جمعه, ۱۶ شوال ۱۴۴۵هـ| ۲۰۲۴/۰۴/۲۶م
ساعت: مدینه منوره
Menu
القائمة الرئيسية
القائمة الرئيسية

د فکر ډولونه

  • خپور شوی په فکري

(ژباړه)

پوښتنه

السلام عليكم ورحمة الله وبركاته

د «اسلامي شخصیت» کتاب لومړي جلد په «نن ورځ مفسرینو ته د امت اړتیا» سرلیک په نهمه او لسمه کرښه (ليکه) کې لیکلي: «... د یوه فکري کتاب په توګه چې مستنیر فکر ولري...»؛ ایا دلته د «مستنیر» کلیمه سمه ده؟

ځواب

وعلیکم السلام و رحمة الله و برکاته

«مستنیر» کلیمه سمه ده؛ ځکه چې فکر په درې ډوله دی: سطحي، عميق او مستنیر. د دې جزیات د «تفکیر» کتاب د عربي نسخې په ۸۶-۹۲ (انګلیسي ۷۵-۸۰ او پښتو ۹۳-۹۹) مخونو کې موندلی شئ. دلته یې یوه برخه درته را اخلم:

«تفکیر کېدی شي سطحي، عميق او یا مستنیر وي. سطحي تفکیر د عامو وګړو تفکیر دی، عميق تفکیر د علماوو تفکیر دی او مستنیر تفکیر د رهبرانو او دغه راز د عامو خلکو او علماوو له ډلې د مستنیرو کسانو تفکير دی. سطحي تفکیر دماغ ته د خالص واقعیت له لېږد څخه عبارت دی، پرته د نورو مواردو له تعقیب څخه چې له دغه واقعیت سره تړاو لري. د سطحي تفکیر په جریان کې هېڅ هڅه نه کېږي چې واقعیت په دقیق ډول درک او احساس شي. همدارنګه دماغ ته له لېږد وروسته هېڅ هڅه نه کېږي چې له واقعیت سره اړوند نور معلومات په لاس راوړل شي. یعنې په سطحي تفکیر کې واقعیت د لومړنیو معلوماتو په وسيله تفسیر او تعبیر کېږي. دا ډول تفکیر د سطحي قضاوت او پایلې لامل کېږي، چې په هغو افرادو او ډلو کې لیدل کېږي چې د منحطو افکارو خاوندان او يا بې سواده دي او یا هم له ثقافت څخه لرې هوښیار خلک دي...

عميق تفکیر هغه تفکیر دی چې فرد په هغه کې هڅه کوي چې د مسایلو ژورو ته لاسرسی پیدا کړي. د مسایلو عمق تر هغه وخته نشي تر لاسه کولی چې د واقعیت په درک او احساس، اړوندو معلوماتو او له واقعیت سره د هغه په قوي تړاو کې ځانګړی ځواک ونه لري. یعنې ژور تفکیر، د څيزونو مجرد احساس، لومړني معلومات او لومړني ارتباط –لکه څنګه چې په سطحي تفکیر کې پېښېږي- نه مني، بلکې شخص د واقعیت د احساس د تکرار له لارې هڅه کوي چې واقعیت په سمه بڼه درک کړي. دا چاره ممکنه ده چې د تجربو او یا هم د احساس د تکرار په وسیله ترسره شي. په ورته وخت کې شخص په دې ډول تفکیر کې هڅه کوي چې د واقعیت له احساس وروسته د لومړنیو معلوماتو سربېره، نور معلومات چې له یاد واقعیت سره تړاو لري تر لاسه کړي. تر هغه وروسته شخص په دې ډول تفکیر کې بیا هم هڅه کوي چې د معلوماتو او تکرار شوي واقعیت او د هغه د کتنو ترمنځ تړاو د دې تکرارونو له لارې پياوړی کړي. په دغه ترتیب انسان له دغه ډول احساس او د واقعیت په اړه د معلوماتو او د دوی ترمنځ د تړاو څخه په ګټې اخیستنې ژورو افکارو ته رسېدی شي، له دې په پام کې نیولو پرته چې یاد افکار حقایق دي که نه؟ د همدې کړنلارې تکرار او هغه عادت کول داسې څه دي چې په پای کې عميق فکر تولیدوي. په بله وینا؛ عميق تفکیر د واقعیت پر خالص احساس، لومړنیو معلوماتو او له واقعیت سره د دغو لومړنیو معلوماتو پر ربط بسنه نه کوي او غواړي چې د تفکیر دویم پړاو ته ورسېږي. د تفکير دا ډول هماغه د پوهانو او نورو مفکرینو تفکير ګڼل کېږي، مهمه نه ده چې عمیق افراد باید هرو مرو لوستي وي. د وینا پایله دا چې عميق تفکیر یعنې ژور احساس، ژور معلومات او ژور ارتباط.

مستنیر تفکیر؛ داسې تفکیر دی چې مفکر یو بل مورد هم پر تفکیر ور زیاتوي او هغه د هغو څيزونو په اړه تفکير دی چې واقعیت يې چاپېر کړی، ترڅو سمې پایلې تر لاسه کړي. په بله وینا؛ عميق تفکیر یعنې ژوروالی د تفکیر په نفس کې او مستنیر تفکیر یعنې ژوروالی د تفکیر په نفس او ژوروالی په هغو مواردو کې یاد واقعیت په بر کې نیسي او دا کړنلاره د یوه ټاکلي هدف د ترلاسه کولو یعنې یوې سمې او سالمې پایلې ته د رسېدو لپاره پکارېږي. نو په واقعیت کې هر مستنیر فکر عميق فکر دی، خو هر عميق فکر مستنیر فکر نه دی. له سره ممکنه نه ده چې مستنیر فکر دې د سطحي فکر پایله وي. د بېلګې په توګه، هغه پوهان چې د اتوم، کیمیا یا د څيزونو د پيدايښت د څرنګوالي او یا د قوانینو او احکامو په باب څېړنه او مطالعه کوي؛ له ژور تفکیر څخه ګټه اخلي او هر يو په خپل ټاکلي ډګر کې، په تفکیر کې ژوروالی لري، ځکه له دې پرته عالي پایلو ته رسېدنه ممکنه نه ده. خو هغوی د غیر علمي څېړنو په چارو کې، هېڅکله له مستنیر تفکیر څخه کار نه دی اخیستی.

همدا دلیل دی چې پوهان د اتوم د څېړنې او مطالعې په حال کې وینو، خو په ورته وخت کې دوی وینو چې د لرګي يوې ټوټې یعنې صلیب ته عبادت کوي. په داسې حال کې چې کم مستنیر تفکير انسان دې دقیقې او سمې پایلې ته رسوي چې د لرګي ياده ټوټه نه انسان ته زیان رسولی شي او نه هم ګټه. له بل لوري، قاضیان د قوانینو د مطالعې او څېړنې په حال کې وینو، خو په ورته مهال ګورو چې کشیش ته تسلیم دي او له هغه غواړي چې ګناهونه يې وبښي او جنت ته يې دننه کړي. خو که پورتني دواړې ډلې پوهان، په مستنیر فکر تفکير وکړي، بېشکه چې نه لرګي ته تسلیمېږي او نه هم کشیش ته. که څه هم ياد پوهان د اتوم او قوانینو په مطالعه کې په ژوره بڼه تفکير کوي، خو په نورو مواردو کې له ټيټ تفکیره کار اخلي. بل ټکی دا چې که انسان په ژور تفکیر عادت شي، دی په هره چاره کې په ځانګړې توګه هغه چارې چې د ژوند، کایناتو او انسان په اړه د يوه ټولیز لیدلوري په څېر پېچلي دي؛ په ژوره توګه فکر کوي. خو په ده کې د مستنیر تفکیر نه شتون لامل کېږي چې همداسې په سطحي او حتی ټيټ او ناچیز تفکیر عادت شي. نو د ویښتیا او نهضت لپاره یوازې عميق تفکیر بسنه نه کوي، بلکې باید مستنیر تفکیر وي چې انسان په طرز تفکر کې ارتقا تر لاسه کړي او په پایله کې د ده د ويښتیا لامل شي.» پای.

که نور معلومات غواړئ، دغه «تفکير» کتاب ته مراجعه وکړئ. والله معک!

ستاسو ورور

عطاء بن خلیل ابو الرشتة

۱۴۴۵هـ.ق د شعبان ۵مه

۲۰۲۴م کال د فبروري ۱۵مه

د مطلب ادامه...

د پاکستان ټاکنې

  • خپور شوی په سیاسي

(ژباړه)

پوښتنه:

رویټرز د ۲۰۲۴ کال د فبروري په ۱۹مه راپور ورکړ: «د پاکستان دوه لوی حزبونه به دوشنبه سره وګوري او هڅه به وکړي چې له بې پایلو ټاکنو وروسته د یوه ایتلافي حکومت د جوړولو پر سر خپل اختلافات ختم کړي ... وروسته له هغې چې مسلم لیګ – نواز (PML-N) ګوند شهباز شریف د دغه هیواد د رهبرۍ لپاره ټاکلی، د دوشنبې خبرې اترې به د دغو خبرو اترو پنځم پړاو وي.» (رویټرز؛۲۰۲۴م کال د فبروري ۱۹مه) د پاکستان ټاکنې تر ځنډېدو وروسته د ۲۰۲۴م کال د فبروري په ۸مه ترسره شوې. ایا د یادې «دوشنبې» لیدنې له واک څخه تحریک انصاف ګوند ته د وفادارو خپلواکو نوماندانو د لرې کولو په معنی وې؟ ایا د تقلب او لاسوهنې تورونه ریښتیا دي؟ د پاکستان تر ټاکنو وروسته وضعیت کومې خواته روان دی؟

ځواب:

د پاکستان ټاکنې تر څو میاشتو ځنډ وروسته وشوې. «وروستۍ پایلې چې یکشنبه اعلان شوې، ښيي چې خپلواکو نوماندانو ۱۰۱ څوکۍ ترلاسه کړې (له دغو خپلواکو نوماندانو څخه ۹۲ یې د تحریک انصاف ملاتړ لري او پاتې یې عمومي خپلواک دي)؛ په داسې حال کې چې مسلم لیګ – نواز ۷۵ څوکۍ او د بلاول بوټو زرداري په مشرۍ د خلکو ګوند ۵۴ څوکۍ ترلاسه کړې» (الجزیره نېټ؛ ۲۰۲۴م کال د فبروري ۱۱مه) تمه کېده چې دغه ټاکنې به پاکستان د سیاسي ثبات خواته بوځي. دا ټاکنې تر یوه سخت پړاو وروسته وشوې چې پارلمان د عمران له حکومت څخه باور واخیست او د ۲۰۲۲م کال د اپریل په ۹مه یې دی له واکه لرې کړ؛ ورپسې د نواز شریف ورور او د مسلم لیګ – نواز ګوند غړی، شهباز شریف لومړی وزیر وټاکل شو. تر دې وروسته په ټول پاکستان کې پراخ لاریونونه وشول... دا چې په پاکستان کې وضعیت تر دغو ټاکنو وروسته کومې خواته روان دی؛ لاندې ټکو ته اشاره کوو:

۱. پاکستان یوه ډیره مهمه اسلامي خاوره ده؛ ۲۵۰ ملیونه ګڼ نفوس لري او له دې اړخه یوه ستره بشري سرچینه ده چې هم د اقتصادي څرخ په چلولو او هم د پوځ لپاره د بشري سرچینو په برابرولو کې مهمه ونډه لري. نو پاکستان یوه داسې اسلامي خاوره ده چې هم ډيرې بشري او نظامي سرچینې لري او هم غوره سټراټيژيک موقعیت.

۲. پاکستان اوس د نړۍ له بېوزلو هیوادونو ګڼل کېږي؛ په داسې حال کې چې دغه خاوره حاصلخېزې کرنیزې ځمکې، لوړ صنعیتي ظرفیت او د نړۍ د لویو اقتصادونو د متحرک کولو لپاره کافي بشري ځواک ځواک لري. په پاکستان کې د بېوزلۍ سبب هغه ناکام سیاستونه دي چې تر شا یې امریکا ده. مالي او اداري فساد او د چین او امریکا پشان پردیو باندې د اعتماد ناروغۍ خپرېدل هغه څه دي چې د هرې اقتصادي ودې د هڅو مخه نیسي. په ۲۰۲۲م کال کې په پاکستان کې سیلابونو یو ناورین جوړ کړ او ګڼې کرنیزې ځمکې یې له منځه یوړې؛ دولت هیڅ کومه ګټوره حللاره ورته وړاندې نه کړای شوی. د شته اقتصادي ناکامیو ترڅنګ، پاکستان په ټولو برخو کې بشپړ ناکام دی چې له لسیزو راهیسې د حکومتولۍ په برخه کې ناکامي یې تر ټولو ډیره ښکاره ده.

۳. په پاکستان کې اسلامي جهادي روحیې داسې وده وکړه چې ټوله نړۍ یې ووېروله؛ دا روحیه د کشمیر تر قضیې او د شوروي او بیا امریکا لخوا د افغانستان تر اشغال وروسته لا زیاته شوه. هغه پراخې پېښې چې په څو لسیزو کې وشوې؛ کلکه او ټینګه جنګي روحیه یې په ډاګه کړه چې ریښه یې د پاکستان د خلکو په اسلامي عقیده کې ده؛ په دغې خاوره کې د کشمیر او افغانستان د ازادۍ په موخه ګڼ اسلامي حرکتونه رامنځته شول. د نړۍ د مسلمانانو د مرستې لپاره غږونه له دغې خاورې پورته شوي. هغه خوځښتونه چې غرب یې سیاسي اسلام بولي؛ لکه د خلافت تاسیس ته دعوت، په پاکستان کې ژورې ریښې پیدا کړې. دا ټول موارد د دې سبب شول چې د ګاونډي افغانستان تر څنګ په پاکستان کې اسلام غوښتنه وده وکړي او دا خاوره تر منځني ختیځ وروسته د اسلامي سیاسي ثقل دویم مرکز شي.

۴. پاکستان ډیر پیاوړی پوځ لري چې په عصري او اټومي وسلو سمبال دی. له هند سره د پاکستان اوږده شخړه د دې سبب شوې چې امریکا د پاکستان پوځ د کورنۍ جګړې پر لور بوځي او تحریک یې کړي چې له طالبانو سره، چې په ۲۰۲۱ کې په افغانستان کې واک ته ورسېدل، ښکېل شي. په دې وروستیو کې امریکا هڅه کوي چې د پاکستان پوځ ان له ایران سره پر پوله هم فعال او ښکېل وساتي؛ د دغو ټولو هڅو موخه دا ده چې هند د چین د پرمختګ مخنیوي لپاره د امریکا په سټراټيژۍ کې ونډه واخیستی شي او چین له هند سره د ښکېل کېدو د احتمال په فکر بوخت کړي. تر دغو ټولو مواردو وړاندې، امریکا وکولی شوی له ۲۰۰۱ تر ۲۰۲۱م کلونو پورې د افغانستان د اشغال پر وخت پاکستان، افغانستان ته د ننوتولو په ښه لار بدل کړي؛ خو له دغو ټولو لاسته راوړنو سره سره امریکا یوه لحظه هم د پاکستان په پوځ کې له شته سټراټيژيک ګواښ څخه غافله نه شوه؛ ځکه خو بایډن وویل چې پاکستان «د نړۍ له تر ټولو خطرناکو هیوادونو دی». (یورو نیوز عربي؛ ۲۰۲۲م کال د اکتوبر ۱۵مه) امریکا په داسې حال کې د پاکستان له پوځ څخه اندېښنه لري چې د دغې خاورې نظامي او سیاسي رهبري ټوله د امریکا په خدمت کې ده او په اسانۍ د امریکا سیاستونه پلي کوي او هرکلی یې کوي.

۵. یوه بله خبره چې د پاکستان ارزښت زیاتوي دا ده چې چین د امریکا د ستر سیال په توګه پاکستان ته ځانګړی نظر لري؛ چین هڅه کوي له پاکستان سره د هند پر وړاندې مرسته وکړي؛ د وسلو مرسته ورسره کوي او د پور او ځینې وخت د لاعوضه مرستې په بڼه په پاکستان کې د لسګونه ملیارده ډالرو پانګونې کوي چې له دې لارې د پاکستان له بیخ‌بنسټونو، نښلوونکو لارو، بندرونو او صنعت سره مرسته وکړي. سره له دې چې د پاکستان د چارو واک له امریکا سره دی؛ خو بیا هم په پاکستان کې د چین هڅو او پانګونو ته د شک په سترګه ګوري.

۶. پورتنیو حقایقو ته په کتو؛ لومړنۍ مسله چې باید د پاکستان د سیاسي پېښو د ارزونې پر وخت پام ورته وکړو دا ده چې راس الکفر، یعنې امریکا په پاکستان کې د تسلط او نفوذ لپاره پر پوځ او نظامي رهبرۍ تمرکز کړی او دا تر ټولو اړین او اساسي کار ګڼي. د پاکستان پر پوځ د امریکا د نفوذ او تسلط یوه ښکاره نښه داده چې له هند سره له شخړې یې لرې کړی؛ په داسې حال کې چې په کشمیر کې د هند پاروونکې کړنې روانې دي، بلکې په زیاتېدو دي. یوه بله نښه یې دا ده چې د پاکستان پوځ کورنۍ جګړې ته مخه کړې او د پاکستان په شمال لوېدیځ کې د هغو مجاهدینو د له منځه وړلو لپاره په جګړه بوخت دي چې د افغانستان د اشغال پر وخت یې له خپلو افغان وروڼو سره مرسته کوله. بله نښه یې هغه شخړې دي چې وخت ناوخت له افغانستان سره کېږي. بل دا چې په افغانستان کې د امریکا جګړه په بشړه توګه له پاکستانه تېرېده. نو د پاکستان پر پوځ د امریکا تسلط، پاکستان د امریکا په مزدور دولت بدل کړی.

۷. د پاکستان پوځ پر دولت بشپړ واک لري او په سیاسي او حزبي چارو کې لاس وهي؛ کله چې وضعیت له کنټروله وځي، په نظامي کودتا مداخله کوي او حکام له واکه پرځوي. د پاکستان حکومت له ډیر وخت راهیسې د دوو سیاسي ګوندونو؛ یعنې مسلم لیګ او د خلکو ګوند ترمنځ لاس په لاس کېږي. لومړی ګوند ښي اړخی او دویم هغه یې ګیڼ اړخی ګڼل کېږي. مسلم لیګ په پنجاب او د خلکو ګوند په سند کې د خلکو ملاتړ لري. د تاریخ په اوږدو کې د دغو دوو ګوندونو د ناکامیو په سبب او دا چې د دواړو ګوندونو مشران په فساد ککړ وو او د ګوندونو رهبري یې فیوډالیزم ملکیت ته ورته جوړه کړې وه چې خلک یې ناراضه کول او د سیاسي اسلام خوځښتونو خواته اوښتل؛ پوځ دې پایلې ته ورسېد چې معادله بدله کړي. نو عمران خان یې واک ته راوست؛ عمران خان د داسې ګوند –تحریک انصاف- مشر و چې هغه وخت یې دومره شهرت او پراخوالی نه درلود. ده په داسې حال کې د فساد پر وړاندې غږ پورته کړ چې هغه وخت د فساد لوی تورونه مطرح شوي وو د مسلم لیګ ګوند د مشر او پخواني لومړي وزیر، نواز شریف پر وړاندې محاکمې جوړېدې. تحریک انصاف د پارلمان رایې ترلاسه کړې او عمران خان په ۲۰۱۸ کې د پاکستان لومړی وزیر شو.

۸. د پاکستان محکمو، پخوانی لومړی وزیر، نواز شریف د فساد په تور تر څار لاندې ونیو او وروسته له هغې چې د ۲۰۱۷ کال په جون کې د سترې محکمې لخوا تورن وګڼل شو او استعفا یې ورکړه؛ د ۲۰۱۸ کال په جولای کې د فساد په جرم په لس کاله حبس محکوم شو. «د پاکستان پخواني لومړي وزیر، نواز شریف د پوځ پر مشر، قمر جاوید باجوه تور ولګاوه چې د ده حکومت یې سقوط کړ، پر قضایه قوې یې فشار راوړ او د عمران خان په رهبرۍ حکومت یې واک ته ورساوه.» (رویټرز؛ ۲۰۲۰م کال د اکتوبر ۱۷مه) نو د نواز شریف لرې کول او محاکمه او بیا په داسې حال کې ټاکنې کول چې نواز شریف د زندان د میلو تر شا و؛ د پوځ په امر وشول. بیا یې پرته له دې چې دغه دوه اوږدې سابقې لرونکي ګوندونه په پام کې ونیسي، عمران خان واک ته ورساوه.

۹. نواز شریف چې په زندان کې و، د درملنې لپاره یې انګلستان ته په دغه شرط د تګ اجازه ترلاسه کړه چې تر درملنې وروسته به بېرته راستنېږي او د محکومیت دوره به یې بشپړوي. خو کله چې پوځ عمران خان له واکه لرې کړ؛ (د دې جزیات زموږ په هغه پوښتنه او ځواب کې شته چې د ۲۰۲۲م کال د مې په ۵مه تر «امریکا او په پاکستان کې یې د مزدورانو بدلول» سرلیک لاندې خپور شو.)، د نواز شریف د راستنېدو په لار کې یې ټول خنډونه لرې کړل. وروسته له هغې چې عمران خان په ۲۰۲۲م کال کې له واکه لرې شو، د نواز شریف ورور، شهباز شریف تر ټاکنو پورې د موقت لومړي وزیر په توګه وګومارل شو. پر دې سربېره، د اسلام اباد محکمې یوه پرېکړه وکړه چې له مخې یې نواز شریف بیرته پاکستان ته تر راتګه په ضمانت ازاد شو او پارلمان هم د ۲۰۲۳م کال په جون کې یو قانون صادر کړ چې نواز شریف ته یې اجازه ورکړه چې بېرته افغانستان ته ستون شي او ځان کاندید کړي. نو نواز شریف بیرته پاکستان ته لاړ او په محکمه کې حاضر شو چې له تورونو تبرئه شي او په ټاکنو کې ودرېږي. (انډپنټنټ عربي؛ ۲۰۲م کال د اکتوبر ۲۷مه) نواز شریف یو ځل بیا د یوه «پاک» سیاستوال په توګه را میدان ته شو او د خپل حزب، مسلم لیګ له لارې کاندید شو؛ دا په داسې حال کې وه چې ورور یې، شهباز شریف د موقت حکومت مشر و او پر ټاکنو یې څار درلود. «نواز شریف په لندن کې تر څلور کاله تبعید وروسته پاکستان ته د راستنېدو پر وخت د پوځ ملاتړ ترلاسه کړ.» (انډپنټنټ عربي؛ ۲۰۲۴م کال د فبروري ۱۹مه) دغه سرچینه زیاتوي «له بل لوري اټکل کېږي چې نواز شریف له نظامي دستګاه سره تر توافق وروسته بیرته د دولت سیسټم ته ننوځي او د څلورم ځل لومړی وزیر کیږي. تحریک انصاف او د خلکو ګوند تور لګوي چې د نواز شریف رسمي هرکلی ښيي چې د ده او نظامي دستګاه ترمنځ تفاهم شته».

۱۰. دا د نواز شریف په اړه وو... د عمران خان په اړه باید ووایو چې اوس د بېلابېلو تورونو په سبب زندان کې دی؛ ځکه خو یې په ټاکنو کې ځان کاندید نه شوی کړی؛ ګوند یې هم د یوه سیاسي ګوند په توګه په ټاکنو کې له ګډون څخه محروم و. په دې توګه ښکاري چې په پاکستان کې محاسبې او سیاسي موازنې څنګه بدلون مومي؛ عمران خان اوس (په ۲۰۲۴ کې) د پوځ د محاسبو د بدلون په سبب همغلته دی چې په ۲۰۱۸ کې نواز شریف پکې و او نواز شریف وروسته له هغې چې ټول خنډونه یې له مخې لرې شول، بیا صدارت ته رسېدلی. دا واقعیتونه ښيي چې د پاکستان د پوځ رهبري څنګه پر پارلماني ټاکنو لوبې کوي او څنګه یې دغه سیاسي ګوندونه، چې واک ته د رسېدو لپاره یې د پوځ د رهبرۍ رضایت اساس ټاکلی، د لوبو وسیله ګرځولي. ومو لیدل چې د پوځ رهبرۍ نواز شریف زنداني او عمران خان واک ته ورساوه بیا یې عمران خان زنداني او نواز شریف واک ته ورساوه. په دې توګه د امریکا د تمایلاتو له مخې د پاکستان د سیاسي ګوندونو رهبران د لوبو وسیله دي او کله یې چې رول پای ته رسېږي، یا له صحنې لرې غورځول کېږي یا د زندان د میلو شاته اچول کېږي!

۱۱. په دې کې هیڅ شک نشته چې دولت او واک له پوځ سره دی او په بېلابېلو لارو په ټاکنو کې لاس وهي؛ لکه څنګه چې اعتراف وشو چې د ځینو سیمو ټلیفوني اړیکې او انټرنېټ یې پرې کړ او دولت ادعا وکړه چې دا کار یې د ټاکنو په ورځ د ګډوډیو د مخنیوي لپاره کړی. دولت دغه راز په خپله خوښه د هغې احصایې له مخې چې پخپله یې وړاندې کوي، د رایې مرکزونو شمېر ټاکي او کولی شي په یوه سیمه کې د یوه ګوند لپاره د رایې مرکزونه کم یا زیات کړي. دغه ټاکنې د ۲۰۲۳م کال له اګسټ څخه د ۲۰۲۴م کال تر فبروري پورې په دې پلمه وځنډول شوې چې د رایې مرکزونه د نوې احصایې له مخې تنظیموي. نو د ګوندونو مشران چې په ترتیب واک ته رسېږي، ټول مکلف دي چې د امریکا پیروي او خدمت وکړي؛ څوک چې له دې لارې کاږه شي یا د کږېدو هڅه وکړي او یا له پوځ سره جوړ نه وي؛ ژر یې پر وړاندې دسیسې جوړېږي او زندان ته لوېږي. نو دا ټول ګوندونه د نظامي رهبرۍ تر سیوري لاندې فعالیت کوي او نظامي رهبري بیا د امریکا مزدوره ده. یاد ګوندونه په خپل منځ کې سره سیالي کوي او د دغې سیالۍ په پایله کې پوځ پرېکړه کوي چې د بل پړاو لپاره کوم ګوند مناسب دی.

۱۲. بله خبره دا ده چې د پوځ رهبري اجازه ورکوي چې د پایلو په اعلان کې د نظر اختلافونه او لانجې راشي څو داسې وښيي چې پوځ د ټاکنو پر پایلو واک نه لري. لکه «نواز شریف او عمران خان چې دواړه پخوا د پاکستان لومړي وزیران تېر شوي؛ جمعه یې اعلان وکړ چې په وروستیو ټاکنو کې بریالي شوي». (انډپنټنټ عربي؛ ۲۰۲۴م کال د فبروري ۱۰مه) خپلواکو نوماندانو چې مطلق اکثریت یې په تحریک انصاف پورې اړه لري، ۱۰۱ څوکۍ خپلې کړې؛ دا تر ټولو ډېرې څوکۍ دي چې د دولت د تشکیل وړتیا لري؛ خو مسلم لیګ چې ۷۵ څوکۍ اخیستې ادعا کوي چې د یوې کتلې په توګه په ټاکنو کې بریالي شوي. دا هغه څه دي چې د پوځ مشر اشاره ورته وکړه او له ټولو سیاسي ګوندونو «چې سیاسي کتله لري» یې وغوښتل چې د ګډوډیو پر وړاندې خپل وحدت او انسجام وساتي. یعنې تحریک انصاف چې د عمران خان ګوند دی، سره له دې چې د پارلمان تر ټول ډیرې څوکۍ یې ترلاسه کړې، خو له رسمي اړخه یې کاندیدان یوه سیاسي کتله نه، بلکې خپلواک ګڼل کېږي. نو یوه د نواز شریف کتله پاتې شوه چې د قانون له مخې مستحقه ګڼل کېږي او کولی شي له نورو ګوندونو سره د ایتلاف له لارې د حکومت د تشکیل پروسه مخته یوسي.

۱۳. ځینو چارواکو اعتراف وکړ چې په ټاکنو کې «تقلب» شوی؛ الجزیرې د ۲۰۲۴م کال د فبروري په ۱۷مه راپور ورکړل: «په روالپېنډۍ کې د حکومت استازي، لیاقت علي منلې چې په هغو ټاکنو کې چې په روالپېنډۍ کې د ده تر څار لاندې وشوې، تقلب شوی.» ده زیاته کړه: «موږ هغه خپلواک کاندیدان چې له ۷۰ تر ۸۰ زره رایې یې اخیستې وې، د تقلبي پاڼو په زیاتولو مات کړل. ده په یوه لیک کې ویلي چې ژر به استعفا ورکړي، ځکه چې په یوه ستر جنایت، یعنې د ۲۰۲۴م کال په ټاکنو کې په تقلب کې لاس لري. د پاکستان د ټاکنو کمېټې د لیاقت علي د دغو خبرو په غبرګون کې ویلي چې دا تورونه ردوي او ژر به په دې اړه څېړنې وکړي». سره له دې، کله چې پوځ نواز شریف له زندانه بهر کړ او اجازه یې ورکړه چې د خپل ګوند په راس کې ځان کاندین کړي؛ پخپله دا معنی لري چې پوځ واک ته د نواز شریف د رسېدو لپاره لار هواروي. رویټرز د ۲۰۲۴م کال د فبروري په ۱۹مه راپور ورکړ: «یوه لوړپوړي حزبي چارواکي په خپلو خبرو کې وویل چې د پاکستان دوه لوی حزبونه به دوشنبه سره وګوري او هڅه به وکړي چې له بې پایلو ټاکنو وروسته د یوه ایتلافي حکومت د جوړولو پر سر خپل اختلافات ختم کړي. دا به د دغو خبرو اترو پنځم پړاو وي. خبرې دا مهال روانې دي چې د خلکو ګوند ته قناعت ورکړي چې د ځینو وړاندیزونو په بدل کې واک سره وویشي. اټکل کېږي چې نوی حکومت به له ډیرو سیاسي لانجو سره مخ شي؛ ځکه چې د پارلمان خپلواک غړي، چې د عمران خان ملاتړ لري، د پارلمان د څوکیو لویه برخه جوړوي». نو د پوځ رهبري چې هر څوک وغواړي نن بریالی او سبا ناکام اعلانوي او زندان ته یې اچوي. دا لوبه همداسې روانه ده.

﴿أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ﴾ [نحل: ۵۹]

ژباړه: «وګورئ چې څومره بد قضاوت کوي.»

۱۴. د امریکا د غلامې نظامي رهبرۍ دا لوبه چې په حکومتولۍ یې کوي او سیاسي ګډوډۍ ته لار هواروي او کېدای شي دوام ومومي او دا خاوره بې ثباته وساتي؛ پخپله په پوځ کې د مخلصینو لپاره پیاوړې انګېزه کیدی شي چې راپورته شي، په امریکا پورې د دغې خاورې تړاو ختم کړي او دالله حاکمت، خلافت تاسیس کړي چې د الله سبحانه و تعالی وعده ده.

﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ﴾ [نور: ۵۵]

ژباړه: « الله سبحانه وتعالی له هغو كسانو سره چې ایمان يې راوړى دى او نېك عملونه يې كړي دي، ژمنه كړې چې هرو مرو به هغوی ته هم په ځمكه كې هغه خلافت وركوي؛ چې له دوی څخه مخکینیو كسانو ته يې وركړى و.»

هغه خلافت چې رسول الله صلی الله علیه وسلم یې زېری ورکړی چې له جبریه حکومتونو –چې اوس ورسره لاس او ګرېوان یو- وروسته حاکمېږي: «...فقال حذیفة: قال رسول الله صلی الله علیه وسلم:

«ثمّ تکون ملکاً جبریةً فتکون ماشاء الله أن تکون ثمّ یرفعها إذا شاء أن یرفعها ثمّ تکون خلافة علی منهاج النبوّة ثمّ سکت».

ژباړه: «وروسته به جبریه نظامونه وي او دا به تر هغه دوام کوي چې الله سبحانه وتعالی غواړي او کله چې الله سبحانه وتعالی وغواړي، نو جبریه نظامونه به له منځه یوسي او بیا به د نبوت پر منهج خلافت راشي. وروسته رسول الله صلی علیه وسلم چوپ شو.» رواه احمد

اسلامي امت په ټوله نړۍ کې په بې صبرۍ د دغې فریضې د حاکمولو په تمه دی؛ په ځانګړې توګه دا چې د پاکستان وجودي فلسفه اسلام دی؛ پاکستان د اسلام په نامه جوړ شو او ټول خلک او پوځ یې له اسلام او مسلمانانو سره مینه لري. د الله سبحانه و تعالی لپاره دا اسانه ده چې د پاکستان د حکامو او پوځي رهبرۍ تړاو له امریکا سره بدل کړي خو دغو حکامو او رهبرانو ته دا ناشونې ده چې له اسلام سره د خلکو مینه بدله کړي. نو عاقبت د متقیانو دی که دوی صداقت وکړي، هڅه وکړي، جدیت ولري او د الله سبحانه وتعالی دین ته نصرت ورکړي. په دغه صورت کې به الله تعالی هم د دوی ناصر شي.

﴿وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ﴾ [شعراء: ۲۲۷]

ژباړه:  «څوك چې ظلم كوي، ژر به پوه شي چې له څنګه ناوړه برخليك سره مخ كېږي»

۱۴۴۵هـ.ق کال د شعبان ۱۹مه

۲۰۲۴م کال د فبروري ۲۰مه

د مطلب ادامه...

په غزه کې ماشومان د ژوندي پاتې کېدو لپاره د څارویو خواړه خوري!

بي بي سي د غزې په شمال کې د مېشتو خلکو په اړه په یوه مستند راپور کې ویلي چې هلته ماشومان له څو ورځو راهیسې هېڅ خوراکي توکي نه لري. یهودي اداره د مرستو کاروانونو ته اجازه نه ورکوي. ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی چې په شمال کې د ماشومانو په منځ کې خوارځواکي په چټکۍ سره په زیاتیدو ده او اوسمهال د ۱۵ سلنې له جدي حد څخه پورته شوې ده. د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ اداره، OCHA وايي چې د مرستو په رسولو کې د یهودي ځواکونو لاسوهنه ډېره شوې او یوازې تېره میاشت يې د غزې په شمال کې د تر نیمايي ډېرو مرستندویه ماموریتونو مخه نیولې.

د غزې ځینې اوسیدونکو د ژوندي پاتې کېدو لپاره د څارویو خواړه له اوړو سره ګډوي، چې اوس د دغو غلو (د څارویو د خوړو) له جدي کمښت سره هم مخ دي. خلک د څښلو او مینځلو لپاره اوبو ته د لاسرسي په موخه په ځمکه کې د اوبو د پایپونو د پلټلو په لټه کې دي.

اټکل کیږي چې د غزې په شمالي سیمو کې شاوخوا  ۳۰۰ زره خلک اوسېږي او په بشپړه توګه له مرستو څخه بې برخې او د قحطۍ له جدي ګواښ سره مخ دي.

په بیت لاهیا کې یوه ځايي طبي مرستندویه کارکوونکي، محمود شالابي وویل؛ خلکو د څارویو دانه په ژرنده اوړه کوله، خو هغه هم اوس په ختمېدو ده. «دا غلې هم اوس د غزې په شمال او د غزې ښار کې نشته. هغه څه چې دلته د نومبر د میاشتې د شپږو یا اوو ورځو اوربند په پایله کې راوړل شوي  و  او د غزې شمال ته د هر ډول مرستو د لېږد اجازه ورکړل شوې وه. هغه ټول تر نن پورې مصرف شول. خلک اوس یوازې وریجې خوري.»

د خوړو نړیوال پروګرام WFP)) بي بي سي ته ویلي چې د یهودي دولت ځواکونو شمال ته له تیرو پنځو مرستندویه کاروانونو څخه څلور ودرول او دا کار د دې لامل شو چې د غزې ښار ته د دوو اونیو لپاره هېڅ ډول مرستې ونه رسیږي. د درواغو او پروپاګنډ په یوه میتودیکه کړنه کې د یهودو د نظامي ادارې یوه ویاند چې په غزه کې د مرستې رسولو د همغږي کولو دنده لري تیره میاشت وویل چې «په غزه کې هیڅ لوږه نشته.» کوګاټ (Cogat) ادارې په وار وار ویلي چې غزې ته د بشري مرستو رسول باید محدود نه شي.

موږ پوهیږو چې د غزې د وضعیت پر تریخ حقیقت او او وحشتناک واقعیت پرده اچول کیږي او نړۍ ته بل ډول ښودل کیږي. خو شته شواهد ښيي چې وضعیت څومره ناوړه دی!

څنګه امکان لري چې زموږ د غزې له مینه ناکو، پاکو او خوږو ماشومانو سره د څارويو په څېر چلند وشي؟ له شک پرته چې د اسلامي خاورو واکمنان باید په دې جنایتونو کې له یهودانو سره د دوی د مرستې حساب ورکړي، ځکه چې دوی د مسلمانانو دلښکرو مخه نیسي. موږ د اسلامي امت په توګه هیڅکله هغه شریر او ناوړه عملونه نه شو منلی چې د ځان د کاذبې دفاع او بیان د هغې ازادۍ په نامه ترسره کېږي چې الله سبحانه و تعالی او اسلام ننګوي. اې اسلامي امته! د حکومتونو غفلت او کمزوي مو افشا کړئ او له هغه تاریخ څخه ځان لرې کړئ چې د شیطان د پلانونو پلي کېدو په موخه لیکل کیږي؛ له دې سره به مو الله سبحانه و تعالی د قیامت په ورځ له خپل سخت عذاب څخه وژغوري.

 [أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ وَيُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِن دُونِهِ وَمَن يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ * وَمَن يَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِن مُّضِلٍّ أَلَيْسَ اللَّهُ بِعَزِيزٍ ذِي انتِقَامٍ * وَلَئِن سَأَلْتَهُم مَّنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ * قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ * مَن يَأْتِيهِ عَذَابٌ يُخْزِيهِ وَيَحِلُّ عَلَيْهِ عَذَابٌ مُّقِيمٌ] [الزمر:۳۶-۴۰]

ژباړه: اې پیغمبر صلی الله علیه وسلم! ایا یوازې الله سبحانه وتعالی د (کافرانو له شر څخه) د خپل بنده د ساتلو لپاره کافي نه دی؟ دوی له الله سبحانه وتعالی پرته، تا له نورو څخه ویروي. بیشکه الله چې څوک ګمراه کړي، د هغه لپاره بیا بل هېڅ لارښوونکي نه شته. او چا ته چې الله سبحانه وتعالی هدایت وکړي، هغه بیا هېڅوک هم نه شي ګمراه کولی. ایا الله سبحانه وتعالی پر ټولو برلاسی او غچ اخیستونکی نه دی؟ که ته له دوی څخه پوښتنه وکړې، چې اسمانونه او ځمکه چا پیدا کړي دي، نو دوی به خپله ووایي چې الله سبحانه وتعالی. دوی ته ووایه «چې حقیقت دا دی، نو تاسو څه فکر کوئ، که الله ماته کوم زیان رسول وغواړي، نو ایا ستاسو دغه معبودان چې له الله سبحانه وتعالی پرته له هغوی غوښتنه کوئ، ما له هغه زیان څخه ژغوري؟ نو ایا دوی به د هغه د رحمت مخنیوی وکړی شي؟ دوی ته ووایه، «زما لپاره یوازې همدغه الله سبحانه وتعالی کافي دي او توکل کونکي یوازې پر همدغه ذات توکل کوي.» دوی ته په ډاګه ووایه: «اې زما قومه! تاسو خپل کار کوئ او زه به خپل کار کوم، ډېر ژر به تاسو په دې حقیقت پوه شئ، چې پر چا رسوا کونکی غذاب راځي او چاته هغه سزا ورکول کیږي، چې هېڅ کله ترې لرې کېدونکي نه ده (دایمي ده). 

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر

د ښځو څانګه

۱۴۴۵ هـ.ق کال، د شعبان ۵مه

۲۰۲۴م کال، د فبروري ۱۵مه

 

د مطلب ادامه...

په لوړ غږ د حق خبره کول

  • خپور شوی په سیاسي

 (ژباړه)

پوښتنه:

السلام علیکم ورحمة الله و برکاته

زه یوه پوښتنه لرم:

د یونس سورت، ۹۰ام ایت کې راغلي: [فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ] «فرعون او لښکر یې هغوی تعقیب کړل» او د طه سورت ۷۸ام ایت کې راغلي: [فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ] «فرعون په خپل لښکر هغوی تعقیب کړل»

ایا دا په دې معنی ده چې د حاکم امر او د حاکم عمل دواړه یو شی دي؛ نو وایو چې د امرونو پر وړاندې درېدل یې د عملونو پر وړاندې درېدلو سره یو دي؛ یعنې که موږ د هغه د پولیسو یا مرستیالانو پر وړاندې د حق خبره وکړو؛ همداسې ده لکه د ده پر وړاندې مو چې کړې وي؟ او د رسول الله صلی الله عليه وسلم د دې وينا تر مصداق لاندې راځي؟: «أَفْضَلُ الْجِهَادِ كَلِمَةُ حَقٍّ عِنْدَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ» یعنې تر ټولو غوره جهاد د ظالم حاکم پر وړندې د حق خبره کول دي. مننه

د پوښتنې د الفاظو بدلولو حق لرئ؛ جزاک الله خیراً

ځواب:

وعلیکم السلام ورحمة الله وبرکاته

لومړی: په پوښتنه کې د دوو ذکر شوو ایتونو په اړه؛ چې الله سبحانه و تعالی د سورت یونس په ۹۰ام ایت کې فرمايي:

[وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْياً وَعَدْواً]

ژباړه: «او (په پايله كې) موږ بني اسراييل (د نيل) له سينده پورې ایستل؛ نو فرعون او لښكر يې د ظلم او دښمنۍ له امله هغوی تعقیب کړل (ورپسې شول)»

او دغه راز هغه سبحانه و تعالی د طه سورت، په ۷۸ام ایت کې فرمايي:

[فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ فَغَشِيَهُمْ مِنَ الْيَمِّ مَا غَشِيَهُمْ]

ژباړه: «نو فرعون په خپل لښکر هغوی تعقیب کړل؛ خو سیند دوی (فرعونیان) ښه پوره راونغاړل. »

ښکاري چې تاسو د معنی هغه توپیر ته اشاره کوئ چې د «جُنُودُهُ» کلیمه کې د (واو) او (باء) تورو په سبب رامنځه شوی. الله سبحانه و تعالی په لومړي ایت کې فرمايي: [فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ] «فرعون او لښکر یې هغوی تعقیب کړل». او بیا په دویم ایت کې فرمايي: [فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ] «فرعون په خپل لښکر هغوی تعقیب کړل».

د تفسیر د کتابونو له مخې، د «فَأَتْبَعَهُمْ» معنی دا ده چې هغه دوی وڅارل او ورورسېد.

خو لومړی ایت [فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ] «فرعون او لښکر یې»؛ له ژبني اړخه داسې فهمولی شو چې فرعون د هغو کسانو په منځ کې و چې دوی یې څارل؛ یعنې د موسی علیه السلام او بني اسرایلو په څارلو کې فرعون شامل و او په هغو کسانو کې و چې دوی یې څارل او ور ورسېدل. ځکه خو دلته واو (او لښکر یې) په ګډون دلالت کوي؛ یعنې د بني اسرایلو په څارلو کې د فرعون او هغه د لښکر ګډون.

او په دویم ایت کې: [فِرْعَوْنُ بِجُنُودِهِ] «فرعون یې په خپل لښکر». له ژبني اړخه دلته پوهېدی شو چې فرعون یې له لښکر او د هغو له ملګرو سره په تعقیب کې شامل و؛ خو له ژبني اړخه دا خبره هم ترې درک کېدی شي چې فرعون یې له لښکر سره نه و او له هغو سره بهر نه ولاړ، بلکې یوازې په تعقیب کې یې مرسته ترې وغوښته؛ دا ځکه چې «با» د ژبې له اړخه ملګرتیا او مرستې ته اشاره کوي. نو په دغه ایت کې له «بِجُنُودِهِ» څخه هم دا معنی اخیستل کېږي چې فرعون یې له لښکر سره د بني اسرایلو په تعقیب کې ملګری و او هم دا معنی ترې اخیستل کېږي چې له هغو یې مرسته وغوښته؛ یعنی کېدای شي ورسره ملګری وي او کېدای شي پرته له دې چې خپله په دغه تعقیب کې برخه واخلي، یوازې له لښکره مرسته وغواړي؛ په دې معنی چې تعقیبوونکی پخپله فرعون نه، بلکې لښکر یې و.

د دغو دوو معناوو (مرسته یا ملګرتیا) تشخیص د دواړو ایتونو له ترکیب څخه ښکاري:

لومړی ایت له ژبني اړخه یوه معنی لري؛ هغه دا چې فرعون د موسی علیه السلام په تعقیب کې له خپل لښکر سره یو ځای و. د دوهم ایت معنی له ژبني اړخه ښايي دا وي چې فرعون د موسی علیه السلام په تعقیب کې له خپل لښکر سره ملګری و او دا معنی هم ممکنه ده چې په دغه تعقیب کې یې یوازې د خپل لښکر مرسته وغوښته او پخپله یې ګډون پکې ونه کړ. دا چې د دواړو ایتونو معنی سره په ټکر کې نه ده، نو د دواړو ایتونو له ترکیب څخه دا معنی اخلو چې فرعون د موسی علیه السلام په تعقیب کې له خپل لښکر سره و. یعنی په «بِجُنُودِهِ» کې (با) ملګرتیا ته اشاره کوي؛ په دې معنی چې دی د موسی علیه السلام په تعقیب کې له خپل لښکر سره یو ځای او ملګری و. دا د دواړو ایتونو له معنی څخه درک کوو.

دویم: په پوښتنه کې د ذکر شوي حدیث شریف په اړه؛ دا حدیث تزمذي په خپل سنن کې د ابو سعید الخدري رضي الله عنه په حواله روایت کړی چې پيغمبر صلی الله علیه وسلم فرمايي:

«إِنَّ مِنْ أَعْظَمِ الْجِهَادِ كَلِمَةَ عَدْلٍ عِنْدَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ»

ژباړه: تر ټولو ستر جهاد د ظالم حاکم پر وړاندې د عدل خبره کول دي.

ابو عیسی ويلي؛ په دغه باب کې د أبو أمامة په حواله، د هغه له نظره دا یو حسن غریب حدیث دی. د طبراني په معجم الکبیر کې د أبو أمامة په حواله راغلي چې پیغمبر صلی الله علیه وسلم فرمايي:

«أَحَبُّ الْجِهَادِ إِلَى اللهِ كَلِمَةُ حَقٍّ تُقَالُ لإِمَامٍ جَائِرٍ»

ژباړه: الله ته تر ټولو خوښ جهاد د حق هغه خبره ده چې ظالم حاکم ته ويل کېږي.

طبراني په یوه بل روایت کې له أبو أمامة څخه په روایت راوړي چې یوه کس په جمرات (په ډبرو د شيطان ويشتلو ځای) کې وویل: اې رسول الله، کوم جهاد تر ټولو غوره دی؟ هغه صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«أَفْضَلُ الْجِهَادِ كَلِمَةُ حَقٍّ عِنْدَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ»

ژباړه: تر ټولو غوره جهاد د ظالم حاکم پر وړاندې د حق خبره کول دي.

په عون المعبود کتاب کې د دغه حدیث په تشریح کې راغلي: [... د ابو سعید الخدري رضي الله عنه په حواله، چې ویې ویل: پیغمبر صلی الله علیه وسلم وفرمایل: «تر ټولو غوره جهاد د ظالم حاکم پر وړاندې د حق خبره کول دي.» په عون المعبود کې راځي:

(تر ټولو غوره جهاد): یعنې یو له تر ټولو غوره؛ لکه د ترمذي په روایت کې چې راځي: بې شکه چې یو له غوره جهادونو.

(د حق ـ عدل ـ خبره): د ابن ماجه په روایت کې د حق خبره ده؛ د لفظ مفهوم امر بالمعروف او نهی عن المنکر دی. دا که په خبره وي، که په لیکلو یا د مطلب د اظهار کومه بله لار.

(د یوه ظالم حاکم پر وړاندې): یعنې یو ظالم. بیشکه چې دا تر ټولو غوره جهاد شو؛ ځکه چې څوک له دښمن سره مبارزه وکړي، د وېرې او هیلې ترمنځ وي، نه پوهېږي چې بریالی کېږي که ماتې خوري.

د واک د څښتن پر وړاندې مظلوم دی؛ که حق ووایي او امر بالمعروف وکړي، له زیان سره مخ کېږي ځان له منځه وړي. لکه خطابي او نورو چې ویلي، دا پر وېره د برلاسي کېدو په سبب تر ټولو غوره جهاد دی. (یا یو ظالم حاکم / امير): ښکاري چې د راوي لخوا شک دی].

له دغه حدیث شریف څخه پوهېږو چې تر ټولو غوره جهاد د ظالم واکمن پر وړاندې د حق خبره کول دي؛ نه یې د پلویانو. دلته د ظالم سلطان معنی ظالم واکمن دی؛ دا کېدی شي ولسمشر، پاچا، لومړی وزیر یا والي وي. باید واک او حاکمیت ولري چې پر وړاندې یې د حق ویلو دا ارجحیت ورکړل شي.

خو دا په دې معنی نه ده چې د ناعادل او ظالم حاکم د پیروانو پر وړاندې د حق خبره هیڅ فضیلت نه لري. د حق خبره کول تل ښه او له فضیلته ډکه وي. خو کوم امتیاز چې رسول الله صلی الله عیله وسلم په دغه حدیث کې ذکر کړی، هغه د حاکمیت او واک د خاوند پر وړاندې د حق خبره کول دي؛ لکه پخپله حاکم. ځکه چې په دغه ډول د حق خبره ډير ارزښت لري؛ خطر ورسره مل وي او باید د کولو لپاره یې زړورتیا او قوت وي. د حدیث ځینو شارحينو ویلي:

 [...خطابي ویلي: دا بېشکه چې تر ټولو غوره جهاد دی؛ ځکه چې څوک له دښمن سره مبارزه وکړي، د وېرې او هیلې ترمنځ وي، نه پوهېږي چې بریالی کېږي که ماتې خوري. د واک د څښتن پر وړاندې مظلوم دی؛ که حق ووایي او امر بالمعروف وکړي، له زیان سره مخ کېږي ځان له منځه وړي. دا پر وېره د برلاسي کېدو په سبب تر ټولو غوره جهاد دی. المظهر ویلي: دا ځکه غوره جهاد دی چې د سلطان ظلم د هغه تر حاکمیت لاندې پر ټولو خلکو کېږي او په ډيره لویه کچه دی. که هغه له ظلم څخه منعه شي، ډيرو خلکو ته يې ګټه رسېږي، چې دا ځانګړتيا د کافر په وژلو کې نه شته...].

نو ټوله خبره پخپله د ناعادل او ظالم حاکم په اړه ده؛ نه د هغه پیروان، مرستیالان او عسکر.

ستاسو ورور،

عطاء بن خلیل ابو الرشتة

۱۴۴۵هـ.ق، د رجب الخیر ۱۷مه

۲۰۲۴م، د جنوري ۲۹مه

د مطلب ادامه...

استعماري قدرتونه غواړي طالبان د نړیوال نظم په دام کې بند کړي

  • خپور شوی په سیاسي

لوی قدرتونه اوس طالبان په فعاله توګه په اوسني نړیوال نظم کې ښکېلوي. د دغې ښکېلتیا زیاتېدل اسلامي امت ته د امپراتوریو هدیرې، د امت سنګر او لومړۍ کرښې یعنې افغانستان په اړه د خطر یو نوی اعلان دی.

د امریکا په اړه؛ امریکا غږ د ۲۰۲۴ کال د فبروري په لومړۍ نېټه راپور ورکړ (۱ سرچینه ): «د امریکا د بهرنیو چارو وزارت لخوا د سټراټېژۍ د یوه نوي خپور شوي سند له مخې، امریکا په احتیاط د طالبانو تر کنټرول لاندې افغانستان ته د کنسولي لاسرسي ترلاسه کولو امکان ارزوي.» د دغه سند سرلیک «د افغانستان واحده سټراټيژي» دی او لیکي چې «موږ باید داسې ګټورې اړیکې جوړې کړو چې زموږ موخو ته وده ورکړي.» (۲مه سرچینه)

د چین په اړه؛ چین په افغانستان کې مخکښ پانګه اچوونکی دی او خپلې رسمي او ډیپلوماټیکې اړیکې یې پیل کړې. چین لومړی ستر قدرت دی چې دا کار کوي. د افغانستان اسلامي امارت د بهرنیو چارو وزارت د ۲۰۲۴م کال د فبروري په ۸مه راپور ورکړ: «د چین ولسي جمهوریت ولسمشر ښاغلي شي جن‌پنګ د چین لپاره د افغانستان اسلامي امارت د لوی سفیر او فوق العاده استازي په توګه د محترم مولوي اسدالله (بلال کریمي) باورلیک ومانه.» (۳مه سرچینه)

د نورو لویو سیمه‌ایزو سهامدارانو یا پانګه اچوونکو په اړه؛ د روسیې خبري اژانس، ټاس (TASS) د ۲۰۲۳م کال د سپټمبر په ۲۸مه ولیکل: «د افغانستان لپاره د روسیې د ولسمشر ځانګړي استازي، ضمیر کابلوف له RTVI سره په مرکه کې وویل چې روسیه ښايي په راتلونکي کې د طالبانو لنډمهالی (په روسیه کې ناقانوني) دولت په رسمیت وپېژني؛ خو استازي یې دا باید د خپلو ژمنو په ترسره کولو سره ترلاسه کړي.» (۴مه سرچینه) د روسیې لویه اندېښنه داسې دولت دی چې د قومونو تنوع پکې وي او یوازې په پښتنو پورې نه وي محدود؛ بلکې نور قومونه (تاجکان او ازبکان) چې په پخواني شوروي اتحاد، مرکزي اسیا دولتونو کې موندل کېږي، هم پکې شامل شي.

د افغانستان په اړه نوې سټراټېژي که په د ټول منځني ختیځ لپاره سټراټيژۍ سره پرتله کړو، هیڅ نوي څه پکې نشته. دا هغه سټراټيژي ده چې د ۱۳۴۲هـ.ق کال د رجب په ۲۸مه د اسلامي خلافت تر سقوط وروسته یې پر اسلامي نړۍ د استعمار حاکمیت تضمین کړی. افغانستان ته، په دې سبب چې «د لېتیم سعودي» ورته وايي او په غرونو کې یې نورې لویې شتمنۍ هم دي؛ د نړۍ د سترو قدرتونو خولې اوبه کوي.

استعماري قدرتونه د دغې سټراټيژۍ د پلي کول لپاره د تنبیې او هڅونې له تګلارې کار اخلي. په مهمو هڅونو کې يې لویه کچه بشري مرستې، د اقتصادي سوداګرۍ وده، د مالي سرچینو زیاتول او د نړیوالو اقتصادي نورمونو منلو ته د طالبانو متقاعد کول شاملېږي. په سیمه کې یې په تنبیه یا مجازاتو کې یو دا دي چې د پاکستان غلامو حکامو په افغانستان کې د کډوالۍ ستر ناورین رامنځته کړ. له امریکايي چارواکو سره تر لیدنې وروسته د پاکستان حکامو ناڅاپه سلګونه زره افغان مسلمانان و ایستل؛ دغو کسانو له لسیزو راهیسې په پاکستان کې ژوند کاوه او ډیری ځوانان یې له پاکستان څخه د بهر ژوندکولو په اړه هیڅ نه پوهېدل. پر دې سربېره، د تنبیې په پالیسۍ کې د پاکستان د پوځ او قبایلي جنګیالیو ترمنځ له تاوتریخوالي ډکې شخړې هم شاملې دي چې دا نور خونړي مجازات او تنبیه ده. غربي هېوادونو په درواغو د ښځو او ماشومانو د حقونو خبره راپورته کړې چې فشار راوړي؛ اصلاً خو دا حقونه غربي دولتونو ته هیڅ ارزښت نه لري، په غزه کې دا خبره ډیره ښه واضح شوه.

په طالبانو کې ځینې اړخونه له غرب سره د ګټورو اړیکو جوړولو ته لېوالتیا ښيي؛ دا دریځ خطرناکې پایلې لري. دا کسان هماغه مرګونې تېروتنه کوي چې په اسلامي هېوادونو کې نورو رهبریو وکړه. دوی له استعماري قدرتونو سره درېږي او بیا یې د قوانینو او کنوانسیونونو په دام کې لوېږي. د طالبانو رهبري باید پوه شي چې استعمار د جهاد په زور له افغانستان څخه د مخې له دروازې ووت او اوس هڅه کوي چې د نړیوالو بنسټونو له لارې د شا له دروازې بیا راشي. د لویو قدرتونو بهرنی سیاست د استعمار پر محور را څرخي. امریکا په افغانستان کې خپل نظامي استعمار ختم کړ؛ اوس هڅه کوي چې له اقتصادي او استخباراتي لارو په افغانستان کې خپل چینلونه بیا فعال کړي؛ په ځانګړي ډول هغه استخباراتي چینلونه چې په ۲۰۲۱ کال کې له منځه لاړل.

د لویو قدرتونو ترمنځ د شدیدې سیالۍ په منځ کې؛ مجاهد طالبان باید د خلافت په تاسیس سره د اسلامي امت لپاره یوه مستقله لار جوړه کړي. د لویو قدرتونو په څنګ کې درېدل داسې لار ده چې پخوا نورو اسلامي ډلو خپله کړې او تل ناکامه شوې؛ پایله یې د استعماري موخو لپاره د مسلمانانو د سرچینو استثمار و. نو طالبان باید د اسلام له دښمنانو او په اسلامي نړۍ کې د هغو له غلامانو سره اړیکه پرې کړي. باید په بشپړه توګه هغې پروژې ته اوږه ورکړي چې د اوسني نړیوال نظم ځایناستې کېږي؛ دا د نبوت پر منهج د خلافت پروژه ده. دا به ټولې اسلامي خاورې سره یو کړي او واحد پیاوړی خلافت به جوړ کړي. خلافت به ټولې اشغال شوې خاورې ازادې کړي او د دعوت او جهاد له لارې به نوې خاورې فتح کړي. خلافت به تسلیمېدل په تسلط او ناکامي په بري بدله کړي. پيغمبر صلی الله علیه وسلم فرمايي:

ما ترك قوم الجهاد إلاّ ذُلّوا

ژباړه: «هر قوم چې جهاد پرېښود خوار او ذلیل شو» [رواه احمد]

سرچینې:

له الرایه مجلې څخه

مصعب عمر- ولایه پاکستان

د مطلب ادامه...

رهبرانو زموږ وینې تویېدو ته له اجازې ورکولو پرته بل څه کړي؟

  • خپور شوی په سیاسي

په غزه کې وحشت ټوله نړۍ راویښه او فکر ته اړ ایستله. ښکاري چې په لومړي ځل به ټوله نړۍ درک کړي چې زموږ د نظام حکامو موږ ناکام کړو. دوی هڅه وکړه راته ووایي چې د حکامو دنده د خپلو اتباعو د ګټو خوندي کول دي او دا چې د قانون حاکمیت وڅاري او ډاډه کړي چې د دولت پالیسي هغه څه ده چې موږ یې غواړو؛ خو دا ښکاره درواغ دي.

د تېر کال پېښې راته ښيي چې حکام د خپلو شخصي او خپلو پلویانو د ګټو خوندي کولو لپاره څومره وړاندې ځي. د دې لپاره د وینې بهېدنې، نسل وژنې په کیسه کې نه دي او د نړۍ په ګوټ ګوټ کې د خپلو خلکو په دفاع کې پاتې راځي. کله چې خبره د دوی د خپلو غوښتنو وي؛ هغو  معیارونو او اصلو ته هم شا کوي چې دوی واک ته د رسېدو لپاره کارول او واک ته یې ورسول.

د مسلمانانو وینه تویېږي.

په اسلامي خاورو کې خلک په بېلابېلو لارو ځورېږي. پر هغه ځمکه د سیکیولر پانګوال نظام حاکمیت، چې یو وخت اسلام پرې حاکم و؛ خلک د سیاسي لوبو په دام کې اچولي. دوی د دایمي نا امنۍ په حالت کې دي؛ وینې یې په دوامدره توګه تویېږي. دلته له غزې پرته په تېر کال کې نورو څو نمونو اشاره کوو:

- د میانمار وضعیت تر ۲۰۲۳ وړاندې وخت ته ورګرځي. په دې سیمه کې شخړې د دویمې نړیوالې جګړې پر وخت پیل شوې؛ خو په ۲۰۲۱ کې وروستی نظامي تسلط د تاوتریخوالي او تحقیر د مکررو کړنو له لارې له میانمار څخه د سلګونو زرو روهنګیايي مسلمانانو د ایستلو د «سیستماتیکې پروسې» سبب شو.

- په هند کې، پر مسلمانانو مکرر بریدونه وشول – د هندوتوا د څار سازمان راپور ورکړی چې د ۲۰۲۳م کال په لومړۍ نیمايي کې په هند کې د مسلمانانو پر وړاندې د کرکجنو پېښو تر ۲۵۰ زیاتې پېښې شوې.

- په کشمیر کې د هندي ځواکونو اشغال روان دی. په دې کال کې د جمو او کشمیر په اننت ناګ ولسوالۍ کې د هندي امنیتي ځواکونو او وسله‌والو ترمنځ جګړه وشوه.

خو ایا یوازې مسلمانان ځورېږي؟

نه. په دې کې هېڅ شک نشته چې د اسلام او مسلمانانو د ځپلو اجنډا روانه ده. خو پانګوال نظام په ټوله نړۍ کې افشا شو. په غربي نړۍ کې حکامو هڅه وکړه چې له ځینو اصولو؛ لکه «د رایې حق»، «د اعتراض حق»، «شفافو او ازادو مطبوعاتو» څخه ګټه واخلي چې خپل اتباع پرې راضي کړي. دوی ته یې وویل چې که په نظام کې کار وکړي، غږ به یې واورېدل شي او د نظام ستونزې به حل شي. د تېر کال پېښې ښيي چې دا خبرې ټولې درواغ دي:

  • په امریکا کې وسله‌وال تاوتریخوالی یوه جدي او لویه مسله ده. په ۲۰۲۳ کې د ریکارډ په کچه ډله‌ایزې وژنې وشوې؛ خو پر اعتراضاتو او فعالیتونو سربېره، د وسلو لابي تر اوسه نه ده محاسبه شوې.
  • په امریکا د پولیسو تاوتریخوالي دوام درلود. په ۲۰۲۳ کې پولیسو تر ۱۲۰۰ زیات کسان ووژل.
  • په فرانسه کې چې خلکو لاریونونه وکړل؛ په بېلابېلو مواردو کې د اوبو له ټوپکو او اوښکې بهوونکي ګاز سره مخ شول.
  • په ټوله بریتانیا کې تر اعتصابونو وروسته، دولت د اعتصاب ضد قانون تصویب کړ.

دا په غربي نړۍ کې د ستونزو یوازې یو څو بېلګې دي؛ دا ډول ستونزې په ځانګړي ډول په اقتصادي برخه کې خورا ډېرې دي.

په نوره نړۍ کې نورې ستونزې لیدلی شو چې د دغه نظام په مستقیمه پایله کې رامنځته شوې – هغه ستونزې چې هم پر اسلامي او هم نا اسلامي خاورو اغېز کوي.

پراخه سیاسي بې ثباتي موجوده ده.

تر ۱۹۴۰ کلونو وروسته د ځان برخلیک ټاکلو او ډیموکراټ حکومت فکر په ټوله نړۍ کې د دولتونو په تعینوونکي اړخ بدل شو. خو د استعمار «تفرقه واچوه او حکومت وکړه» میراث د نویو استعماري قدرتونو له دوامدارې مداخلې سره؛ یو داسې وضعیت رامنځته کړی چې د نړۍ په کچه ځینو هېوادونو کې بې ثباتي او شخړې په یوه اصل بدلې شوې. په بېلابېلو هېوادونو کې اړخونه، پرته له دې چې خلکو ته یې رسېدونکو پایلو ته پام وکړي، د واک او حکومت پر سر سیالي کوي.

یوازې د دغه کال (۲۰۲۳) د ځینو بېلګو یادونه یې کوو:

  • د ځایي ملیشو ترمنځ په نایجریا کې وروستی سیاسي تاوتریخوالی.
  • په مکسیکو کې سیاسي جنایي تاوتریخوالی.
  • په هایتي کې د مرکزي دولت نشتون؛ د پلازمینې لویه برخه بانډونه کنټرولوي او خلک یې د خوړو او روغتیا په برخه کې له جدي ستونزو سره مخ دي.
  • د ارمنستان او ازربایجان ترمنځ د پولې پر سر روانې شخړې چې په ۲۰۲۱ کې پیل شوې.
  • د سویلي سوډان په شنه نیل ایالت کې د ځمکې پر سر شخړو په سبب د ملکیانو مړینه او بېځایه کېدل.
  • د سویلي سوډان د أبيي سیمې پر سر شخړې. په داسې حال کې چې دا شخړې رسماً ختمې شوې، خو لا هم خواره بریدونه کېږي.
  • په سومالیا کې د سوماليلنډ ملي اردو او خاتمه ولایت (د سومالیا په شمال ختیځ کې خودمختاره سیمه ده) ځواکونو ترمنځ شخړې.
  • د نایجریا پوځ پر یوه کلي اشتباهاً ډرون برید وکړ او لږ تر لږه ۸۸ ملکي وګړي یې ووژل. دوی فکر کاوه چې غله یې په نښه کړي.

هېڅوک په نړیوالو لوبو کې د ملکیانو د ښکېلولو مخه نه شي نیولی

ګورو چې حکام یو ځای سره کېني او پر هغه څه بحث کوي چې «د دوی په نظر سم» دي؛ دوی هڅه کوي خپل اتباع قانع کړي چې له «ترهګرو» د نړۍ د ساتلو «اخلاقي تعهد او دنده» ترسره کوي. خو د سرچینو او سټراټيژيکو ګټو پر سر نړیوالې لوبې د دغه نظام یوه پېژندل شوې او منل شوې برخه ده. حکام د «اخلاقي تعهد او دنې» او «ترهګرۍ» اصطلاحات یوازې د دې د توجیه کولو لپاره کاروي چې ولې ملکیان په خپل ځان او مال د دغو لوبو بیه پرې کوي.

- اکراین؛ د اکراین – روسیې له جګړې خبر یو؛ پایلې يې په ټوله نړۍ کې حس شوې. دا ښکاره ده چې یاده جګړه په سیمه کې د امریکا د تسلط لپاره وه او دا چې غرب داسې سیمو ته د لاسرسي له لاسه ورکولو ویره لري چې هم یې سټراټيژیکې ګټې پکې دي او هم سرچینې لري.

- یمن؛ د هوثي ملیشو او سعودي ایتلاف –چې په نړیواله کچه د یمن په رسمیت پېژندل شوي حکومت پلوی دی- ترمنځ جګړه د دې سبب شوې چې د یمن ۲۱،۶ ملیونه خلک مرستو ته سخته اړتیا ولري. ۵ ملیونه خلک یې د قحطۍ په خطر کې دي او کلورا وبا خپرېدو تر یو ملیون زیاتو خلکو باندې اغېز کړی.

- سوریه؛ د سوریې جګړه یوه دوامداره جګړه ده چې تر یوې لسیزې زیات وخت یې وشو. کله څه هم دې ته کورنۍ جګړه وايي؛ خو ګڼو دولتونو مداخله پکې کړې. پخوا ناټو او د خلیج هیوادونو شورا، ایران او روسیه وو او اوس د ترکیې پراخه مداخله وینو. ویل کېدل چې دا کورنۍ جګړه د بشار الاسد پر ضد پیل شوې، خو هغه تر اوسه واک په لاس کې لري. د دې په پایله کې د سوریې تر ۱۳ ملیونو زیات خلک بېځایه شول او تر ۵۰۰ زرو زیات ووژل شول.

- ګویانا؛ په دې سیمه کې په ۲۰۱۰ او تر دې وروسته د نفتو مهمې زیرمې کشف شوې؛ په دغه (۲۰۲۳) کال کې ګویانا تر مناقشې لاندې اوبو کې د کېندنو جواز ورکړ. ونزویلا پر سیمه د کنټرول لپاره خپله لېوالتیا اعلان کړه؛ ټولپوښتنه یې وکړه او پر یاده سیمه د دعوې لپاره یې ګامونه پورته کړل. د ونزویلا د اقدام په ځواب کې؛ د برازیل، انګلستان او امریکا په ګډون نورو هېوادونو د ګویانا د دریځ ملاتړ وکړ. برازیل له یادې سیمې سره ګډې پولې ته خپل پوځیان واستول او امریکا له ګویانا سره ګډ پوځي تمرینونه وکړل.

- غزه؛ په غزه او لوېدیځه غاړه کې هم وحشتونه وینو. نړیوالو د اسرایلو ناقانوني اشغال، نسل وژنې او هر راز ظلمونه منلي او پر وړاندې یې هېڅ غبرګون نه ښيي.

هېڅوک نشته چې په ښکاره مسولیت واخلي او د بېځایه شویو ساتنه وکړي

له شخړو او نړیوالو لوبو سره لوی شمېر کسان بېځایه کېږي. لا تر اوسه روښانه نه ده چې څوک باید د دغو ملکیانو مسولیت واخلي. که دا بېځایه کېدل داخلي وي، حکومت وايي چې د ستونزو حلولو لپاره یې سرچینې نه لري. که بېځایه کېدل بیروني وي؛ نور دولتونه نه غواړي چې د اوږدې مودې لپاره یې مسولیت واخلي. په داسې حال کې چې د کډوالو د حقونو بحث کېږي؛ په ریښتینې توګه کډوالو ته پام نه کوي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې د اټکل له مخې؛ په ۲۰۲۳ کال کې ۱۱۷،۲ ملیتونه خلک اجباري بېځایه شوي یا کډوال دي.

ځینو بېلګو ته یې اشاره کوو:

- ګڼ شمېر افغان کډوال چې د پاکستان دولت یې د ایستلو پرېکړه وکړه.

- تر ۵۰۰ زرو زیات ایریتیایان – د دغه هیواد تر ۱۵ سلنه زیات نفوس- په دغه هیواد کې د روان تاوتریخوالي او سیاسي بې ثباتۍ په سبب نورو هېوادونو ته کډوال شول.

- په ۲۰۲۳ کال کې په مرکزي افریقا جمهوریت کې د روان ناورین په سبب تر ۷۵۰ زرو زیات کسان کډوال شول.

- په دغه کال کې په سومالیا کې هم د کډوالو شمېر زیات شو. د ۲۰۲۳ کال تر نیمايي پورې ۸۱۴ زره سومالیایان بېځایه شوي وو.

- په کانګو کې تر نورو افریقايي هیوادونو زیات کسان بېځایه شوي.

- تر یو ملیون زیات روهنګیایي مسلمانان له خپلو مېنو شړل شوي.

- د سویلي سوډان تر ۴ ملیونو زیات خلک له خپلو کورونو وتلو ته اړ شوي.

د سیکولر پانګوال نظام تر حاکمیت لاندې نړۍ د ژوند لپاره یو ناوړه ځای دی. سیاسي تاوتریخوالي، اقتصادي ستونزې، ټولنیزې ګډوډۍ؛ دا ټول په یوه اصل بدل شوي. موږ راویښېدل پیل کړي، خو باید ویښ پاتې شو. په ټوله نړۍ کې حکامو په وار وار ښودلې چې درواغ وايي. نور څومره اجازه ورکړو چې دوکه راکړي!؟

د غزې پېښو نړۍ ولړزوه؛ خو دا حکام هڅه کوي چې ځان پاک وښيي. وایي چې فلسطین ته مرستې استوي؛ خو د غزې ۸۰ سلنه بېخ‌بنسټونه ونړول شول. د دغو حکامو خبرې راوځي چې د دوو دولتونو حللاره هڅوي. د رسنیو منافقت هم ښه وینو.

د غزې پېښې او د ټولې نړۍ پېښې ځکه وشوې چې حکامو یې اجازه ورکړه. په ټاکنو کې د څېرو له بدلون او د قوانینو له بدلون سره هیڅ بدلون نه راځي. دا ټول د نظام او سیستم ستونزه ده. بدلون د دغه نظام په بدلون راځي. که دا بدلون را نه شي، نړۍ به همداسې ځورېږي. خلافت به نه یوازې دا چې پر نړۍ د اسلام په حاکمولو د مسلمانانو ساتنه وکړي، د خپلو نامسلمانو اتباعو ساتنه به هم داسې وکړي چې کپیټلیسټ نظام یې هېڅ وخت نه شي کولی. پیغمبر صلی الله علیه وسلم مفرمايي:

«إِنَّمَا الْإِمَامُ جُنَّةٌ يُقَاتَلُ مِنْ وَرَائِهِ وَيُتَّقَى بِهِ فَإِنْ أَمَرَ بِتَقْوَى اللَّهِ وَعَدَلَ فَإِنَّ لَهُ بِذَلِكَ أَجْراً وَإِنْ أَمَرَ بِغَيْرِهِ فَإِنَّ عَلَيْهِ وِزْراً»

ژباړه:  امام هغه ډال دی، چې خلک له هغه څخه په پیروۍ له کفارو سره جنګېږي او هغه ته پناه وروړي. که هغه د تقوا او عدالت امر وکړي، نو اجر تر لاسه کوي؛ خو که پر ظلم امر وکړي، د عذاب مستحق کېږي.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

فاطمه مصعب

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر غړې

د مطلب ادامه...

هغه دوه ضد تصویرونه چې زړه زخمي کوي

(ژباړه)

له ابو نجیح عرباض بن ساریه رضی الله عنه څخه روایت دی چې وایي: رسول الله صلی الله علیه وسلم موږ ته داسې خطبه وویله، چې زوړونه یې ولړزول او سترګې یې له اوښکو ډکې کړې، وروسته مو وویل: اې رسول الله! ته به وایې چې وروستۍ خطبه ده، نو موږ ته نصیحت وکړه، بیا یې وفرمایل:

«أوصيكم بتقوى الله عز وجل، والسمع والطاعة، وإن تأمر عليكم عبدٌ؛ فإنه من يعش منكم فسيرى اختلافًا كثيرًا، فعليكم بسنتي وسنة الخلفاء الراشدين المهديين، عَضُّوا عليها بالنواجذ، وإياكم ومحدثات الأمور؛ فإن كل بدعةٍ ضلالة.» [رواه ابو داوود او ترمذي]

ژباړه: تاسو ته په تقوا، له الله سبحانه وتعالی څخه په وېره او په اورېدلو او اطاعت کړلو سره توصیه کوم، که څه هم غلام ستاسو امیر وي. هر څوک چې له تاسو څخه ژوندي پاتې شي، ژر به د ډېرو اختلافونو شاهدان وي؛ نو پر تاسو لازمه ده چې زما او د راشده خلفاوو چې هدایت کوونکي دي، د طریقې پیروي وکړئ؛ هغه پخپلو غاښونو کلکه ونیسئ ـ یعنې پر سنتو د منګولو لګولو لپاره کنایه ده ـ د بدعت له چارو ځانونه لرې وساتئ، ځکه هر بدعت ګمراهي ده.

کله چې په دې ورځو کې دا حدیث وایو، دغه دوه تصویرونه د یو بل تر څنګ ږدو او له یو بل سره یې پرتله کوو؛ نو زموږ زړونه غمجن او زخمي کوي، داسې حالت ولې راځي او موږ دا څه وینو؟

په لومړي تصویر کې تقوا او له الله سبحانه وتعالی څخه وېره وینو، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم موږ ته وصیت کړی او په دویم تصویر کې داسې ظلم وینو چې ټوله نړۍ یې نیولې ده؛ په لومړي تصویر کې داسې حاکم وینو چې د قرآن او سنتو په رڼا کې پر مسلمانانو حکومت کوي او د هغوی ساتنه کوي، خو په دویم تصویر کې هغه مزدور او خاین حکام وینو چې هر څومره زیاتېږي، په همغه اندازه ذلیل او ګمزوري کېږي؛ د دې تر څنګ په لومړي تصویر کې د الله سبحانه وتعالی احکامو ته ژمنتیا او د هغه سبحانه وتعالی اطاعت وینو او په دویم تصویر کې بدعتونه او نوي پیدا شوي کارونه وینو، چې له قرآن سره هېڅ تړاو نه لري.

ایا نه وینئ چې ستاسو حالت چېرې رسېدلی؟ ایا د قرآن نه پلي کېدل مو نه غمجنوي؟ ایا د خپل ګران پیغمبر رسول الله صلی الله علیه وسلم امر نه پر ځای کوئ، چې فرمایي: «زما او د راشده خلفاوو پر سنتو منګولې ټینګې کړئ»؟! له هغو پرته ژوند د زغم وړ نه دی، ذلت او بدبختي د دغه دوران سرلیک ګرځېدلي او د کایناتو د خالق له نظام پرته ژوند ګډوډ شوی او انسان هوساینه او ارامي له لاسه ورکړې ده؛ دغه نظام یوازې د هغه دولت په شتون کې ترسره کېدلی شي، چې خلک یې له حاکم سره د الله سبحانه وتعالی د حکم د پلي کېدو په بدل کې بیعت کوي.

اې الله! راشده خلافت د رسول الله صلی الله علیه وسلم پر منهج ژر حاکم کړه، چې د هغه په واسطه د مسلمانانو مایوسي له منځه ځي او غمونه او مصیبتونه ورڅخه لرې کوي. اې الله! په خپل کریم نور سره ځمکه رڼا کړه! اللهم آمین آمین

لیکوال: أبو مریم

ژباړه: بهیر «ویاړ»

د مطلب ادامه...

د فلسطین او بندي اقصی ازادول او د غزې چیغو ته لبیک ویل، د خلافت تر تاسیس پورې مه ځنډوئ!

  • خپور شوی په سیاسي

 (ژباړه)

هر امت په خپل مسیر کې له یو لړ ستونزو سره مخ کېږي او د ستونزو حللارې یې باید له عقیدې څخه سرچینه واخلي. اسلامي حللارې، یعنې شرعي احکام او شرعي قاعده وايي: «په عملونو کې اصل دا دی، چې د شرعي حکم پر اساس ترسره شي»؛ ځکه الله سبحانه وتعالی دین بشپړ کړی دی. اسلام ټولو ستونزو ته ځواب وايي او د هرې ستونزې حللاره لري. الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿وَنَزَّلْنَا عَلَیكَ الْكِتَابَ تِبْیاناً لِّكُلِّ شَیءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ‏[نحل: 89]

ژباړه: «موږ دغه (اسماني) کتاب پر تا نازل کړی چې د هر څه (د خلکو د اړتیا وړ د دین چارې) بیانوونکی، د هدایت وسیله، د رحمت سرچینه، او د مسلمانانو لپاره (د نعمت په اړه) زېری رسوونکی دی.»

د فلسطین د ازادۍ، د خلافت دولت د تاسیس، د في سبیل الله جهاد، د مسلمانانو د نصرت او له خپلو خاورو څخه د دښمنانو د شړلو په فرضیت کې هېڅ شک نشته. الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿وَإِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِی الدِّینِ فَعَلَیكُمُ النَّصْرُ[انفال: 72]

ژباړه: «که چېرې (مومنان د نورو د ظلم او زیاتي له امله) د خپل دین په سبب له تاسو څخه مرسته وغواړي، پر تاسو یې مرسته کول واجب دي.»

د دغو فرایضو د ډلبندۍ په وخت کې ممکن یو شمېر مسایل سره ګډوډ شي، فکري اندېښنه رامنځته شي او خلک له سمې حللارې منحرف کړي. نو د موضوع د لاښه وضاحت لپاره باید مسایل سم تفکیک شي او لازمه ده چې واقعیت په غور سره وارزول شي او د احکامو د پلي کېدو شرایط وپېژندل شي؛ ترڅو شرعي حکم په خپل ځای کې پلی شي.

خلافت تاج الفروض دی؛ چې د ټولو مسلمانانو رهبري پر غاړه اخلي، د دین ساتنه کوي او دنیا یې د الهي شریعت په واسطه سیاست کوي. خلافت د خپل قدرت په واسطه د اسلام د قلمرو ساتنه کوي، مسلمانانو ته تر خپل بیرغ لاندې یووالی او نړیوال قدرت او ځواک ورکوي. خلافت د الله سبحانه وتعالی په لار کې جهاد اعلانوي، اشغال شوې خاورې ازادوي، د وینو او مالونو ساتنه کوي او د بندګانو ګټې او مصلحتونه خوندي کوي.

الله سبحانه وتعالی په هر ډول شرایطو کې پر ټولو مسلمانانو د خلافت دولت تاسیس فرض کړی دی؛ نو پر هر مسلمان لازمه ده چې د تاسیس لپاره یې فعالیت وکړي. یوازې خلافت دولت امت له ډوبېدو او بدمرغۍ څخه ژغورلی او بېرته په هغه غوره امت بدلولی شي، چې د بشر د لارښوونې لپاره پیدا شوی. د امام مسلم رحمه الله په سنن النووي شرحه کې د «کتاب الامارة» په برخه کې راغلي، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«اِمَام جُنة یُقاتَل مِن وَرائِهِ وَ یُتَّقَی بِه»

ژباړه: امام هغه ډال دی چې تر شاه یې جګړه کېږي او هغه ته پناه وړل کېږي، ترڅو د دښمنانو له ظلم څخه وژغورل شي.

الإمامُ جُنَّة؛ امام د ډال په څېر دی، چې پر مسلمانانو باندې د دښمنانو د ظلم او زیاتي پر وړاندې درېږي، په امت کې د لویو ستونزو مخه نیسي او د اسلام د قلمرو ساتنه کوي. همدارنګه د امام په واسطه خلک ساتل کېږي، له اقتدار څخه یې وېرېږي او "یُقَاتَلُ مِن وَرَائِهِ"، په دې معنا چې کفار، باغیان، خوارج، مفسدین او ظالمان په مطلق ډول له هغه سره جنګېږي.

د جهاد په فرضیت کې شک نشته. الله سبحانه وتعالی فرمایي:

﴿كُتِبَ عَلَیكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ[بقره: 216]

ژباړه: «جګړه پر تاسو فرض شوې ده، په داسې حال کې چې (د انساني طبیعت په سبب) تاسو ترې بېزار یئ.»

جهاد په شرعي صطلاح کې "د اعلای کلمة الله لپاره له کفارو سره جګړه" ده. جهاد په دوه ډوله دی: تعرضي جهاد، چې د خاورو د فتحې او د اسلام د خپراوي لپاره کېږي او بل دفاعي جهاد، چې د مسلمانانو په خاورو کې د شته دښمن د ایستلو لپاره کېږي. دواړه جهادونه فرض دي او یو امیر او علی سرقومندان ته اړتیا لري، چې پوځونو ته امر وکړي او اطاعت یې وشي؛ توپیر نه کوي چې دغه امیر دې د اوسني وخت د حکامو غوندې د دولت-ملت حاکم وي او یا دې د مسلمانانو خلیفه وي. همدارنګه جهاد په مدینه منوره کې د دولت تر تاسیس وروسته د الله سبحانه وتعالی په دغه قول سره فرض شو:

﴿أُذِنَ لِلَّذِینَ یقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ[حج: 39]

ژباړه: «هغو کسانو ته (له ځانه د دفاع) اجازه ورکول کېږي چې پر هغوی جګړه (تپل) کېږي، ځکه چې ظلم پرې شوی (او هغوی له اوږدې مودې راهیسي د ظالمانو د ظلم پر وړاندې زغم کړی او د زړه وینې یې خوړلې دي) او الله دا وس لري چې هغوی بریالي کړي.»

خو په مکه مکرمه کې د دولت تر تاسیس وړاندې مسلمانانو ته امر وشو، چې د دښمنانو له ځورولو لاس واخلي. الله سبحانه وتعالی فرمایلي دي:

‏ ‏﴿أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ قِیلَ لَهُمْ كُفُّواْ أَیدِیكُمْ وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَیهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِیقٌ مِّنْهُمْ یخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْیةِ اللّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْیةً[نساء: 77]

ژباړه: «ایا نه وینې (اې محمد صلی الله علیه وسلم) هغه کسان چې (د جګړې تر اجازې وړاندې به یې د جګړې لپاره لېوالتیا درلوده) دوی ته به ویل کېدل: (د جهاد وخت نه دی رارسېدلی) له جګړې لاس واخلئ، لمونځ وکړئ او د مال زکات ورکړئ (په ښکاره یې بېړه کوله او هېچا ته یې غوږ نه نیوه). خو کله چې پر دوی جګړه واجب شوه (د جهاد امر ورته وشو) هغه مهال یو شمېر کسان له خلکو څخه داسې وډار شول، چې یوازې له الله څخه باید وېرېدلي وی! ان تر دې هم زیات ډار او وهم واخیستل.»

جهاد به د قیامت تر ورځې دوام ولري او هېڅوک یې ځنډولی نه شي. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«الجَهادُ وَاجِبٌ عَلَیکُم مَعَ کُلِّ أمیرٍ بَرًّا کَانَ أو فَاجِرًا»

ژباړه: که امیر مو نېک وي یا فاجر، خو جهاد درباندې واجب دی.

همدارنګه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«وَالجَهَادُ مَاضٍ مُنذُ بَعَثَنِیَ اللَّهُ إلَی أن یُقَاتِلَ آخِرُ أمَّتِی الدَّجَّال»

ژباړه: د الله لخوا پر پیغمبرۍ زما له مبعوث کېدو راهیسې به جهاد دوام کوي، تر هغه وخته چې وروستی امت مې له دجال سره جګړه وکړي.

هغه صلی الله علیه وسلم فرمایلي:

«إذا تَبَایَعتُم بِالعِینَةِ، وَ أَخَذتُم أَذنَابَ البَقَرِ، وَ رَضِیتُم بِالزَّرعِ، وَ تَرَکتُم الجَهَادَ، سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیکُم ذُلًّا لَایَنزِعُهُ حَتَّی تَرجِعُوا إِلَی دِینِکُم»

ژباړه: کله چې پېر او پلور پیل کړئ، د غواګانو پر ساتلو بوخت شئ، په کرنه راضي شئ او جهاد پرېږدئ. الله سبحانه وتعالی پر تاسو ذلت واکمنوي او ترڅو چې خپل دین ته ونه ګرځئ، هغه نه درڅخه لرې کوي.

پر همدغه اساس د راشده خلافت د تاسیس لپاره فعالیت، له جهاد سره په ټکر کې نه دی.

په اوسني عصر کې د خلافت دولت تر تاسیس وړاندې د مسلمانانو پر پوځونو دفاعي جهاد فرض دی او د مکې واقعیت چې په هغه وخت کې د مسلمانانو پوځونه نه وو، زموږ له اوسني واقعیت سره او د دفاعي جهاد په پرتله توپیر لري. دفاعي جهاد د دولت له تاسیس او د فتحې له جهاد څخه بېل دی. دغه هر یو عمل ځانګړی حکم لري، چې هر یو یې باید پر خپل ځای پلی شي. همدارنګه د فلسطین د ازادۍ لپاره جهاد دفاعي او فرض عین دی، چې په هر حال او چټکۍ سره باید ترسره شي، پرته له دې چې د امکاناتو کمښت او زیاتوالی په پام کې ونیول شي. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي: 

«المُسلِمُ أخُوالمُسلِمِ لَا یَظلِمُهُ وَ لَا یُسلِمُهُ»

ژباړه: مسلمان د مسلمان ورور دی، نه ظلم پرې کوي او نه یې دښمن ته تلسیموي.

یو بل ځای رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«المُسلِمُونَ تَتَکَافَأُ دِمَاؤُهُم وَ یَسعَی بِذِمَّتِهِم أَدنَاهُم وَ هُم یَدٌ عَلَی مَن سِوَاهُم»

ژباړه: د مسلمانانو وینې یو ډل دي او د هغوی تر ټولو ټیټ کس هم د ذمې حق لري او دوی د نورو خلکو (نامسلمانانو) پر وړاندې یو موټی دي.

همدارنګه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي:

«مَا مِن امرَئٍ یَخذُلُ امرأً مُسلِمًا فِی مَوضِعٍ تُنتَهَکُ فِیهِ حُرمَتُهُ وَ یُنتَقَصُ فِیهِ مِن عِرضِهِ إلَّا خَذَلَهُ اللَّهُ فِی مَوطِنٍ یُحِبُّ فِیهِ نُصرَتَهُ، وَ مَا مِن امرِئٍ یَنصُرُ مُسلِمًا فِی مَوضِعٍ یُنتَقَصُ فِیهِ مِن عِرضِهِ وَ یُنتَهَکُ فِیهِ مِن حُرمَتِهِ إلَّا نَصَرَهُ اللَّهُ فِی مَوطِنٍ یُحِبُّ نُصرَتَهُ»

ژباړه: هر څوک چې یو مسلمانان په داسې حال کې پرېږدي چې سپکاوی ورته کېږي او عزت یې لوټېږي، الله سبحانه وتعالی به یې په داسې حال کې پرېږدي چې نصرت ته یې اړتیا وي او هر څوک چې یو مسلمان ته په داسې حال کې نصرت ورکړي چې سپکاوی ورته کېږي او عزت یې لوټېږي، الله سبحانه وتعالی به په داسې حال کې هغه ته نصرت ورکړي چې ورته اړتیا یې وي.

له شک پرته چې د فلسطین او غزې قضیه نه په فلسطین کې ده او نه هم په غزه کې او هېڅکله به داسې نه وي؛ بلکې له فلسطین څخه بېرون قضیه ده او هر مسلمان باید پر دغه حقیقت پوه شي او له دې پرته یوازې د خلکو دوکه کول دي او بس. له غزې څخه لاس اخیستل او وحشي غرب ته یې یوازې پرېښودل، په دې پلمه چې پخپله د غزې خلک یې چاره کولی شي، په الله سبحانه وتعالی قسم چې دا په حقیقت کې د هغه سبحانه وتعالی نافرماني او د غزې د خلکو یوازې پرېښودل دي.

غزې په رښتیا هم ثابته کړه چې عربي دولتونه یوازې د غرب نظامي اډې دي، چې د غزې په له منځه وړلو او له دې سیمې د خلکو په ایستلو کې هغوی تر غرب ډېر حریص دي. دغه دولتونه د یهودو د رژیم ملاتړ کوي، خپل برخلیک یې د یهودو له برخلیک سره غوټه کړی او په ښکاره او پټه د هغوی بریالي کېدو ته حریص او لېوال دي. هر هغه څوک چې د امریکا په نظامي تړون کې غړیتوب ولري، هېڅکله یې پر وړاندې نه درېږي؛ هر هغه هېواد چې د امریکا له اډو څخه ډک وي، هېڅکله به دښمني ورسره ونه کړي؛ هر هغه څوک چې له یهودو سره اړیکې عادي کوي او خپل ځان یې له هغوی سره د هوکړو پر ځنځیر تړلی وي، هېڅکله به یې یرغل ته ځواب ور نه کړي.

لنډه دا چې دښمن ته ځواب ورکول او د مسلمانانو د خاورو او مقدساتو ازادول یوازې په خلافت پورې تړاو نه لري، باید په هر حالت کې دښمن ته ځواب ورکړل شي او حکام باید اړ ایستل شي چې پوځونه په حرکت راولي او یا باید له واکه لرې کړل شي.

الرایه جریده: ۴۷۸یمه ګڼه

لیکوال: الشیخ سعید رضوان أبو عواد (أبو عماد)

ژباړه: بهیر «ویاړ»

د مطلب ادامه...

زموږ د رب رحمت د هغه سبحانه وتعالی له قهره لوی دی

(ژباړه)

له ابو هریرة رضی الله عنه څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:

«لَمَّا قَضَى اللَّهُ الْخَلْقَ، كَتَبَ فِي كِتَابِهِ عَلَى نَفْسِهِ، فَهُوَ مَوْضُوعٌ عِنْدَهُ، إِنَّ رَحْمَتِي تَغْلِبُ غَضَبِي». صحيح مسلم(5070)

ژباړه: کله چې الله سبحانه وتعالی خپل مخلوقات پیدا کړل، نو په هغه کتاب کې چې تر عرش پاس ورسره دی، داسې ولیکل: زما رحمت پر قهر غالب دی.»

دغه حدیث شریف پر بندګانو د الله سبحانه وتعالی د رحمت د پراخوالي کچه ښيي، هغه رحمت چې د ټولو مخلوقاتو لپاره دی؛ لکه څنګه چې الله سبحانه وتعالی د مخلوقاتو تر پیدا کېدو وړاندې، په خپل کتاب کې لیکلي؛ رحمت مې تر قهر مخکې دی او دا د الله سبحانه وتعالی د رحمت د لویوالي دلیل دی.

دې موضوع ته باید پام وشي چې د الله سبحانه وتعالی رحمت پراخ دی او الله سبحانه وتعالی پوهېږي، چې بندګان یې کمزوري پیدا کړي دي او د هغه سبحانه وتعالی د قهر او غضب توان نه لري. نو د الله سبحانه وتعالی بندګان د دې مستحق نه دي، چې پر دوی دې د الله سبحانه وتعالی قهر او عذاب نازل شي او بیرته دې خپل لومړني حالت ته چې یو موټی خاوره وو، وګرځي. په داسې حال کې چې د الله سبحانه وتعالی پر وړاندې هېڅ توان او قدرت نه لري، بلکې هغوی د الله سبحانه وتعالی د رحمت مستحق دي. له همدې امله یې د رحمت دروازې پرانیستې دي، ترڅو د خپلو بندګانو توبه او استغفار قبول کړي. نو د هغو کسانو توبه یې اسانه کړې، چې شیطان او د نفس غوښتنې پرې غالب شوي نه وي.

موږ باید یقین ولرو چې الله سبحانه وتعالی پر خپلو بندګانو مهربان دی او ضمانت یې کړی چې د توبې دروازې به تر هغه وخته پرانېستې وي، چې لمر له لودیځ څخه را پورته شي. که دغه وخت لنډ وي او یا اوږد، نو د توبې د دروازې په طرف باید لاړ شو، چې موږ د الله سبحانه وتعالی د رحمت مستحق ګرځوي او له هغو کړنو څخه باید ځانونه وساتو چې د الله سبحانه وتعالی د قهر لامل کېږي. موږ داسې مقام او دریځ نه لرو چې د الله سبحانه وتعالی پر وړاندې ودرېږو، ځکه له هغو کسانو څخه مو عبرتونه ډېر اخیستي، چې د الله سبحانه وتعالی نافرمانۍ یې کړې دي.

له الله سبحانه وتعالی څخه غواړم چې موږ د خپل رحمت له سیوري څخه برخمن کړي او له خپل قهر څخه مو لرې وساتي. اللهم آمین

لیکوال: ابو مریم

ژباړه: بهیر «ویاړ»

د مطلب ادامه...

د مکر اوښکې تویول


بسم الله الرحمن الرحيم

خبر:

د اسلامي همکاریو سازمان (OIC) د هند د اتراپرديش ايالت په ايودها ښار کې د پنځو پېړیو پخواني جومات، بابري مسجد پرځای د رام مندر جوړول او پرانیستل وغندل. (سرچینه: ډاون ورځپاڼه)

تبصره:

د بابري مسجد کسیه د مغولي امپراتورۍ د عروج او زوال کیسه ښيي. دا جومات د لومړي مغل امپراتور، ظهیر الدین بابر لخوا جوړ شوی. د دغه جومات پر سر د انګریزانو لخوا د مسلمانانو او هندوانو تر منځ د کرکې د تخم کرلو تر وخته، یعنې ۱۸۵۳م کال پورې هیڅ لانجه نه وه؛ دا وخت د هندوانو یوې فرقې – نرموهي اکهاړه – د جومات پر ځای دعوه وکړه چې دا جومات د هندوانو د یوه معبد له ړنګیدو وروسته جوړ شوی دی. په ۱۸۵۹ کې، د بریتانیا استعماري ادارې په جومات پورې اړوند سیمه د هندوانو او مسلمانانو لپاره په دوو جلا جلا برخو وویشله. مسلمانانو ته د جومات دننه لمونځ کولو او هندوانو ته يې بهر د خپل عبادت اجازه ورکړل شوه.

په ۱۸۸۵ کې د بابري جومات مخې ته د رام (د هندوانو خدای) د عبادت لپاره د «چبوترا» یا د عبادت څلي جوړولو د اجازې لپاره ځايي محکمې ته عریضه وشوه. دا عریضه دوه ځله رد شوه او قاضي امر وکړ چې هر څه دې په خپل ځای وي؛ ویې ویل چې «اوس د ۳۵۰ کاله مخکې تېروتنې» د اصلاح لپاره ډیر ناوخته دی.

په ۱۹۴۷ کې د هند نیمې وچې له ویشلو وروسته، افراطي هندوانو خپلې هڅې ژوندی وساتلې او د ۱۹۴۹ کال د ډسمبر په ۲۲مه او ۲۳مه، د هند حکومت یاد جومات «متنازع ملکیت» اعلان کړ او دروازه یې وروسته له هغه وتړله چې د هندو پادریانو لخوا د هندوانو د خدای بتان د جومات دننه کیښودل شول. له هغه وروسته په جومات کې هېڅ مسلمان لمونځ ونه کړ. هندوانو -د ټولو نامسلمانو او له اسلام څخه کرکه کوونکو په څېر- خپلو موخو ته د رسیدو لپاره له هرې لارې هڅې کولې او د جومات پر ځای یې د مندر د جوړولو لپاره یو لوی حرکت پیل کړ چې په ۱۹۹۲ کې د ۲۰۰۰ خلکو د مرګ لامل شول.

«مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ» [فاطر:۱۰]

ژباړه: «څوک چې عزت او قدرت غواړي( له الله څخه دې وغواړي)، عزت او قدرت له الله سره دی (د عزت او قدرت ترلاسه کولو اصول ښه وینا او عمل دی). ښه وینا د الله لورې ته ځي او خدای ښه عمل پورته بیايي.»

په اسلام کې هغه څه چې یو ځای سپیڅلی کوي دا باور دی چې الله سبحانه وتعالی د کائناتو مالک دی او یوازې هغه سبحانه و تعالی د عبادت مستحق دی. په عبادت کې الله سبحانه وتعالی ته بشپړ تسلیمیدل او اطاعت شاملېږي؛ ان که هغه د اهل ذمه (اسلامي دولت ته جزیه ورکوونکي) د حقونو ساتنه وي. حضرت عمر رضی الله عنه د ۶۳۷ کال د اپریل په لومړیو کې فلسطین ته ورسېد او د «سپېڅلې مقبرې» کلیسا په ګډون یې له ښار څخه لیدنه وکړه. کله چې د ماسپښین د لمانځه وخت شو، صفرونیوس  (مسیحي روحاني) بلنه ورکړه چې په کلیسا کې دننه لمونځ وکړي؛ خو حضرت عمر رد کړه او ویې ویل چې که په کلیسا کې لمونځ وکړي نو وروسته به مسلمانان وګڼي چې دا ځای باید په جومات بدل شي او  له دې سره به عیسویان خپل یو سپیڅلی ځای له لاسه ورکړي. پرځای یې له کلیسا بهر لمونځ وکړ چې وروسته هلته د مسجد عمر په نوم یو جومات جوړ شو.

ان د هند په نیمه وچه کې هم مغلو د هندو اتباعو احساساتو ته درناوی درلود؛ ځکه خو په ۱۸۵۷ کې هندو بلواګر په کارتوسونو کې د غوا د چربۍ (وازدې) د کارولو پر وړاندې راپورته شول. ان که د غواګانو د علني ذبحې په اړه د بابر وصیت د باور وړ هم نه وي؛ د کارتوسو پر وړاندې د هندوانو غبرګون ښيي چې دوی هېڅکله د اسلام د حاکمیت پر مهال له دغه ډول تبعیض سره (چې دوی یې اوس له مسلمانانو سره کوي) نه وو مخ شوي.

موږ وینو چې په نړۍ کې ډیر څه پېښېږي او تر ټولو ډیر زیان یې مسلمانانو ته رسېږي؛ مسلمانان یوازې هغه وخت اسلام پلی کولی شي چې په بشپړه او سمه توګه منګولې پرې ټینګې کړي. د الله سبحانه وتعالی په حکمونو او اوامرو کې هېڅ ډول زیاتوالی او بدلون نه شي راتللی. د بابري مسجد د ړنګولو او پرځای يې د رام مندر جوړولو بهیر څه باندې ۱۴۰ کاله ونیول. دا ان د مسلمانانو د مرکزي قدرت، خلافت تر ړنګېدو وروسته هم په ټوله نړۍ کې د مسلمانانو ځواک ښيي.

دا پېښه لکه په اسلامي نړۍ کې د نورو پیښو په څیر، ښيي چې کافران څنګه غواړي د اسلام نوم له منځه یوسي. دوی نه پوهیږي چې د مسلمانانو د حکامو په خاموشۍ کې به ودانۍ ونړوي، مسلمانان به ووژني؛ خو اسلام هېڅکله له نړۍ څخه نه شي ختمولی. د اسلامي همکاريو سازمان (OIC) په څېر بنسټونه د جومات په ړنګېدو خپلې د درواغو اوښکې–لکه د فلسطین د مسلمانانو په وژلو یې چې تویوي- تویولی شي؛ خو باید ډاډه وي چې الله سبحانه وتعالی مومنانو ته د بریا وعده ورکړې او په هغه ورځ به مومنان د الله په رحمت کې ډوب شي؛ خو خیانت کوونکي به د خپلو کافرو ملګرو له ځای(جهنم)  پرته د پټېدو لپاره بل ځای و نه مومي.

«الَّذِينَ يَتَّخِذُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ أَيَبْتَغُونَ عِنْدَهُمُ الْعِزَّةَ فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا»  [النساء:۱۳۹]

ژباړه: «هغه خلک چې د مومنانو پر ځای له کافرانو سره د دوستۍ اړیکې ټینګوي، ایا دوی عزت له هغوی څخه غواړي؟ (که داسې وي) نو هر ډول عزت یوازې د الله سره دی.»

اسلامي امت بايد د وروستي پيغمبر حضرت محمد صلى الله عليه وسلم له لارښوونو قوت واخلي؛ د هغه صلی الله علیه وسلم پر لار ولاړ شي او په دې لاره کې د خنډونو او ستونزو پر وړاندې تر هغې مبارزه وکړي چې څو بریالي شوي نه وي. بریا د الله سبحانه وتعالی له لورې ده. باید پوه شو چې تر کومه د الله سبحانه وتعالی په لار کې جګړه کوو؛ هېڅ جګړه نه بایلو او دا جګړه په ځمکه کې د الله سبحانه وتعالی د دین د حاکمیت لپاره ده. که هغه ورځ ووینو او که نه؛ له راتلو يې انکار نه شو کولی. که موږ د دې مبارزې برخه وو، نو موږ د الله سرتېري یو.

د حزب التحریر مرکزي مطبوعاتي دفتر ته

اخلاق جهان

۱۴۴۵هـ.ق کال د رجب ۱۷مه

۲۰۲۴م کال د جنوري ۲۹مه

د مطلب ادامه...
Subscribe to this RSS feed

اسلامي خاورې

اسلامي خاورې

غربي هېوادونه

ټول لینکونه

د پاڼې برخې