» نیولي، هرکال یو ځل ځورول کېږي او ان جسمي او روحي عذابونه ورکوي، ترڅو ورته عبرت وي. دولت ددې پرځای چې له خپلو اوسېدونکو څخه مخلصانه ساتنه وکړي، د وخت د ښکېلاکګر پر بې رحمه اداره بدل شوی، چې په شدت سره یې ټول اوسېدونکي تر فشار لاندې راوستلي دي. دغه بې پروا او خاین دولت ددې پر ځای چې د خپلو اوسېدونکو له عزت، شرافت، مال او ځان څخه ساتنه وکړي، د امریکا د اړتیاوو په پوره کولو سره د ډالرو د ترلاسه کولو هڅې کوي، چې دغه حقیقت د ګاونډي هېواد افغانستان تر وحشیانه اشغال وروسته څرګند شو.

اې د پاکستان مسلمانانو! له ټاکنو څخه مخکې د عمران خان له ژمنو سره سره چې ویې ویل: «نور به د امریکا په شاجور کې مرمۍ نه وو.» له بده مرغه دادی دغه سړي د خپلو ویناوو پرخلاف عمل وکړ او د «ترهګرۍ پر وړاندې د امریکا په جګړه» کې یې ګډون وکړ، په پایله کې یې پاکستان د دولت د «اوسپنیز سوک پر پولیسو» بدل کړ، چې نظامي ځواکونه له کومې نیوکې او ځواب ویلو پرته د بې ګناه خلکو پوزې ماتوي. راځئ تصمیم ونیسو چې دا په ساهیوال کې د بې ګناه خلکو د وینو توېدو او د ماشومانو د یتیم کېدو وروستي تلفات وي، چې موږ یې له نړیوال تروریزم یعنې امریکا سره د باجواه-عمران د خاین حکومت د ملګرۍ له امله زغمو. نور باید اجازه ورنه کړو چې د محکمې د تصمیمونو د توهماتو او خیال بافیو او د پولیسو د څېړنو قرباني شو او دغه چاره یوازې د یاد مات شوي نظام او د هغوی د ناوړه ملګرو د حیات لامل ګرځي او بس. راځئ ددغې «تروریزم ضد ادارې(CTD)» د ړنګولو او ویجاړولو لپاره فوري هڅې وکړو او پاکستان د امریکا له هر ډول اطاعت، تعهد او فرمانبردارۍ څخه خلاص کړو او د نبوت پر منهج د راشده ثاني خلافت بیا تاسیس مو کاري لومړیتوب وټاکو، چې په یوازېتوب سره د مسلمانانو او اسلام حقیقي ډال دی. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایي:

«إِنَّمَا الْإِمَامُ جُنَّةٌ يُقَاتَلُ مِنْ وَرَائِهِ وَيُتَّقَى بِهِ»

(مسلم)

ژباړه: په ریښتیا امام(خلیفه) هغه ډال دی چې ترشا یې تاسو جګړه کوی او ده ته پناه راوړی.

د حزب التحریر ولایه پاکستان مطبوعاتي دفتر

د مطلب ادامه...

په هر څه کې احسان لازم دی

ګرانو ملګرو هر چېرته چې یاست (له حدیث شری27ندې کولو سره پیلوم:

له شداد بن اوس رضی الله عنه نه روایت دی چې ویې ویل: دوه شیان مې له رسول الله صلی الله علیه وسلم نه اوریدلی، چې فرمایل یې:

«إِنَّ اللهَ كَتَبَ الْإِحْسَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ، فَإِذَا قَتَلْتُمْ فَأَحْسِنُوا الْقِتْلَةَ، وَإِذَا ذَبَحْتُمْ فَأَحْسِنُوا الذَّبْحَ، وَلْيُحِدَّ أَحَدُكُمْ شَفْرَتَهُ، فَلْيُرِحْ ذَبِيحَتَهُ» (رواه مسلم)

ژباړه: بېشکه الله سبحانه وتعالی د هر څه په حق کې احسان واجب کړی دی، که مو څه شی وژل، په ښه طریقه یې ووژنئ او که مو څه شی ذبحه کول، په ښه حالت یې ذبحه کړئ، چاړه مو ښه تېره او د ذبحې حیوان ژر ارام کړئ.

د حدیث مفهوم:

دا حدیث شریف د دین مهم قواعد بیانوي، چې هغه د ټولو اسلامي احکامو د تحکیم ضامن دي؛ ځکه د انسان کړنې د ژوند په ټولو اړخونو پورې اړوندېږي، نو دا اړیکه په سیاسي، اجتماعي، اقتصادي، قضایي، تعلیمي او نورو برخو او څيزونو کې، چې د انسان له عمل سره اړیکه لري، شاملېږي.

پر دغه اساس که د وژلو او د حیواناتو د ذبحه کولو په وخت کې احسان مطلب دی، نو په جګړه کې د اسلام د دوښمنانو د وژلو په وخت کې هم احسان مطلوب دی، یعنې ونه ځورول شي او جسم یې مثله ( غوږ، پزه او د بدن نور غړي یې پرې نه شي) بلکې احسان مراعت شي، لکه څنګه چې په حدیث کې وویل شول: (چاړه مو تېره او د ذبحې حیوان ارام کړئ) کله چې انسان دغه کړنې له شریعت سره سمې په ښه توګه ترسره کړي، په دنیا او آخرت کې د نېکبختانو په ډله کې حسابېږي.

اې مسلمانانو!

په اوس وخت کې اسلام د ژوند له واقعیته ټول شوی او پر ځای یې د امت په ژوند کې کفر خپور شوی، د کفري کارونو د مخته وړلو لپاره حکام ټاکل شوي او دستورونه (قوانین)  ورته جوړېږي، چې د قوانینو له ډېروالي څخه عمل نه پرې کېږي، وار خو له خلکو سره د احسان او نرمۍ شو. پر دې سربېره له مسلمانانو سره د غربي کفارو چلند داسې چلند دي، چې ابهام او پټوالي پکې نشته (ټول پرې پوهېږي) او په دې کې هم شک نشته، چې مسلمانان د دغه دین په خاطر وژل کېږي، بندونه یې پرې کېږي، ګېډې یې څيرېږي او ازادي يې په زور او ظلم اخیستل کېږي. همدا ستاسو لپاره د یویشتمې پېړۍ رهبري او سیادت دی، دا په داسې حال کې ده، چې اسلامي امت له خپل حقیقت نه داسې بې خبره او لرې پاتې شوی، چې اوازه یې د ځمکې څنډو ته رسېدلې او هغه دا چې له خلافت یا اسلامي دولت پرته امت نه شي رامنځته کېدی، هغه خلافت چې څوارلس پېړۍ یې رهبري او سیادت لاره، کومو کسانو یې، چې تر چتر لاندې ژوند کاوه، ډېر خوشبخته او نېکمرغه وو.

اې الله سبحانه وتعالی! موږ د نبوت پر منهج د هغه خلافت له راتلو برخمن کړه، چې د مسلمانانو وحدت پکې نغښتی وي، له هغه څخه ستونزې او بلاوې لرې کړه، یا الله ځمکه د خپل رحمت په نور روښانه کړه.

اللهم آمین آمین

د مطلب ادامه...

یوازې اسلامي خلافت به د پاکستان اقتصاد د چټل ډالر له استعماري دام او سودي پورونو څخه خلاص کړي Featured

  • خپور شوی په پاکستان

(ژباړه)

دې ته په پام سره چې د پاکستان مسلمانان د ۲۰۱۹م د جنورۍ په ۲۳مه خپل ځانونه د کوچنۍ بودیجې لپاره تیاروي، اوسنی اقتصادي نظام د هغه ورځ تر بلې خرابېدونکي اقتصادي حالت لامل دی، چې خلک ورسره مخ دي. په ښکاره توګه د اوسني نظام تر چتر لاندې د پاکستان پولي واحد د چټل ډالر په واسطه چې د غربي استعمارګرو لخوا د نړیوالې سوداګرۍ د اساس په توګه تپل شوی او هم د ډالر د بې رحمه ساتونکي، یعنې د پیسو د نړیوال صندوق په واسطه فلج شوی دی. د ډالر د واک د دوام لپاره استعمارګرو د مالیاتو د ډېروالي غوښتنه وکړه، ترڅو په دې سره پاکستان زیات ډالر واخیستلی شي. په همدې توګه روپۍ د ډالر پر وړاندې راټیټه شوه، څو ډالر په لوړ حالت پاتې شي؛ په داسې حال کې چې روپۍ له ناوړه حالت سره مخ ده، نو په دې وروستیو اونیو کې قیمتونه ډېر لوړ شوي دي. سودي پورونه بیا هغه لویې کندې دي چې د پاکستان د پام وړ پانګه پکې لوېدلې ده؛ د دې پانګې ګټه تر ډېره هغو سودي بانکونو ته رسېږي چې د وږو  استعمارګرانو له لوري رامنځته شوي او په ټوله نړۍ کې ترې ګټه اخلي. د پاکستان د دولتي بانک په خبره، په ۲۰۱۸م مالي کال کې د هېواد د پورونو دوسیه دوه تریلیونه روپۍ ده، چې له یوه نیم تریلیون څخه زیاتې روپۍ پکې سیمه ییز او بهرني سودي پورونه دي.

د پاکستان اقتصادي ستوزې د اسلام له پوره پلي کېدو پرته هېڅ شی نشي حلولی؛ هغه ستونزې چې د اوسني نظام تر چتر لاندې په راتلونکو اونیو کې به ښایي نورې هم ډېرې شي. اسلام هغه پولي واحد نه مني چې حکم یې په چټل ډالر پورې تړلی او هغه سیاست ته په پوره قوت سره د پای ټکی ږدي، چې د ډالر ذخیرې ساتي او پر وړاندې یې سیمه ییزې پیسې راټیټوي. رسول الله صلی الله علیه وسلم د هغه اسلامي دولت چې په مدینه کې یې تاسیس کړ، د پولي واحد په توګه طلا او نقره تبني کړل. یوازې د نبوت په تګلاره خلافت دولت په پولي واحد کې ثبات او قوت رامنځته کړی، هغه داسې چې طلا او نقرې خپل ذاتي ارزښت په نړیوال تجارت کې منلی دی. د سودي پورونو تلې ته په پام سره الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا

[بقره: ۲۷۵]

ژباړه: الله سبحانه وتعالی بیع روا او سود یې حرام ګرځولی دی.

نو یوازې خلافت له هغو کسانو سره په مالي ملاتړ چې د زراعت، صنعت او له اړو خلکو سره د مرستې په برخه کې پانګونه کوي، د سودي پورونو د سوالګرۍ کاسه ماتولی شي.

اې د پاکستان مسلمانانو! اوسنی رژیم هڅه کوي په خپلو کړنو سره تاسو ته تېر خاین او فاسد رژیمونه ښه ښکاره کړي. که یو ځل بیا د څېرو د بدلون لپاره کار کوئ، دا ستاسو لپاره مرګونې تېروتنه ده؛ په داسې حال کې چې د بشر په لاس جوړ شوي فاسد نظام له منځه وړلو او د نبوت په تګلاره د خلافت بیا تاسیس ته سخته اړتیا ده. هغه لوري ته کار وکړئ چې د الله سبحانه وتعالی حاکمیت یې پر موږ نازل کړی، څو د الله سبحانه وتعالی د رضایت او په ژوند کې مو د پرمختګ لامل وګرځي. الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿وَابْتَغِ فِيمَا آتَاكَ اللَّهُ الدَّارَ الآخِرَةَ وَلاَ تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَلاَ تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ

[قصص: ۷۷]

ژباړه: په هغه څه سره چې الله سبحانه وتعالی تا ته درکړي‎، د آخرت کور جوړ کړه او له دنیا څخه هم خپله برخه مه هېروه. نېکي وکړه، لکه څرنګه چې الله سبحانه وتعالی له تاسره نېکي کړې. په ځمکه کې د فساد خپرولو هڅه مه کوه، ځکه الله سبحانه وتعالی فساد کوونکي نه خوښوي.

د حزب التحریر-ولایه پاکستان مطبوعاتي دفتر

د مطلب ادامه...

الی‌الله دعوت په حکمت او نېک چلند سره

  • خپور شوی په سیاسي

(ژباړه)

الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿ادْعُ إِلَى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ وَ إِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ وَلَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِمَّا يَمْكُرُونَ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ [نحل: ۱۲۵-۱۲۸]

ژباړه: د الله سبحانه وتعالی په لاره کې په حکمت او نېک چلند سره دعوت وکړه! له هغوی سره په نېک چلند استدلال او خبرې وکړه! ستا پروردګار تر ټولو ښه پوهېږي، چې څوک بې لارې شوی او څوک پر سمه لاره روان دی. که غواړئ چې خپل غچ واخلئ، په هغه اندازه یې واخلئ څومره چې پر تاسو تېر شوی؛ خو که صبر وکړئ، دا کار د صابرانو لپاره غوره دی. صبر وکړه او ستا صبر یوازې د الله سبحانه وتعالی په توفیق سره د هغه سبحانه وتعالی لپاره دی. د دوی په کارونو مه ځورېږه او په توطیو یې مه خپه کېږه! الله سبحانه وتعالی له متقیانو او نېکي کوونکو سره دی.

د امر کلمه (اُدعُ) په دریو محورنو (دعوتګر، دعوت او د دعوت اسلوب) راڅرخېږي او هر هغه دعوتګر ته چې غواړي د الله سبحانه وتعالی په لاره کې له دغو محورونو څخه برخمن شي، داسې مسوولیت ورسپاري چې ترسره کول یې اړین دي.

د الی‌الله دعوت په حقیقت کې "لااله الا الله محمد رسول الله" او پر اسلامي عقیده ایمان راوړو ته دعوت دی. دا مانا چې یوازې پر الله سبحانه وتعالی، ملایکو، کتابونو، پیغمبرانو، قضاء او قدر ایمان راوړل او پر خیر او شر داسې ایمان راوړل چې یوازې د الله سبحانه وتعالی له لوري دي. الی‌الله دعوت په حقیقت کې د هغه څه لپاره دعوت او کار کول دي چې دا ډول ایمان ورته اړتیا لري؛ د اسلامي ژوند د بیا راوستلو او د هغه اسلامي دولت د جوړولو لپاره دعوت کول چې رسول الله صلی الله علیه وسلم په مدینه منوره کې جوړ کړی و؛ هغه دولت چې اسلامي احکام پلي کوي، د ټولنې خیر او ښېګڼې په پام کې نیسي او د خلکو تر منځ عدل او انصاف رامنځته کوي.

اسلامي دولت په نړۍ کې په چټکۍ سره پراخ شو. همدارنګه نن ورځ د مسلمانانو نفوس نږدې د نړۍ څلورمې برخې ته رسېږي، چې ۱.۸ میلیارده دی. اسلامي خاورې په دریو پېژندل شوو لویو وچو کې پراخه شوې، مسلمانان په ټوله نړۍ کې وګرځېدل او هېڅ کمی یې نه درلود؛ خو کوم شی چې نن ورځ مسلمانان ترې بې برخې دي، هغه دولت دی چې د الله سبحانه وتعالی شریعت پلی کړي، تر خپل واک لاندې د مسلمانانو ټولې چارې په عملي توګه په پام کې ونیسي او د دوی د خاورو او خیر ساتنه وکړي. هغه دولت چې اسلام د ځمکې لرې برخو ته ورسوي، د مسلمانانو لپاره د اسلامي شریعت تر چتر لاندې د ژوند کولو زمینه مساعده کړي او اسلام یو ځل بیا د بشریت په ژوند کې د یوه ژوندي واقعیت په توګه راژوندی کړي. هو، دا په لنډه توګه د دعوت ځانګړتیاوې دي.

 لکه څنګه چې لیدل کېږي، دعوت خپله اصلي تګلاره نن ورځ پرېښې. هغه دعوتګران چې د اسلامي خاورو په ګوډاګیو دولتونو پورې تړلي دي، یوازې د خپلو بادارانو د خدمت لپاره دعوتي اسلوب کاروي. دوی د دعوت له اصل څخه ناخبره دي، ځکه اصلي دعوت له ځان سره کوم ځانګړی ارزښت او مقام نه لري. هغه دولتونه چې دوی ورپورې تړلي دي، د دې پر ځای چې د اسلام پر اساس حکومت وکړي، د استعمارګر پانګوال او ظالمو نظامونو پر اساس حکومت کوي.

لومړی باید دعوتګر په دې پوه شي چې د څه لپاره دعوت کوي او کوم شي ته چې نور کسان دعوت کوي، خپله هم باید ورته ژمن وي؛ په دې معنا چې خبرې یې باید له عمل سره په ټکر کې نه وي.  هغه دعوتګر که شخص یا اسلامي دولت وي، ځکه اسلامي دولت په حقیقت کې د اسلام د پلي کولو استازیتوب کوي او خپل داخلي او بهرني سیاستونه باید د اسلامي عقیدې پر اساس جوړ کړي.

د الی‌الله دعوت د دعوتګر شخص، قوم، د دعوتګر د سیمې او یا بل هر کس او څیز لپاره نه دی؛ بلکې الی‌الله دعوت یوازې د الله سبحانه وتعالی او د هغه سبحانه وتعالی د دین او رسول صلی الله علیه وسلم لپاره دی. دعوتګر یوازې د هغې دندې پر وړاندې مسوول دی چې الله سبحانه وتعالی ورسپارلې او یوازې د الله سبحانه وتعالی د ثابت دین لپاره خلک رابللی شي. دی دا حق نه لري چې ادعا وکړي او په دې دنیا کې د دعوت بدله وغواړي؛ هغه بدله که د ځان او کورنۍ لپاره حکومت او بل هر ډول امتیاز وي، ځکه دعوتګر یوازې له الله سبحانه وتعالی څخه خپله بدله غواړي. 

په حکمت او ښه چلند سره د دعوت اسلوب چې له نېکو خبرو، د مخاطب حالت په پام کې نیولو، هغه ته له موکې ورکولو او د یو او بل خبرو ته له غوږ نیولو څخه عبارت دی، چې په دې سره مو تر منځ باور او رښتینولي رامنځته شي. د دې تر څنګ په نرمه لهجه خبرې کول، چې په دې سره د نېک نیت ښودنه کوي او حق ته د رسېدو موخه څرګندوي. دعوتګر باید د مخاطب له رټلو او د هغه د عیب او کمي له بربنډولو څخه په جدي توګه لاس واخلي. دوی باید په خپل منځ کې په پوره ارامۍ سره خبرې وکړي او پرته له دې چې د مخاطب پر وړاندې برید، غوصه او چیغې وکړي او هغه بې عزته کړي؛ ځکه له دعوت څخه موخه یوازې د الله سبحانه وتعالی او د هغه سبحانه وتعالی د دعوت په لوري رابلل دي. همدارنګه استدلال باید په شدت سره ونه شي، بلکې خبرې اترې باید د غوره بیان او عملي اخلاص پر اساس د الله سبحانه وتعالی او د حق رسولو لپاره وي.

﴿وَ إِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ...

ژباړه: که غواړئ چې خپل غچ واخلئ، په هغه اندازه یې واخلئ څومره چې پر تاسو تېر شوی.

دا د ورته قصاص قاعده ده، یعنې په غبرګون کې به زیاتوالی نه کوي؛ خو د ورته قصاص له حل لارې سره سره چې په پورته آیت کې یاد شوي، چې قرآن خلک بښنې او صبر ته راغواړي. بښنه او صبر د ورته قصاص په پرتله د اسلام او حقیقت په منلو کې پر مقابل لوري ډېر اغېز لري؛ خو که مخاطب پر خپله ناپوهۍ، سرغړونه او بدله اخیسته ټینګار کاوه او د غبرګون هڅه یې کوله، په هغه حالت کې به بیا په ټاکلې جزا کې له کمي او زیاتي پرته جزا ورکړل شي. دا غبرګون به د اسلامي دولت د ځانګړتیا څرګندونه کوي.

دعوتګر د خپل دعوت موخې ته د رسېدو لپاره صبر ته اړتیا لري او په صبر سره د الله سبحانه وتعالی مرسته تر لاسه کولی شي. صبر او د احساساتو کنټرول د الله سبحانه وتعالی د دغې غوښتنې له منلو پرته بل څه نه دي:

﴿...وَلَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَِ وَاصْبِرْ وَ مَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ...

ژباړه: خو که صبر وکړئ، دا کار د صابرانو لپاره غوره دی. صبر وکړه او ستا صبر یوازې د الله سبحانه وتعالی په توفیق سره د هغه سبحانه وتعالی لپاره دی.

                ﴿وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰ أَمْرِهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴾ [یوسف: ٢١]

ژباړه: الله سبحانه وتعالی په خپل کار کې بریالی دی، خو ډېر خلک نه پوهېږي!

لیکوال: ابراهیم سلامت

ژباړن: منصور دریځ

د مطلب ادامه...

په امریکا کې ناندرۍ او سیاسي کړکېچ

د ۲۰۱۹ میلادي کال جنوري پر ۱۹مه د «الجریره نټ» د راپور پر بنسټ د امریکا د استازو د مجلس مشرې نانسي پیلوسي د یاد هېواد ولسمشر ټرامپ افغانستان ته د خپل سفر د جزیاتو په ښکاره کولو تورن کړی دی، چې  کانګریس له یو پلاوي سره یې افغانستان د راتګ هوډ درلود. ځکه نوموړی یې په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو او د یاد هېواد د اوسېدونکو د ژوند له ګواښ سره مخ کېدو مسول وباله.

پیلوسي له هغه وروسته په یوه سوداګریزه الوتکه کې افغانستان ته د راتګ لپاره چمتوالی ونیو چې ټرامپ په نظامي الوتکه کې د نوموړې د راتګ خنډ شو؛ خو د پیلوسي د دفتر د بیانیې پر بنسټ کله چې د امریکا حکومت د نوموړې برنامې ښکاره کړې، خپل سفر یې وځنډاوه. په سپینه ماڼۍ کې یو چارواکي دغه تورونه رد کړل، د ټرامپ او پیلوسي تر منځ دغه اختلافون په امریکا کې د حکومت د ځینو برخو له تړل کېدو سره یوځای دي، چې کابو تر یوې میاشتې اوړي.

د سپینې مانۍ ویاندې ساره ساندرز د دغو اختلافونو د توجیه په اړه وویل: «له شک پرته په حکومت کې د پیلوسي د پاتې کېدو لپاره هڅې او د حکومت د ځینو برخو د پرانیستلو لپاره خبرې له څلورو اونیو راهیسې روانې دي؛ چې د امریکا په تاریخ کې د حکومت د ځینو برخو تړل کېدو تر ټولو اوږد ځنډ دی.» د حکومت د ځینو برخو تړل کېدل د فدرال د ۸۰۰ زره مامورینو د بې معاشه کېدو لامل شوي لامل شوي. دا هغه سیاسي کړکېچ دی چې ټرامپ د خپلې ټاکنیزې ژمنې پوره کېدو لپاره له مکسیکو سره د دیوال جوړېدو لپاره پیل کړی دی.

له بل لوري، ډیموکراټانو ویلي چې د حکومت د ځینو برخو تړل کېدو په اړه هېڅ ډول خبرې روانې نه دي. د پیلوسي ویاند دروهامیل ویلي دي: «د خبرو لپاره له سپینې مانۍ تر اوسه هېڅ بلنه نه ده ورغلې.» د دې ترڅنګ ټرامپ د حکومت د ځینو برخو د تړل کېدو په دوام کې په دولتي الوتکو کې د کانګریس د ټولو غړو سفر منع کړی دی. د امریکا په حکومت کې اوسمهال دا ډول اختلافونه دوام لري، دا هغه څه دي چې د اختلافونو ډېرېدل او د حکومت ټوټې کېدل په ګوته کوي.

ذبیح الله رضوان

ژباړه: بهیر «ویاړ»

د مطلب ادامه...

د حکم(شرعي دلیل) علت

  • خپور شوی په فقهي

 (ژباړه)

پوښتنه:

السلام علیکم، الله سبحانه تعالی دې پر تاسو برکت واچوي!

زموږ شیخه! زما پوښتنه دا ده، چې ایا د حکم(شرعي دلیل) علت له دې څخه استنباط کېدلای شي: (ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ) ژباړه: «دا ډېره مناسبه کړنچاره ده، ترڅو هغوی (د آزادو او قدر وړ ښځو په توګه) وپېژندل شي او ونه ځورول شي»؟

ځواب:

وعلیکم السلام ورحمة الله وبرکاته

دا آیت د جلباب د فرضیت د حکمت په اړه دی، نه د حکم د علت په اړه. وضاحت یې په لاندې ډول دی:

۱- لکه څرنګه چې د ۲۰۱۸م د جولای د لسمې نېټې پوښتنې ته په ځواب کې یادونه شوې ده، د دغه آیت د نازلېدو دلیل دا و، چې پرې آزادې(حرایر) ښځې له هغو ښځو څخه چې وینزې(اماء) دي، جلا شي. جلباب پر وینزو ښځو باندې نه دی فرض شوی. ځینو منافقینو پر وینزو ښځو تیری کاوه او بې حیا الفاظ یې ورته کارول، ځکه دوی پوهېدل چې د وینزې ښځې(اماء) ځورول د آزادو ښځو(حریې) په پرتله لږ جزا لري. نو کله به چې کوم څوک له دې امله چې آزادې ښځې ته یې ناوړه الفاظ کارولي وه محکمې ته وړاندې شو نو هلته به یې ویل: ما ګمان کاوه چې دا یو وینزه ده، نو له همدې امله به ده ته لږ جزا ورکړل شوه.

بیا آیت را نازل شو او دوی یې له دې بهانې خلاص کړل، ځکه نو دا پر آزادې مومنې ښځې فرض شوه، چې خپل ځان له وینزو ښځو څخه د جلباب په اغوستلو سره بېلې کړي او د پښو تر کښته برخې پورې یې پر ځان را وغوړوي، بیا به دوی (منافقین) دا نه شي ویلی، چې موږ ګمان کاوه دا یو وینزه ښځه ده او د دوی لپاره جزا نه کمېږي، ځکه دوی ته کومه بهانه پاتې نه شوه.

ابن سعد په طبقات کې روایت کړی چې ابو مالک ویلي: «د رسول الله صلی الله علیه وسلم مېرمنې چې به کله په شپه کې د خپلو اړتیاوو د پوره کولو لپاره بهر ته وتلې، نو ځینو منافقینو به دوی ته ناوړه الفاظ کارول او ځورولې به یې. کله چې به منافقین له جزا سره مخامخ شول دوی به ویل: موږ یوازې دا کار له وینزو ښځو سره کوو، بیا دغه آیت را نازل شو:

﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ

[احزاب: ۵۹]

ژباړه: اې پېغمبره! صلی الله علیه وسلم خپلو مېرمنو، لوڼو او د مؤمنانو ښځو ته ووايه چې پر خپل ځان باندې د خپلو ټكريو پلوونه خواره کړي. دا ډېره مناسبه کړنچاره ده چي هغوی وپېژندل شي او ونه ځورول شي.

ځکه نو د آیت معنی دا ده چې آزادې ښځې له وینزو ښځو څخه بېلې شي او کښته لوري ته د جلباب خورول د دوی د پېژندلو لپاره دی.

(ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ) ژباړه: «دا ډېره مناسبه کړنچاره ده، ترڅو هغوی(د آزادو او قدر وړ ښځو په توګه) وپېژندل شي  او ونه ځورول شي.» او دا د دې لپاره نه ده چې وپېژندل شي څوک ده. د تفسیر القرطبي په حواله(14/24).

الله سبحانه تعالی فرمایي:

(ذَلِكَ أَدْنَى أَن يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ) ژباړه: «دا ډېره مناسبه کړنچاره ده، ترڅو هغوی(د آزادو او قدر وړ ښځو په توګه) پرې وپېژندل شي  او ونه ځورول شي.» یعني الحرایر(ازادې ښځې)، نو ځکه دوی باید له اما‌ء(وینزو ښځو) سره ګډې نه شي... او له دوی څخه غوښتنې پرې شولې او معنی یې دا نه ده چې معلومه شي ښځه څوک ده.

۲- د علت(دلیل) او حکمت ترمنځ توپير شته؛ علت د تشریع( قانون جوړونې) په تړاو باعث(هڅوونکی) رول لري چې له نص څخه هم څوک پرې پوهېدای شي- لکه څرنګه چې مو مخکې څرګنده کړه- خو ځينې نصوص شته چې په هغوی کې د علت مانا د علت د استعمال شویو اداوتو( تورو) یا د ترکیب پر بنسټ له ورایه ښکاري، خو نورې قرینې له ورته نص یا له بل نص څخه د تعلیل یا علت مانا بدلوي او بله مانا ښندي چې د شارع(الله) مراد همدغه مانا ده چې له تشریع څخه یې غواړي او د تشریع لپاره یې له باعث(هڅوونکي) څخه نه غواړي.  دغه موخه یا پایله چې د حکم لپاره د شارع(الله) د ارادې او غوښتنې څرګندونه کوي د اصطلاح یا حکمت په نوم یادېږي، نه د علت ځکه دا باعث(هڅوونکی) د تشریع لپاره نه دی.

له همدې امله علت له معلول سره يوځای د هغه په شتون او نشتون پورې تړلی وي او هیڅکله پټېدلی نه شي، په داسې حال کې چې حکمت داسې نه دی، د بېلګې په توګه:

﴿لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ﴾ [الحج: ۲۸] ژباړه: د دې لپاره چې دوی خپلې ګټې ترلاسه کړي. ترڅو هغه ګټې و ویني چې د دوی لپاره موجودي دي.

﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ﴾ [الذاريات: ۵۶] ژباړه: او ما پيريان او انسانان زما له عبادت کولو پرته بل څه ته نه دي پيدا کړي.

﴿إِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَى عَنْ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ﴾ [العنکبوت: ۴۵] ژباړه: په رښتیا سره لمونځ (لمونځ کوونکی) له فحشا او بد کارۍ څخه منع کوي.

د یادو نصوصو صیغې(الفاظ) له خپلو قرینو سره یو ځای چې په ورته نص کې یا له بل نص څخه وې، دا ښیې چې د حکم لپاره باعث(هڅوونکی) علت نه شي کېدای ځکه که داسې وای بیا به پټ نه وای. حکم له علت څخه نه شي پټېدای بلکې حکم د علت په شتون او نه شتون کې ګرځي را ګرځي له همدې امله حکم مشروع شوی. په داسې حال کې چې حکمت په ځينو حالاتو کې ښايي ترلاسه شي او په ځينو نورو حالاتو کې ښايي نشي ترلاسه، يانې کله ناکله ښايي پټ وي:

﴿لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ﴾ [الحج: ۲۸]. ژباړه: د دې لپاره چې دوی خپلې ګټې ترلاسه کړي. ... او ګڼ خلک حج کوي خو ګټې نه ترلاسه کوي.

﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ﴾ [الذاريات: ۵۶] ژباړه: او ما پيريان او انسانان زما له عبادت کولو پرته بل څه ته نه دي پيدا کړي.

... او ډېر بنده ګان دي چې د الله سبحانه و تعالی عبادت نه کوي.

﴿إِنَّ الصَّلاَةَ تَنْهَى عَنْ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ﴾ [العنکبوت: ۴۵] ژباړه: په رښتیا سره لمونځ(لمونځ کوونکی) له فحشا او بد کاري څخه منع کوي.

او ځينې خلک لمونځ کوي خو له بدو کارونو څخه نه دي منع شوي.

له همدې امله پورته يادې شوې بېلګې د حکمت مانا ورکوي، نه د علت، ځکه دلته حکم کېدای شي پټ وي او د هر هغه څه لپاره دا سمون لري چې حکمت پرې د پلي کېدو وړ وي.

۳- اوس راشئ دغه مبارک ايات چې د پوښتنې اصلي منځپانګه ده، غور پرې وکړو:

الف: شرعي حکم له دې لارې په لاس راځي: (يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ) یانې په خپلو ځانونو دې څادرونه راتاو کړي، ځکه نو دغه شرعي دليل دی.

ب: د سورت احزاب له ۵۹ ايات څخه څرګنده ده چې (ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ) یانې دا به بهتره وي، ترڅو هغوی وپېژندلی شي او و نه ځورولی شي. دغه د دې حکم لپاره باعث(هڅوونکی) نه دی يانې دغه د جلباب لپاره اړین دلیل نه دی، له همدې امله علت هم نه دی، خو هغه پايله ده چې پر مټ يې جلباب ترلاسه شوی دی، چې همدغه د شارع الله سبحانه و تعالی موخه ده چې اراده یې لري.

ج: دغه پایله ښايې کله کله پټه وي، چې يوه حره(ازاده) ښځه ښايي جلباب واغوندي، خو وینزه ښځه نه وي چې له حرو(ازادو) څخه يې توپير وشي ترڅو ونه ځورول شي.

د: د احزاب سورت په ۵۹ ایت کې راځي: (ذَلِكَ أَدْنَى) یانې دا به بهتره وي، چې دغه خپله يو حکمت دی او د اصولینو په اصطلاح علت نه دی.

پورته ياد شوي هغه څه دي چې زه پرې پوهېږم او الله سبحانه و تعالی تر هرچا د حکمت څښتن او پوه دی.

پوښتونکی: محمد ابو یوسف

ستاسو ورور عطا بن خلیل ابو رشته

د مطلب ادامه...
Subscribe to this RSS feed

اسلامي خاورې

اسلامي خاورې

غربي هېوادونه

ټول لینکونه

د پاڼې برخې