(ترجمه)

پیش از سفر رسمی نخست‌وزیر دولت هندو به آمریکا، که درین سفر در 22 جون 2023 در کنگره آمریکا سخنرانی می‌کند؛ فرصتی‌که تنها به نزدیک‌ترین متحدان داده شده است، دولت بایدن ساختمان تجاوزی خودرا در هند تأیید نمود. در 5 جون 2023، سخنگوی وزارت امور خارجۀ آمریکا اعلام نمود: «مشارکت ما با هند یکی از پر پیامدترین مشارکت‌ها به شمار می‌رود.» در همان روز وزارت دفاع آمریکا اعلام نمود: «لوید جی آستین سوم، وزیر دفاع، در 4 تا 5 جون به هند سفر کرد تا مشارکت دفاعی اصلی را تقویت نموده و همکاری در حوزه‌های حیاتی را پیش از سفر رسمی نخست‌وزیر مودی به واشنگتن، بهبود بخشد.  وزیر امور خارجه با "آجیت دوال" مشاور امنیت ملی و "راجنات سینگ" وزیر دفاع دیدار نمود.»

آمریکا برای مقابله با چین و مسلمانان، دولت هندو را متجاوز می‌سازد. در عین حال، آمریکا از اتحاد خود با پاکستان برای از بین بردن آن به عنوان مانعی برای ظهور هند استفاده می‌کند. بنابراین، هنگامی‌که هند به زور کشمیر اشغالی را ضمیمه کرد، آمریکا به حاکمان پاکستان دستور داد تا خویشتن‌داری نموده و توافق‌نامۀ آتش‌بس را امضا نمایند. هرگاه هند در مرز مشترک خود با چین درگیر می‌شود، آمریکا حاکمان پاکستان را از استفادۀ فرصت گشودن جبهۀ دوم علیه هند و آزادسازی کشمیر اشغالی جلوگیری می‌کند.

بنای هند و تضعیف پاکستان برای هر افسر نظامی مسلمان آگاه آشکار است، که این امر منجر به احساس ناامیدی شدید می‌گردد. در واقع، این ناامیدی برای کسانی‌که نمی‌توانند خودرا خارج از اتحاد با آمریکا ببینند، اجتناب ناپذیر است. هرچه پاکستان بیشتر با آمریکا پیوند داشته باشد، بیشتر تضعیف خواهد گردید. چنین وضعیت ناامیدی، افسر مسلمان را وادار می‌کند تا برای تنها بدیل تلاش نماید که اسلام و خلافت آن است.

خلافت بر منهج نبوت همه ائتلاف‌های خسارت‌بار با دولت‌های استعمارگر را قطع خواهد کرد. خلافت پنجاه و پنج کشور دولت-ملت مسلمانان را در یک دولت خلافت وحدت خواهد بخشید. خلافت مانند خلافت راشده عمل نموده و سرزمین‌های جدیدی را به روی اسلام گشوده و دشمنان را وادار به عقب‌نشینی خواهد کرد.

ای افسران نظامی مسلمان! بدون شک خلافت نیاز زمان است. حالا هم دیر نیست که جلوی پیش‌روی دشمنان مان را بگیریم! ضمناً این در دین اسلام یک فریضه‌ است. هرگونه کوتاهی در انجام فریضۀ خلافت، گناه کبیره به شمار می‌رود. علاوه بر این، وظیفۀ شما از وظیفه غیرنظامیان مسلمان بیشتر است. غیرنظامیان باید برای خلافت کار و دعوت نمایند؛ اما هر قدر هم که تلاش نمایند فقط می‌توانند آن‌را مطالبه نمایند؛ ولی عملاً نمی‌توانند خلافت را مستقر نمایند، و اما شما، شما مردان جنگی مانند انصار رضی الله عهنم هستید! وظیفۀ شما این است که عملاً حمایت فزیکی و مادی نموده نصرت دهید تا مطمئیناً خلافت برقرار گردد!  مانند زمانی‌که انصار رضی الله عنهم نصرت دادند تا این‌که دولت اسلامی در مدینه منوره تأسیس گردید.

این‌جا، افسر مسلمان نمی‌تواند عذر خودرا پیش‌کش نماید که مکلف به اطاعت از رهبری نظامی و سیاسی فعلی است. اما این عذر در روز قیامت پذیرفته نمی‌شود! این عذر او را از عذاب جهنم نجات نمی‌دهد. افسر مسلمان نمی‌تواند عقب این بهانه پنهان گردد؛ زیرا رسول‌الله صلی‌الله علیه وسلم امر فرمود:

«لا طَاعَةَ فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ إِنَّمَا الطَّاعَةُ فِی الْمَعْرُوفِ» (بخاری و مسلم)

ترجمه: در اموری‌که مربوط به الله است، اطاعت دیگری نیست، طاعت فقط در معروف است."

در واقع اطاعت از هیچ مرد یا گروهی از انسان‌ها هنگامی‌که دستور به نافرمانی خالق انسان‌ها الله سبحانه وتعالی باشد، وجود ندارد.

این‌جا نیز افسر مسلمان نمی‌تواند ادعا نماید که این کار مسئولیت شخصی او نیست! او نمی‌تواند عذر کند که چون دیگران عمل نمی‌کنند، او نیز مجبور به انجام آن نیست. او هم‌چنان نمی‌تواند عذر کند که وقتی دیگران شروع به کار کنند، من هم خواهم کرد. تک تک افسران مسلمان نگهبان وفادار اسلام هستند. رسول‌الله صلی‌الله علیه وسلم فرمود:

«أَلاَ أُنَبِّئُکُمْ بِلَیْلَةٍ أَفْضَلَ مِنْ لَیْلَةِ الْقَدْرِ- حارِسٌ حَرَسَ فِی أَرْضِ خَوفٍ لَعَلَهُ لَا یَرجِعُ إلَی أَهْلِهِ» (حاکم)

ترجمه: آیا شما را از شبى بهتر از شب قدر خبر ندهم؟ آن شبی است که نگهبانی که از یک سرزمین جنگی محافظت می‌کند و مطمئن نیست که آیا دوباره به خانه‌اش باز می‌گردد یا خیر."

فقیه امام اوزاعی رحمة‌الله علیه می‌فرماید: «کان یقال ما من مسلم إلا وهو قائم علی ثغرة من ثغر الإسلام، فمن استطاع ألا یؤتى الإسلام من ثغرته فلیفعل؛ گفته شد که هیچ مسلمانی نیست مگر این‌که در مرزهای اسلام ایستاده باشد؛ پس هرکی می‌تواند جلو تضعیف اسلام یا تعرض به اسلام را بگیرد، این کار را بکند.» پس وقتی افسر مسلمان می‌بیند که می‌تواند جلو ضرر و زیان اسلام را بگیرد، باید عمل نماید. در مقابل پیش‌روی دشمن اگر مجبور شد، به تنهایی عمل می‌کند. او دیگران را برای انجام این کار استخدام می‌کند، اگر افراد مناسب را پیدا کند. هرچه را که در دست دارد، می‌گیرد و با توکل به الله اقدام به عمل می‌کند! او تمام تلاش خود را می‌کند تا پروردگارش را بدون ملامتی و عذری برای رحمت او ملاقات نماید!

البته افسر مسلمان نمی‌تواند ادعا کند که نمی‌تواند عمل کند؛ زیرا ممکن است به مال یا شخص خودش ضرری وارد شود، نمی‌تواند؛ چون وجوب اقامۀ خلافت مسئله مرگ و زندگی است. این مسئله‌ای است که قربانی می‌‌خواهد؛ قربانی که افسر نظامی مسلمان آن‌را در جای مناسب‌اش قرار می‌دهد. رسول‌الله صلی‌الله علیه وسلم هشدار داده است:

«إِذَا تَبَایَعْتُمْ بِالْعِینَةِ، وَ أَخَذْتُمْ أَذْنَابَ الْبَقَرِ، وَ رَضِیتُمْ بِالزَّرْعِ، وَتَرَکتُمُ‌الجِهَاد، سَلَّطَ‌اللَّهُ عَلَیْکُمْ ذُلًّا لَا یَنْزِعُهُ حَتَّی تَرْجِعُوا إِلَی دِینِکُمْ»(ابن تیمیه ابو داود)

ترجمه: زمانی‌که تجارت می‌کنید، گوش گاو های‌تان را گرفته‌اید و در تجارت خویش راضی هستید؛ در حالى‌كه جهاد را ترك كرده‏اید، الله خوارى و ذلت را بالای تان مسلط مى‏سازد و از بین نمی‌رود تا این‌که به دين خود بازگردید.

بنابراین، افسر نظامی مسلمان دارای قلب قوی و جنگ‌جو می‌باشد. او دل ضعیف مردی را ندارد که به دنیا وابسته است. او همیشه به دنبال فرصت‌هایی برای فداکاری و تلاش در هر لحظه می‌باشد. او به راحتی و آسایش، مال دنیا و ثروت نمی‌چسبد. او هر روز خودرا برای ملاقات با پروردگارش آماده می‌سازد؛ گرچه تقاضای رویارویی با دشمن را نمی‌کند، اما برای شهادت صمیمانه دعا می‌کند! این چنین رزمندگانی هستند که با رهبری شخصی خود این تغییر را می‌آورند.کم‌تر از این، یک مرد نمی‌تواند این‌کار را انجام دهد.

ای نیروهای مسلح مسلمان پاکستان! هنوز دیر نیست، از اتحاد با کفار روی گردانید! اسلام را به حاکمیت عملی آن برسانید، در راه الله جهاد نمایید! همین حالا نصرت خودرا به حزب‌التحریر اعطا نمایید تا بتوانید برای تغییر واقعی برنامه‌ریزی و اقدام کنید!

نویسنده: مصعب عمیر – ولایه پاکستان

10 ذوالحجة 1444ه.ق.

چهارشنبه 28 جون 2023م.

مترجم: عبدالرحمن قاطع

(ترجمه)

در ۱۰ می ۲۰۲۳ گزارش‌های مختلف در رسانه‌ها به نشر رسید که در شهرهای بهرپال و حیدرآباد هند نزدیک به ۱۶ مسلمان دست‌گیر شده است. در این اتهامات جنجالی بالای حزب‌التحریر حمله گردیده و آن‌را یک سازمان تروریستی که قصد جهاد علیه هند را دارد، معرفی نموده‌اند. منبع این گزارش‌ها برعلاوه ادارات استخباراتی "خارجی" سازمان‌های مختلف استخباراتی "دولتی و اتحادیه‌ای" به گونه "نامعلوم" اخذ گردیده است. کتاب‌ها و نشریات حزب‌التحریر در دست افراد دستگیر شده اساس اتهامات گفته شده است.

از آن زمان بدین‌سو اتهامات مختلف بشکل آنلاین به نشر می‌رسد؛ طوری‌که بعضی آن‌ها این ۱۶ فرد گرفتار شده مسلمان را به آن قضیه اعضای حزب‌التحریر ارتباط می‌دهند که فعلا ً در ایالت "تامیل نادو"در جریان است. حتی رسانه‌های خبری برجسته‌ مانند (India Today) یا (Economic Times of India) نتوانستند به اصول و مقررات رفتاری پابند باشند و با بی‌شرمی آن را در ویب‌سایت‌های خود به نشر رسانده و به راحتی روایتی را که به آن‌ها رسیده است، بدون انجام بررسی اولیۀ حقایق در مورد حزب‌التحریر سرخط خبرها می‌سازند. اگر آن‌ها به اصول و مقررات پابندی می‌داشتند پی می‌بردند که حزب‌التحریر یک حزب سیاسی است که برای تأسیس دوباره خلافت؛ نظام حکم‌روایی اسلام به منهج نبوت از طریق یک مبارزه سیاسی و فکری کار می‌نماید و دست به اعمال مسلحانه نزده و از رسول‌الله صلی‌الله ‌علیه ‌وسلم و سیرت آن در تأسیس اولین دولت اسلامی الگوبرداری می‌نماید.

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا جهان اسلام را دشمن فرضی جدید معرفی نمود تا مردم خود را در کنار کسانی‌که دولت آمریکا را اداره می‌کنند، نگهدارد. این امر صحنه‌ای از روایات رسانه جهانی را ایجاد نمود که اعمال جنایت‌کارانه را به عنوان "تروریزم اسلامی" به تصویر می‌کشد؛ در حالی‌که بیشتر آن‌ها عملیات‌هایی‌ اند که توسط آمریکا و متحدانش طراحی گردیده‌اند.

از زمانی‌که آمریکا جنگ وحشیانه علیه اسلام را از سال 2001 بدین‌سو به طور یک‌جانبه به راه انداخت، این روایات توسط شرکای حریص و حاکمان دست‌نشانده‌اش صادر و مورد استقبال قرار گرفته است. بنابراین، از "عالی‌ترین دموکراسی" تا "کلان‌ترین دموکراسی"، در رسانه‌های آمریکا و هند هم‌دستی زیادی وجود دارد که حقیقت را پنهان نموده و دروغ‌ها را نشر می‌کنند، به‌خصوص وقتی صحبت از گزارش‌ اخبار در مورد مسلمانان و اسلام می‌شود.

برای خواستن اعتبار و نفوذ در بازار رسانه، مجموعه‌ای در تلاش برای جلب رضایت اهل قدرت و تمایل به کسب پاداش از سوی ثروت‌مندان اند و همۀ این شرارت‌ها تضمینی است، برای این‌که منافع تبدیل به معیار عمل در میان شخصیت‌های رسانه‌ای شده است، نه ارزش‌های والا و جستجوی حقیقت.

آزادی رسانه در دموکراسی به عنوان یکی از نهادهای اولیه بازپرسی سایر نهادها در داخل کشور مورد توجه و حمایت است. این یکی از معیارهای اصلی است که نهادهای غربی با آن "سلامت و رفاه" سایر ملل را می‌سنجند.

بنابراین، در مورد نهادهای رسانه‌ای برجسته در هند؛ کلان‌ترین دموکراسی، که به اصول و قوانین رفتاری منتشر شده در ویب‌سایت‌های خود پابند نیستند، چه باید گفت؟ اصول و قوانین رفتاری مانند اجرای یک راستی‌آزمایی ساده یا ایجاد تعادل با ارائه نظریات مخالف یا عدم گمراه کردن مردم یا دروغ گفتن.

اکثر اوقات می‌توان منابع رسانه‌ای مانند "منبع موثق" یا "منبع غیر افشا شده" را هنگام اشاره به افراد در دولت به عنوان منبع مشاهده کرد. چنین افرادی‌که به ندرت می‌توان آن‌ها را در برابر قانون برای دروغ‌پردازی در محیط عامه پاسخ‌گو کرد.

با رسانه‌ای که از "آزادی بیان" حمایت می‌کند؛ در حالی‌که ایمیل‌ها را بدون این‌که از نقطه نظر دیگر در دانستن آن زحمت بکشد، مسدود می‌کند، چه باید کرد؟

در مورد رسانه‌ای که توسط سانسور فلج شده و مانع دست‌رسی آن‌ها به ویب‌سایت‌ها می‌شود؛ البته از سوی دولتی‌که سعی در پاسخ‌گویی از آن‌ها دارد، چه می‌توان گفت؟

از "شورای مطبوعاتی هند" که نتوانسته ارزش "دروغ نگفتن" را در اعضای خود بقبولاند و اصول و قوانین رفتاری را که تجویز کرده است، مکرراً توسط اعضای شورای آن حذف شد، چه ساخته است؟

در مورد رسانه‌ای در کلان‌ترین دموکراسی، که در برخورد با دولت خود ناکام بوده و "کتب و بیان‌ها" را به عنوان "تسلیحات و مهمات" تحت قوانین ستم‌گرانه‌ی UAPA مجازات می‌کند، چه باید گفت؟

طرف‌داری از دروغ به گونه‌ای که "حقیقت" را گم‌راه کند یا عمداً روی آن سرپوش بگذارد؛ همان‌طور که در دموکراسی‌ها شاهد آن هستیم، خطرناک‌تر از سکوت در مورد حقیقت است؛ همان‌طور که در دیکتاتوری‌ها چنین است.

‌طوری‌که معلوم است، برای سرپوش گذاشتن بر دروغی باید دروغ‌های دیگری اختراع کرد. بنابراین، در دیموکراسی‌ها و با موجودیت تعدد نهادها به عنوان سازوکار ادعایی برای کنترول و جلوگیری از انحصار قدرت‌ها، دروغ‌پردازی به یک وظیفه تبدیل شده است که همه این نهادها بتوانند یک دروغ را بپوشانند. این همان چیزی است که باعث فساد و گم‌راهی مردم می‌شود.

اسلام برای کسی‌که حاکم را به خاطر حق محاسبه کند، ارزش والایی قائل است. رسول‌الله صلی‌الله‌علیه ‌وسلم فرمودند:

«سَيِّدُ الشُّهَدَاءِ حَمْزَةُ بْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ، وَرَجُلٌ قَامَ إلَى إمَامٍ جَائِرٍ فَأَمَرَهُ وَنَهَاهُ، فَقَتَلَهُ»

سید شهداء حضرت حمزه ابن عبدالمطلب، او کسی است که سخن حق را در برابر حاکم ظالم می‌گوید و در این راه کشته می‌شود.

بنابراین، برای کسانی‌که مسئول انتقال اخبار به مردم هستند و هنوزهم ارزش گفتن حقیقت را نگه می‌دارند، کافی است یک تحقیق و بازجویی ساده در هریک از پلتفرم‌های اطلاعات اینترنتی مانند ChatGPT، ویکی‌پیدیا، گوگل وغیره انجام دهید تا یک توضیح اولیه در مورد حزب‌التحریر دریافت کنید که باید تمام دروغ‌های ساخته شده را در اذهان‌تان پاک کند.

در مورد رسانه‌هایی که به صورت شرم‌آوری تصمیم گرفته‌اند رسالت خود را در رساندن حقیقت فراموش کنند، ما با استفاده از سخنان حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وسلم قول شان را در رابطه به مسلک خبررسانی تذکر می‌دهیم:

«أَلَا أُخْبِرُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟؛ آیا شما را از بزرگ‌ترین گناهان کبیره آگاه نکنم؟» گفتند: یقیناً یا رسول الله. فرمودند؛ «الْإِشْرَاكُ بِاللهِ وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ؛ شرک به الله و نافرمانی از پدر و مادر.» و او دراز کشیده بود، پس نشست و گفت: «أَلَا وَقَوْلُ الزُّورِ؛ و گفتار باطل و شهادت دروغ.» و آن را تکرار نمود تا این‌که ساکت شد.

انجنیر صلاح الدین عضاضه

رئیس دفتر مطبوعاتی مرکزی حزب التحریر

 ۴ ذوالحجه ۱۴۴۴ه.ق.

 پنج‌شنبه، 22 جون 2023م.

مترجم: ابوبکر کابلی

(ترجمه)

پرسش:

السلام علیکم ورحمت الله وبرکاته!

پرسش از  Walid Elmi: شیخ بزرگوار ما! آیا بیع جنس لایملک توسط بانک، تنها بر بانک حرام است و یا بر مشتری نیز؟

پرسش از Wafaa Muhtasib: در صورتی‌که کالا و یا جنس در نزد تاجر نباشد، اما تاجر آن جنس را از نزد تاجر دیگری سفارش نموده و برای مشتری خود به فروش برساند؛ آیا چنین بیعی، بیع لایملک محسوب می‌شود و یا خیر؟

پاسخ:

وعلیکم السلام ورحمت الله وبرکاته!

هر دو سوال شما در خصوص یک موضوع است. بناءً جواب هردو سوال را ذیلاً بیان می‌دارم:

فروش کالاها و یا جنسی‌که تاجر و یا شخص بر آن مالک نباشد، حرام است؛ یعنی چنین عقدی، یک عقد باطل بوده که بائع و مشتری در این عقد گنه‌کار می‌شوند؛ البته مشتری با انجام این عقد وقتی مرتکب گناه می‌شود که از عدم ملکیت بائع بر آن جنس آگاهی داشته و بداند که تاجر بایع بعد از عقد، آن کالا را از بازار خریداری نموده و برای مشتری حاضر و به فروش می‌رساند که ما این موضوع را در جلد دوم کتاب شخصیه، باب "لایجوز بیع ما لیس عندک" چنین واضح ساختیم:

«فروش کالا قبل از تملک و یا ملکیت آن جائز نیست. اگر شخص کالای غیر مملوک را به فروش برساند، بیع آن شخص باطل بوده که این موضوع در دو حالت مصداق پیدا می‌کند: حالت اول این‌که تاجر کالا را قبل از تملک‌اش به فروش برساند و حالت دوم این‌که تاجر کالا را بعد از خرید ولی قبل از قبض به فروش برساند؛ البته در عقدی‌که قبض کالا و یا جنس در آن عقد شرط تکمیل ملکیت باشد؛ زیرا عقد بیع بر ملک واقع می‌شود؛ در حالی‌که بائع بر جنس و یا کالا مالکیت حاصل نکرده و یا این‌که تاجر آن کالا را خریده، اما تملک و مالکیت آن تا اکنون بالای آن جنس و یا کالا تکمیل نشده است. بناً فروش آن جنس برایش جائز نمی‌باشد؛ زیرا آن شخص تا اکنون کالا را قبض نکرده و بیع بر آن صحت ندارد؛ به دلیل این‌که شرعاً محلی وجود ندارد که عقد بر آن منعقد گردد، لذا رسول الله صلی الله علیه وسلم از بیع ما لایملک نهی نموده؛ چنانچه از حکیم ابن حزام روایت شده که گفته است: «گفتم یا رسول الله، مردی نزدم می‌آید و از من تقاضای فروش کالایی ‌را می‌نماید که در نزدم موجود نیست و من آن کالا و یا جنس را در حالی برایش به فروش می‌رسانم که در بازار موجود بوده و بعداً برایش مهیا می‌کنم.» رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:

«لا تبع ما ليس عندك» (رواه احمد)

ترجمه: آنچه که در نزد تو موجود نیست، به فروش نرسان!

از عمروبن شعیب از پدرش از جدش روایت است که گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:

«لا يحل سلف وبيع، ولا شرطان في بيع، ولا ربح ما لم تضمن، ولا بيع ما ليس عندك» (رواه أبو داود)

ترجمه: سلف و بیع هم‌زمان با هم جائز نیست. هم‌چنان دو شرط در یک بیع و فائده‌ای که بر آن ضمان نباشد و بیع آنچه که در نزدت موجود نیست جائز نمی‌باشد.

لذا تعبیر رسول الله صلی الله علیه وسلم از آنچه در نزد شخص موجود نیست، عام بوده و شامل هر آن‌چیزی می‌گردد که در ملکیت شخص در نیامده و یا قدرت تسلیمی آن را نداشته و یا مالکیت شخص بالای آن جنس تکمیل نشده است. این مسأله را احادیث وارده در خصوص بیع آنچه که قبض نشده در معاملاتی‌که قبض جنس، شرط تملک و ملکیت عقد است، واضح ساخته است. تمام این احادیث دال بر این است که هرکس کالا و یا جنسی را خریداری نمود؛ در حالی‌که قبض آن جنس شرط تکمیلی بیع و شرط تمامی ملکیت است، باید برای صحت عقد، جنس را قبض و در چنین عقدی قبض مبیعه لازمی است و در چنین مواردی بیع مبیعه قبل از قبض جائز نمی‌باشد. بناً چنین عقدی حکم آن حکم بیع ما لایملک است؛ به دلیل این قول رسول الله صلی الله علیه وسلم:

«من ابتاع طعاماً فلا يبعه حتى يستوفيه» (روایت بخاری)

ترجمه: کسی‌که طعامی را خریداری نمود تا زمانی‌که آن را کامل به دست نیاورد، نباید به فروش برساند.

به دلیلی‌که ابوداود روایت نموده است:

«أن النبي ﷺ نهى عن أن تباع السلع حيث تبتاع حتى يحوزها التجار إلى رحالهم»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم از فروش کالای‌که تحت احراز و ملکیت تاجر نیامده و به محل کارش انتقال داده نشده منع نموده است.

به دلیل روایتی‌که ابن ماجه روایت نموده است:

«أن النبي ﷺ نهى عن شراء الصدقات حتى تقبض»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم از خرید اموال زکاتی‌که قبض نشده نهی نموده اند.

و به دلیل روایتی‌که بیهقی از ابن عباس شده که رسول الله صلی الله علیه وسلم به عتاب ابن اسید گفته است:

«إني قد بعثتك إلى أهل الله، وأهل مكة، فانههم عن بيع ما لم يقبضوا»

ترجمه: من ترا به سوی اهل الله و اهل مکه فرستادم، پس آن‌ها را از بیع جنسی‌که قبض نشده منع کن.

تمام این احادیث صراحت به نهی از بیع جنسی دارد که قبض نشده است؛ زیرا ملکیت چنین جنسی تمام نشده است؛ چون کالای‌که قبض آن شرط است، لازم است تا مشتری برای اتمام ملکیت خود قبض نماید و به دلیل این‌که مبیعه قبل از قبض به ضمانت و یا تضمین بائع است.

از بیانات فوق معلوم می‌شود که شرط صحت بیع این است که قبلاً مالک بر کالا و یا جنس تملک و یا ملکیت پیدا کرده و ملکیت مالک بر آن کالا تکمیل شده باشد؛ اما در صورتی‌که ملکیت آن را حاصل نکرده و یا ملکیت بر آن را حاصل کرده؛ اما ملکیتش تکمیل نشده باشد، در این صورت فروش آن جنس و یا کالا برای بائع جواز ندارد. این شامل آن موردی نیز می‌شود که مالکیت بر آن حاصل کرده، ولی با وصف این‌که از جمله اجناسی است که قبض در آن شرط تکمیلی بیع است ولی موصوف قبض نکرده است که این موارد شامل مکیلات( آنچه پیمانه می‎شود)، موزونات(آنچه وزن می‎شود) و معدودات(آنچه قابل شمارش است) می‌شود؛ اما آن اجناس و کالاهای‌که عمل قبض شرط تکمیل شدن ملکیت نیست قبض را لازم ندارد، مانند غیر مکیلات، غیر موزونات و غیر معدودات. فروش چنین اجناسی قبل از قبض جواز دارد؛ مثل حیوانات، خانه، زمین و غیره؛ زیرا مجرد حصول عقد بیع به ایجاب و قبول در این موارد تمام شده خواه مشتری قبض کرده باشد و یا نکرده باشد. پس بیع جنس صورت گرفته که ملکیت آن برای بائع تکمیل شده است. لذا مسأله‌ای بیع ارتباط به قبض و عدم قبض نداشته، بلکه ارتباط به ملکیت بائع و تکمیل بودن ملکیت آن دارد؛ اما جواز بیع آنچه قبض نشده درغیرمکیلات، غیرموزونات و غیرمعدودات به اساس حدیث صحیح ثابت شده که بخاری از ابن عمر روایت نموده که او بر"بکر صعب" (بچه شتر جوان) که مال حضرت عمر رضی الله عنه بود، نشسته بود:

«فقال له النبي ﷺ بعنيه، فقال عمر: هو لك فاشتراه ثم قال: هو لك يا عبد الله بن عمر، فاصنع به ما شئت»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم برایش گفت: آن را برایم به فروش برسان. عمر گفت: این حیوان از شما باشد و رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را خرید؛ سپس فرمودند: ای عبدالله بن عمر! این حیوان از تو باشد؛ هر تصرفی‌که می‌خواهی بر آن انجام بده.

این عمل‌کرد رسول الله صلی الله علیه وسلم در حقیقت از نوع تصرف بر هبه است که قبل از قبض آن حیوان انجام شد و این خود دال بر این است که ملک مبیعه قبل از قبض تمام شده و این عمل‌کرد رسول الله صلی الله علیه وسلم دلالت بر جواز بیع قبل از قبض می‌نماید؛ به دلیل این‌که ملکیت رسول الله صلی الله علیه وسلم بر آن حیوان تکمیل شده است. بناً جنسی‌که بائع بر آن تملک یافته و ملکیت بر آن تکمیل شده، بیع آن جنس بر بائع آن جائز بوده؛ اما آنچه که بائع بر آن تملک پیدا نکرده و یا ملکیتش بر آن تمام نشده، در این صورت بیع آن جنس جواز ندارد.

بناً عملی‌که تجار کوچک انجام می‌دهند، مثلاً همرای مشتری توافق به ثمن نموده و جنس را برای مشتری به فروش می‌رسانند، سپس بعد از فروش جنس به نزد تاجر دیگری رفته و آن جنس را خریداری و به مشتری خود حاضر و تسلیم می‌دهد، در این صورت بیع جواز ندارد؛ زیرا در این صورت، بیع ما لایملک محسوب می‌گردد. به دلیل این‌که وقتی از تاجر از این جنس و کالا پرسیده می‌شود، آن کالا در نزد بائع نبوده و بائع مالک آن جنس هم نمی‌باشد؛ بلکه فقط تنها او می‌داند که آن جنس در بازار در نزد غیرش موجود است؛ اما او برای مشتری خود به دروغ می‌گوید که این جنس در نزد وی موجود است؛ بعداً می‌رود تا آن جنس را خریداری و به مشتری اش به فروش برساند که این عمل و معامله حرام و ناجائز است؛ زیرا این بیع، بیع کالا و یا جنس ما لا‌یملک می‌باشد.

به همین ترتیب عملی‌که اصحاب دکاکین سبزیجات و بازار غله‌جات انجام می‌دهند و سبزی‌جات و گندم را قبل از این‌که بر آن تملک حاصل کنند و ملکیت شان بالای آن تکمیل گردد، آن جنس را به فروش می‌رسانند که این معامله نیز از باب همین معاملات غیرمجاز است؛ مثلاً بعضی از تجار سبزیجات و یا گندم را از زارعین خریداری نموده؛ اما قبل از این‌که آن را قبض نمایند، به فروش می‌رسانند که چنین معامله‎ای جواز ندارد؛ زیرا این معامله از باب بیع مطعومات است که ملکیت بائع بر آن بدون قبض تکمیل نمی‌شود.

هم‌چنان عمل‌کرد وارد کنندگان کالاهای‌که از شهرها و کشورهای دیگر وارد می‌کنند، از همین قبیل محسوب می‌شود؛ زیرا بعضی از این واردکنندگان کالاها و اجناس را خریداری می‌نمایند که تسلیم دادن آن اجناس و کالاها در آن منطقه شرط است؛ اما آن شخص قبل از رسیدن آن جنس به سرزمین و کشور مقصد یعنی قبل از تکمیلی مالکیت‌اش، آن جنس را به فروش می‌رساند که این یک بیع حرام است؛ زیرا این بیع از جمله موارد بیع ما لا‌یملک است.

امیدوارم که به همین حد کفایت کند؛ الله سبحانه وتعالی از همه داناتر و با حکمت‌تر است.

برادرتان عطاء ابن خلیل ابوالرشته

6 ذوالقعدة 1444هـ.ق.

26 می 2023م.

مترجم: مصطفی اسلام