- مطابق
سوال و جواب
دیدگاه امریکا برای حل قضیۀ قبرس
(ترجمه)
سوال:
ریاست‌جمهوری ترکیه روز دوشنبه اعلام کرد که «طوفان اَرهورمان» رئیس جمهوری قبرس شمالی، روز پنجشنبه آینده (۱۳ نوامبر ۲۰۲۵) به انقره سفر خواهد کرد. «برهان‌الدین دوران» رئیس ادارهٔ ارتباطات ریاست‌جمهوری ترکیه گفت که این سفر به دعوت رئیس‌جمهور اردوغان انجام می‌شود. دوران افزود که این سفر نخستین دیدار خارجی اَرهورمان خواهد بود. در تاریخ ۱۹ اکتوبر، کمیسیون عالی انتخابات در قبرس ترکیه اعلام کرد که «طوفان اَرهورمان» رهبر حزب جمهوری‌خواه ترکی، برندهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری شده است. (خبرگزاری اناضول – ۱۰ نوامبر ۲۰۲۵)
پس چه چیزی سبب این نزدیکی شده است؟ در حالی که اَرهورمان در کارزار انتخاباتی خود، خواهان «یکپارچهسازی جزیره» بود و اردوغان از «دو دولت» سخن می‌گفت؟ آیا امریکا پشت این نزدیکی قرار دارد؟ جزاک الله خیرا!
جواب:
برای روشن‌شدن جواب این سوالات، نکات ذیل را مرور می‌کنیم:
نخست: طوفان اَرهورمان نامزد مخالفان در قبرس شمالی، از دور اول در انتخابات پیروز شد و بیش از ۶۲ درصد آرا را به‌دست آورد؛ در حالی که رئیس‌جمهور فعلی ارسین تتار، کمتر از ۳۶ درصد رأی گرفت. (آرتی، ۱۹/۱۰/۲۰۲۵)
آنچه در این انتخابات تازگی دارد، پیروزی نامزدِ مخالف است؛ نامزدی که کمپاین انتخاباتی خود را بر اساس یکپارچهسازی جزیره با قبرس یونانی بنا کرده بود، آن هم از همان دور نخست و با فاصلهٔ بسیار زیاد؛ در حالی که رئیس‌جمهور فعلی که خواهان راه‌حلِ دو دولت بود ناکام ماند؛ همان راه‌حلی که ترکیه دهه‌هاست آن را تبلیغ می‌کند. اینک برای درک پیامدهای این نتایج در سطح داخلی و بین‌المللی، موارد زیر را بررسی می‌کنیم:
۱. از زاویۀ حضور ترکیه در شمال قبرس باید گفت که ترکیه در دورانی که تابع سیاست‌های انگلستان بود، از به‌حاشیه‌راندن مسلمانان ترک توسط قبرسی‌های یونانی در جزیره بهره‌برداری کرد و در سال ۱۹۷۴ برای جلوگیری از ورود نفوذ امریکا به جزیره، از طریق کارگزاران واشنگتن مداخلهٔ نظامی انجام داد، و آن زمان به هدفش دست یافت. اما سال‌های حکومت اردوغان، ترکیه را از جبهۀ انگلستان به جبهۀ امریکا منتقل کرد. به همین دلیل حضور ترکیه در شمال جزیره عملاً به «چوبِ فشار» در دست امریکا تبدیل شده است. از بُعد داخلی نیز سکولارها همواره دست بالا را در شمال جزیره داشته‌اند و مقام‌های حکومتی تا سال‌ها حتی اجازهٔ پوشیدن خِمار را برای دختران در مکاتب نمی‌دادند. زمانی که نخست‌وزیر در ماه اپریل ۲۰۲۵ پوشیدن خمار را مجاز اعلام کرد، محکمهٔ عالی قانون اساسی در سپتمبر ۲۰۲۵ آن تصمیم را لغو کرد. (روزنامهٔ خبرلَر، ۲۵/۹/۲۰۲۵) این موضوع نشان می‌دهد که سکولاریزم افراطی تا چه اندازه در شمال قبرس نفوذ دارد.
۲. از آن‌جا که ترکیه طی این سال‌ها هیچ الگوی روشنِ پیشرفت اقتصادی را به شمال جزیره نیاورده و وضع اقتصادی در شمال قبرس همچنان در حاشیه و بی‌رمق مانده است، بلکه این منطقه به پناهگاهی برای پول‌های ناسالم بدل شده و قمارخانه‌ها و کازینوها در آن رو به گسترش نهاده است… از سوی دیگر، قبرس یونانی که در سال ۲۰۰۴ عضو اتحادیۀ اروپا شد و در سال ۲۰۰۸ به منطقۀ یورو پیوست. همین تحوّلات، میل و فشار گروه‌های خواهانِ یکپارچهسازی جزیره با قبرس یونانی را بیشتر کرده است؛ به‌ویژه در حالی‌که ترکیه دهه‌هاست درِ اتحادیۀ اروپا را می‌کوبد و این در هنوز به‌روی او باز نشده است!
ثانياً: همین فضای داخلی، این روابط نزدیک با ترکیه و نیز عجله و فشار جریان‌های سکولار، همه در شکل‌گیری نتیجۀ انتخابات سهم داشتند؛ به‌گونه‌ای که طوفان اَرهورمان با رأی بسیار بالا و از همان دور نخست برنده شد. امّا این عوامل داخلی، علّت اصلی این پیروزی نبودند؛ بلکه تغییرات صحنۀ جهانی و کشفیات گاز شرق مدیترانه تأثیر سنگین‌تری گذاشته‌اند، و توضیح آن چنین است:
۱. جنگ روسیه و اوکراین: در راستای آمادگی برای تمام سناریوهای ممکن در پیشرفت جنگ روسیه در اوکراین و احتمال تسلط روسیه بر دریای سیاه، امریکا در حال تقویت حضور نظامی خود در پایگاه نظامی‌اش در یونان است که شامل انتقال بخشی از تجهیزات زمینی می‌شود. از سوی دیگر برای مقابله با تهدیدهای روسیه، نگاه امریکا نسبت به قبرس به عنوان یک ناو هواپیمابر ثابت در منطقه دوباره پررنگ شده است. به همین خاطر، رؤیای قدیمیِ ساخت پایگاه نظامی در این جزیره دوباره در امریکا جان گرفته و جنگ اوکراین این نیاز را برای امریکا بیشتر ساخته. از سوی دیگر، با توجه به جنگ‌های خاورمیانه، امریکا حضور نظامی خود در قبرس را باثبات‌تر و مطمئن‌تر از حضور خود در منطقه عربی می‌بیند؛ زیرا از (ناپایداری داخلی و رشد فضای اسلامی در آن) بیم دارد و فکر می‌کند که این حضور، فشارهای منطقه‌ای را کمتر متوجه نفوذ امریکا می‌سازد.
۲. اکتشافات گاز طبیعی: کشفیات بزرگ گاز طبیعی در شرق مدیترانه طی دو دهه گذشته، طمع شرکت‌های انرژی امریکایی را که هم‌اکنون نیز در بهره‌برداری از میدان‌های گاز این منطقه فعال هستند، به‌شدت برانگیخته و امریکا را به گسترش نفوذش در این منطقه وامی‌دارد. در این زمینه، قبرس هم از نظر تولید گاز و چه از نظر مسیرهای خطوط لوله، حلقۀ مهمی محسوب می‌شود. به همین دلیل، سفیر امریکا در قبرس به طور مرتب با رئیس‌جمهور قبرس دیدار می‌کند و از سال ۲۰۱۸ تاکنون، موضوع کشفیات نفت و گاز شرق مدیترانه را با وی بررسی می‌نماید. همچنین سفرهای اعضای کانگرس امریکا به نیکوزیا نیز در همین راستا صورت می‌گیرد. همین مسأله گاز سبب شده است میان کشورهای منطقه منازعات تازه‌ای بر سر «مرزهای اقتصادی دریایی» به‌وجود آید. هنگامی که ادارۀ ترامپ در آغاز سال میلادی جدید دوباره به قدرت بازگشت، نفوذ شرکت‌های انرژی امریکا نیز همراه آن تقویت شد و این اداره با سرعت بیشتری برای تسلط بر تولید گاز طبیعی شرق مدیترانه اقدام کرد تا این تولید را به ابزاری دیگر برای وابسته‌نگهداشتن اروپا در زمینۀ انرژی تبدیل کند، پس از آن‌که اروپا را از گاز روسیه محروم ساخت.
۳. ضعف بریتانیا پس از برکسیت: پس از برکسیت، نگاه امریکا به بریتانیا تغییر کرد و ضعف لندن آشکار شد. با آن‌که امریکا در زمان خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا در سال ۲۰۲۰ وعدهٔ «توافق بزرگ تجاری» داده بود؛ وعده‌ای که هرگز عملی نشد؛ اما ادارۀ ترامپ نه‌تنها آن وعده را محقق نکرد، بلکه بر لندن تعرفه‌های گمرکی سنگینی تحمیل کرد که پیامدهای آن تا امروز در قالب تعطیلی کارخانه‌های بریتانیایی دیده می‌شود. با توجه به این موضوع، امریکا خود را وارث نفوذ بریتانیا می‌بیند و بهره‌برداری از ابزارهای آن، به ویژه قبرس را به سود خود ضروری می‌داند. در همین چارچوب، مجلۀ امریکایی The National Interest که گرایش محافظه‌کار دارد و از جریان ترامپ حمایت می‌کند، در تاریخ ۲۰۲۴/۱۱/۸ مقاله‌ای از «مایکل روبین» یکی از چهره‌های شناخته‌شدهٔ راست‌گرای امریکا منتشر کرد که در آن خواستار این بود که امریکا باید بریتانیا را از قبرس دور کرده و دو پایگاه نظامی آن در آکروتیری و دِکِیلیاکه 3% از خاک جزیره را تشکیل می‌دهند را در اختیار بگیرد!
۴. به‌نظر می‌رسد همین تحولات بین‌المللی و اکتشافات گازی، زمینه‌سازشکل‌گیری رویگرد جدید امریکا به سوی یکپارچهسازی جزیره قبرس شده باشد. بنابراین دولت ترامپ در دورۀ نخست خود، تحریم فروش سلاح به قبرس را که از سال ۱۹۸۷ برقرار بود، لغو کرد. خبرگزاری سوئیس انفو در 2 سپتامبر 2020 گزارش داد: «ایالات متحدۀ روز سه‌شنبه اعلام کرد ممنوعیت فروش تجهیزات نظامی به قبرس را که بیش از سی سال اعمال شده بود به صورت جزئی و برای مدت یک سال لغو کرده است... وزارت خارجۀ امریکا در بیانیه‌ای گفت: مایک پومپئو وزیر خارجه امریکا، رئیس جمهور قبرس را از تصمیم خود مبنی بر رفع محدودیت صادرات، بازصادرات و انتقال تجهیزات غیرکشندهٔ دفاعی و خدمات مرتبط آگاه ساخته است». این لغوِ محدودیت هرسال تمدید می‌شود. سپس ادارۀ بایدن همین مسیر را ادامه داد و یک توافق‌نامهٔ مهم دفاعی با قبرس امضا کرد. «قبرس و ایالات متحده توافق‌نامهٔ چارچوب همکاری دفاعی را امضا کردند که راه‌های تقویت پاسخ‌گویی دو کشور به بحران‌های انسانی منطقه و نگرانی‌های امنیتی را مشخص می‌سازد.» (الیوم السابع، ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۴)
ثالثاً: در رویداد بسیار کم‌سابقه که تنها در سال‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۹۶ رخ داده بود، رئیس‌جمهور امریکا، بایدن، رئیس‌جمهور قبرس را در واشنگتن پذیرفت. این دیدار در روزهای پایانی دورۀ ادارهٔ بایدن و پس از اعلام پیروزی ترامپ انجام شد. امریکا در این دیدار موضع خود را چنین اعلام کرد: رئیس‌جمهور امریکا که میزبان نیکوس خریستودولیدیس، رئیس‌جمهوری قبرس در کاخ سفید بود، در سخنان خود پیش از ملاقات گفت: «من همچنان نسبت به امکان وحدت قبرس بر پایهٔ یک فدراسیون دو منطقه‌ای و دو جامعه‌ای خوش‌بین هستم.» او تأکید کرد که «ایالات متحده آماده است هر گونه حمایتی که در توان دارد، برای رسیدن به این هدف ارائه کند.» از سوی دیگر، رئیس‌جمهور نیکوس نیز تأیید کرد که در مورد مسألهٔ قبرس بر حمایت امریکا حساب می‌کند. (خبرگزاری قبرس، ۳۰ اکتوبر ۲۰۲۴) پیش از این نیز وزیر دفاع ادارۀ قبرس یونانی، پالماس، اعلام کرده بود که ساخت یک پایگاه هلیکوپتر نزدیک شهر لارناکـا در جریان است. رسانه‌های قبرس یونانی گزارش دادند که این پایگاه برای استفادهٔ ایالات متحده اختصاص خواهد یافت. (روزنامۀ Turkey Today، ۲۹ جولای ۲۰۲۴)
رابعاً: اما ترکیه اعلام کرده بود که با توافق‌نامۀ دفاعی میان قبرس یونانی و امریکا مخالفت می‌کند. (وب‌سایت وزارت خارجهٔ ترکیه، ۱۱ سپتمبر ۲۰۲۴) اما چون ترکیه تابع امریکا است، نمی‌تواند با تصمیمی که امریکا اتخاذ کرده است مخالفت کند. از همین‌رو ترکیه دیدارهای سطح‌بالایی با مقامات یونان برگزار کرد و حتی با مقام‌های قبرس یونانی که به دلیل مناقشه سر شمال قبرس آنان را به‌رسمیت نمی‌شناسد، تماس برقرار نمود:
۱. «مقامات قبرس گفتند که رؤسای جمهور ترکیه و قبرس روز پنجشنبه در حاشیۀ یک اجلاس در مجارستان در دیداری بی‌سابقه با یکدیگر مقالات کردند. یانّیس معاون سخنگوی دولت قبرس، در پیامی در پلتفرم ایکس گفت که هاکان فیدان وزیر خارجۀ ترکیه نیز در این نشست حضور داشته است. (سایت الاتحاد للأخبار، ۷ نوامبر ۲۰۲۴) به احتمال زیاد این دیدار با درخواست امریکا صورت گرفته است تا ترکیه را برای پذیرشِ راه‌حل امریکایی در قبرس تحت فشار بگذارد.
۲. برای مثال زمانی که ترکیه فضای تنش با یونان را بالا می‌برد، این کار در راستای خواسته‌های دولت ترامپ در دورۀ اولش او بود. اما زمانی که باید روی کار آمد و رویکرد «بازگشت به رهبری متحدان اروپایی» را در پیش گرفت، ترکیهِ اردوغان خود را با همین جهت‌گیری تازهٔ امریکایی که مخالف جهت‌گیری دولت قبلی بود تطبیق داد...
۳. همچنین مخالفت ترکیه با همکاری دفاعی امریکا با قبرس یونانی در سال ۲۰۲۴ بیشتر در حدّ شعار و فاقد اثر واقعی بود؛ زیرا کمی بعد از همین مخالفت، اردوغان با رئیس قبرس یونانی دیدار کرد! این نشان می‌دهد که ترکیۀ اردوغان جهت خود را بر اساس سیاست‌های امریکا تغییر می‌دهد.
خامساً: دربارۀ اظهارات رئیس‌جمهور منتخب قبرس شمالی: اَرهورمان پیروزی خود را «دستاوردی برای همۀ قبرسی‌های ترک با هر گرایش و وابستگی» توصیف کرده و تأکید نمود که قصد دارد سیاست خارجی را «در هماهنگی نزدیک با ترکیه» پیش ببرد، تا وحدت صف و موضع حفظ شود. (الجزیره نت، ۲۰ اکتوبر ۲۰۲۵) می‌توان گفت این موضع‌گیری‌ها در راستای آماده‌سازی فضا برای شکل‌گیری نزدیکی میان دو طرف و پیشبرد طرح امریکا برای ایجاد ساختار فدرالی در قبرس است. این فضا واکنش‌های تندی را نیز به همراه داشت. دولت باهچلی، متحد سیاسی اردوغان و رهبر ملی‌گرایان ترک در انقره، به‌شدت به نتایج انتخابات اعتراض کرد و خواستار تشکیل فوری پارلمان قبرس شمالی برای اعلام رد نتایج انتخابات را و تصویب الحاق به جمهوری ترکیه شد. (آر تی، ۱۹ اکتوبر ۲۰۲۵)
با وجود این مواضع تند، خودِ اردوغان رویکرد دیگری اتخاذ کرد. بر اساس گزارش خبرگزاری اناضول در 19 اکتوبر 2025، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه روز یکشنبه پیروزی اَرهورمان رهبر حزب جمهوری ترک در جمهوری ترک قبرس را تبریک گفت و حتی به بلوغ دموکراسی در قبرس شمالی افتخار کرد. این تفاوت رویکرد نشان می‌دهد که مواضع سخت، بیشتر از سوی حلقه‌های سیاسی دور از قدرت در ترکیه مطرح می‌شود، در حالی که دولت اردوغان، که به‌شکلی عمیق با جهت‌گیری‌های امریکا هماهنگ است، موقعیت خود را بر اساس سیاست‌های امریکا تنظیم می‌کند. به همین دلیل اردوغان مسیر طرح «الحاق» یا «دو دولت» را کنار گذاشته و اکنون به ایجاد یک ساختار «فدرالی» در قبرس تمایل پیدا کرده است.
سادساً: بر این اساس، به‌نظر می‌رسد روند مذاکرات برای «یکپارچهسازی جزیرۀ قبرس» بر اساس طرح مورد حمایت امریکا شتاب بیشتری بگیرد؛ طرحی که بر یک «فدراسیون دو‌منطقه‌ای و دو‌طایفه‌ای» استوار است؛ ساختاری که در آن دست بالای قدرت در اختیار قبرسی‌های یونانی خواهد بود، در حالی که حقوق سیاسی مسلمانان ترک‌تبار کمتر در نظر گرفته می‌شود. این طرح همسو با سیاست امریکا خصمانۀ امریکا با اسلام و همسو با دیدگاه آن برای نقش بزرگ‌تر برای قبرس یونانی‌محور با ویژگی‌های یونانی رومی و تابع به امریکا است. از سوی دیگر، ترکیه نیز که خود را در مدار سیاست‌های امریکا قرار داده، توان مخالفت با چنین طرحی را ندارد.
اگر وضعیت داخلی قبرس، شرایط ترکیه و فضای بین‌المللی به همین گونه ادامه یابد، این‌بار مسیر برای موفقیت مذاکرات در چارچوب یک فدراسیون مطابق دیدگاه امریکا هموارتر خواهد بود. همچنین دور از انتظار نیست که سفر اَرهورمان به ترکیه در روز پنجشنبه، ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵، نخستین گام در اجرای طرح امریکا برای ایجاد یک فدراسیون دو‌منطقه‌ای و دو‌طایفه‌ای باشد؛ طرحی که بر اساس آن، امور داخلی هر منطقه به‌طور مستقل در اختیار همان منطقه خواهد بود، اما امور دفاعی و سیاست خارجی عمدتاً در اختیار «دولت فدرال» قرار می‌گیرد؛ یعنی در عمل در دست قبرسی‌های یونانی. اگر اوضاع مطابق خواست امریکا پیش برود، این طرح شامل «خالی‌سازی قبرس از نیروهای خارجی» نیز خواهد شد. به این معنا که دو پایگاه بریتانیا در جزیره و نیروهای ترکیه‌ای از قبرس خارج می‌شوند و امریکا تنها قدرتی خواهد بود که پایگاه‌های نظامی در شمال قبرس در اختیار دارد.
سابعاً: واقعاً دردآور است که سلطۀ کشورهای استعمارگر یکی پس از دیگری بر سرزمین‌های اسلامی افزایش می‌یابد، آن هم در برابر دیدۀ حکام مسلمان، بی‌آن‌که کوچک‌ترین اعتراضی کنند؛ چه رسد به واکنشی که این سلطه را به مرزهای همان کشورها برگرداند یا حتی آن را تعقیب کند؛ چنان‌که در دوران خلافت راشده مسلمانان دشمن را تعقیب کردند تا عدالت اسلام در سراسر جهان گسترش یافت. امّا چگونه می‌توان از حکامی که خودشان به قدرت‌های استعمارگر وابسته‌اند انتظار ایستادگی در برابر آنان را داشت؟! قبرس شاهد روشن این واقعیت است. امریکا در این جزیره هر کاری بخواهد انجام می‌دهد، در حالی که قبرس سرزمین اسلامی است که مسلمانان در زمان عثمان بن عفان، خلیفۀ سوم، در سال ۲۸ هجری آن را فتح کردند؛ فتحی که از نخستین غزوات دریایی مسلمانان به‌شمار می‌رود. گروهی از صحابۀ رسول الله صلی الله علیه وسلم در این فتح شرکت داشتند؛ از جمله ابوذر، عبادۀ بن صامت به همراه همسرش امّ حَرام، ابو درداء و شدّاد بن اوس رضی الله عنهم. تا امروز قبر صحابیۀ بزرگوار امّ حَرام یکی از زیارتگاه‌های معروف قبرس است.
قبرس در تاریخ اسلام جایگاه ویژه‌ای دارد. از همین رو، هنگامی که صلیبی‌های اروپایی در نخستین جنگ‌های صلیبی آن را اشغال کردند، مسلمانان آرام نگرفتند تا آن را بازپس گرفتند و به قلمرو اسلام بازگرداندند. سپس این جزیره همانند دیگر سرزمین‌های اسلامی بخشی از دولت عثمانی شد، زیرا خلافت به آن‌ها منتقل شده بود. امّا پس از سقوط خلافت، انگلیس‌ها قبرس را به مستعمرات خود اضافه کردند. اما همان‌گونه که مسلمانان قبرس را از دست صلیبی‌ها بازپس گرفتند، به خواست پروردگار عزیز و حمید بار دیگر آن را به سرزمین اسلام بازخواهند گرداند.
راه حل درست برای قبرس بازگشت آن به اصل خود به عنوان سرزمینی اسلامی، همان‌گونه که در دورۀ خلافت عثمانی بود. بنابراین قبرس اکنون باید بخشی از ترکیه باشد تا هنگامی که خلافت دوباره برپا گردد و پرچم اسلام بر فراز آن و همۀ سرزمین‌های مسلمانان برافراشته شود. بی‌تردید این امر به خواست الله سبحانه وتعالی تحقق خواهد یافت، و آن است رستگاری بزرگ. این است راه‌حل و این است حقیقت:
﴿ فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ﴾ [یونس: 32]
ترجمه: پس بعد از حق جز گمراهی چیست؟ پس به کجا رویگردان می‌شوید؟
راه‌حل واقعی آن چیزی نیست که امریکا یا بریتانیا برای آن برنامه‌ریی می‌کنند. به تعبیر دیگر راه‌حل این نیست که قبرس به دو دولت تقسیم شود؛ خواه یکی به ترکیه ملحق شود و دیگری به یونان ملحق شد یا نه. همچنین راه‌حل آن نیست که قبرس به‌صورت یک دولت فدرالی اداره شود که رومی‌ها (یونانی‌ها) در آن دست بالا را داشته باشند و نه آن‌که یک دولت واحد تشکیل شود و همان‌ها حاکم آن باشند. زیرا روا نیست که هیچ کدام از سرزمین‌های اسلامی تحت سلطهٔ کفار قرار بگیرد.
﴿ وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا ﴾ [نساء: 141]
ترجمه: الله (سبحانه وتعالی) هرگز راهی برای (تسلط) کافران بر مؤمنین قرار نداده است.
قبرس، به خواست الله سبحانه وتعالی، به همان جایگاه پیشین خود بازخواهد گشت: سرزمینی اسلامی. گردش روزگار چنین بوده است که دست‌های گوناگونی بر قبرس مسلط شده‌اند، اما پایان کار همیشه از آنِ پرهیزگاران است.
﴿ وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴾ [یوسف: 21]
ترجمه: الله (سبحانه وتعالی) بر کار خویش مسلط است، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.
شیخ عطاء بن خلیل ابوالرشته
امیر حزب التحریر
۲۱ جمادی‌الاول ۱۴۴۷ه.ق.
۱۲ نوامبر ۲۰۲۵م
مترجم: طه خالد