(ترجمه)

پرسش

تنش های سیاسی و اقتصادی میان ترامپ و اروپا به ویژه آلمان، در این اواخر بالا گرفته است. در حالی که انتظار می رفت پس از سپری شدن مراحل انتخابات ریاست جمهوری امریکا از حدت و شدت این تنش ها کاسته شود؛ زیرا این در غرب معمول است که روسای جمهور پس از کسب آرای کافی و به قدرت رسیدن، از شدت ادعاهای شان در جریان تبلیغات انتخاباتی می کاهند؛ اما ترامپ بر خلاف این معمول، تنش های مذکور را پس از به قدرت رسیدن جدی گرفته، دلیل آن چیست و چرا بیشترین میزان تنش ها با آلمان است؟ و پیامدهای احتمالی این تنش های رو به افزایش میان امریکا و اروپا به ویژه آلمان چه خواهد بود؟

پاسخ

اول) در خصوص بالا گرفتن تنش های سیاسی و اقتصادی میان دو طرف باید گفت که: دلیل آن عمل کردهای سطحی و تحریک آمیز ترامپ در جریان مراحل انتخابات و پس از آن می باشد، عمل کردهایی که وی به علاوۀ حکام مزدور و دست نشاندۀ امریکا، حتی با هم پیمانان اش نیز روی دست گرفته است. اقدامات اخیر رئیس جمهور امریکا بر اساس آن عده از باورهایش می باشد که در جریان تبلیغات انتخاباتی سال ۲۰۱۶م مطرح نموده بود؛ وی گفته بود که کشورهای عضو پیمان ناتو به دلیل سهم بزرگی که امریکا در بودجۀ این پیمان دارند، مدیون امریکا می باشند و این کشورها به دلیل حمایت امریکا از آن ها در جریان چند دهۀ اخیر باید به امریکا پول پرداخت نمایند.

ترامپ رئیس جمهور امریکا پس از تسلیم شدن قدرت به تاریخ ۲۰ جنوری ۲۰۱۷م، تلاش هایی را در جهت عملی نمودن باورهایی کرده که در جریان تبلیغات انتخاباتی مطرح نموده بود و تلاش دارد این باورها را تبدیل به موقف رسمی دولت امریکا نماید. به همین دلیل است که اینک از اروپا به ویژه آلمان، می خواهد تا در بودجۀ پیمان ناتو سهم بیشتری بگیرد، پیمانی که ترامپ در مورد آن شک و گمان های زیادی را برانگیخت و در خصوص کمبود سطح تجارت میان کشورش با آلمان، با آلمانی ها به بحث و مباحثه پرداخت. چنان چه وی در نخستین دیدارش با انگلا مرکل نخست وزیر آلمان در واشنگتن، این تنش ها را برملا نمود. دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا روز جمعه از انگلا مرکل نخست وزیر آلمان در قصر سفید استقبال به عمل آورد، اما تنش ها و اختلافات میان دو طرف بسیار واضح بود، به ویژه در خصوص مسأله های تجارت آزاد و پناهنده گی. (منبع: فرانس۲۴، ۱۷ مارچ ۲۰۱۷م)

ترامپ پیش از دیدار با مرکل، گفت: «آلمان مبالغ هنگفتی را به پیمان اتلانتیک شمالی "ناتو" بدهکار بوده و برلین باید به دلیل دفاع امریکا از آلمان پول بیشتری به ایالات متحده بپردازد.» ترامپ این سخنان را اندکی پیش از دیدارش با انگلا مرکل نخست وزیر آلمان مطرح نمود و در صفحۀ تویترش نوشت: «آلمان مبالغ هنگفتی به پیمان اتلانتیک شمالی بدهکار بوده و ایالات متحده در بدل خدمات دفاعی بزرگ و پرهزینه ای که برای آلمان فراهم می کند، باید مبالغ بیشتری دریافت نماید.» (منبع: روزنامۀ روز هفتم، ۱۸ مارچ ۲۰۱۷م)

اما آلمان نپذیرفته که تعامل امریکا با این کشور بر مبنای طرز تفکر رئیس مافیای جهان که می خواهد باج گیری کند، باشد. وزیر دفاع آلمان روز یک شنبه گذشته اتهامات دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا را مبنی بر این که آلمان مبالغ هنگفتی را به پیمان آتلانتیک شمالی و برای امریکا در بدل هزینه های نظامی بدهکار است، رد نمود. اورسولافون دیرلین که از افراد نزدیک به نخست وزیر آلمان می باشد، در اظهاراتی چنین گفت: «هیچ گونه حسابی وجود ندارد که در آن آلمان به پیمان اتلانتیک شمالی بدهکار باشد.» وی افزود: «نباید هزینه های پیمان ناتو یگانه معیار سنجش تلاش های نظامی آلمان قرار داده شود.» (منبع: فرانس۲۴، ۱۹ مارچ ۲۰۱۷)

رئیس جمهور امریکا در نشست اعضای پیمان ناتو که به تاریخ ۲۵ می ۲۰۱۷م دایر گردید، لحن اظهاراتش علیه کشورهای اروپایی در خصوص سهم این کشورها در هزینۀ پیمان را تندتر نمود. دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا در بیانیه ای که در نشست سران کشورهای عضو ناتو ایراد نمود، سخنانی به زبان آورد که حاضرین نشست مذکور را تکان داده و همه را متعجب و حیرت زده نمود. سخنان تعجب انگیز وی در خصوص کمک امریکا به پیمان اتلانتیک شمالی بود. ترامپ در این بیانیه اش به سران کشورهای ناتو، شروع به ملامت کردن آنان نمود و عکس العمل های این سران نشان می داد که از سخنان ترامپ به شدت تعجب نموده اند، به ویژه انگلا مرکل نخست وزیر آلمان و ایمانویل مکرون رئیس جمهور جدید فرانسه.

بر اساس ترجمه ای که کانال عربی ۲۱ از سخنان ویدیویی ترامپ منتشر می نمود؛ ترامپ خطاب به رهبران کشورهای پیمان ناتو گفت: «اعضای ناتو باید سهم عادلانه ای پرداخته و به تعهدات پولی شان پایبند باشند.» وی سخنان ملامت آمیزی را متوجه سران پیمان نموده گفت: «۲۳ کشور از مجموع ۲۸ کشور عضو به تعهدات پولی شان در قبال این پیمان عمل نکرده اند و این کار برای مردم امریکا و کسانی که در ایالات متحده مالیه پرداخت می کنند عادلانه نیست.» وی افزود: «بسیاری از این کشورها در جریان سال هایی که از تاسیس ناتو می گذرد تعهدات شان را نپرداخته و بدهی های شان در این خصوص به شدت افزایش یافته و تا هنوز برای پرداخت آن هیچ اقدامی نکرده اند.» او در ادامه لحن ملامت آمیزش را در برابر سران این کشورها شدت بیشتری داده گفت: «در جریان هشت سال گذشته امریکا بیشتر از سایر اعضای ناتو در این پیمان سرمایه گذاری نموده است.»

بهت زده گی سران کشورهای ناتو از شنیدن این اظهارات ترامپ را می توانست در چهره های شان به خوبی مشاهده نمود؛ طوری که با تعجب به یک دیگر می نگریستند و آثار نگرانی از این سخنان بی سابقه و غیر مترقبه در چهره های شان موج می زد. ترامپ در ادامه، سران کشورهای عضو ناتو را به تمسخر گرفته گفت: «حتی یک بار هم از شما نپرسیدم که هزینۀ مقر جدید ناتو چقدر است و این کار را نخواهم نمود.» (منبع: عربی ۲۱، ۲۷ می ۲۰۱۷م) این اظهارات و موقف گیری های ترامپ باعث شد که تنش ها با اروپا بالا گیرد.

دوم) این که چرا این تنش ها نسبت به سایر کشورهای اروپای بیشتر با آلمان بالا گرفت؛ دلایل آن قرار ذیل است:

شکی نیست که آلمان بزرگ ترین مرکز اقتصادی اروپا پس از امریکا، چین و جاپان چهارمین اقتصاد جهانی به شمار می رود و به همین دلیل است که ترامپ در تلاش هایش برای جمع آوری پول های هنگفت به نفع امریکا به این کشور چشم دوخته است، به ویژه با توجه به این که امریکا در وادار نمودن آلمان به سهم گیری و مشارکت بیشتر در ناتو خطرهای ناشی از روسیه را بهانه می گیرد و این بهانه ای است که امریکا از آن علیه تمام کشورهای اروپایی، به ویژه شرق اروپا استفاده نموده و وابستگی نظامی آن به امریکا را برجسته می نماید.

از جانب دیگر، مصارف کم آلمان در ناتو مطرح می باشد، چنان چه برلین ۱.۲ درصد از درامد ملی اش را در عرصۀ نظامی مصرف می کند که معادل ۴۲ ملیارد دالر می شود. هزینۀ آلمان در این زمینه نسبت به فرانسه کمتر است؛ زیرا مصارف نظامی فرانسه به ۱.۷۹ درصد از درامد ملی آن می رسد که معادل ۴۴ ملیارد دالر می شود. این در حالی است که کشورهای عضو ناتو توافق نموده بودند که هر یک از اعضا باید ۲ درصد از درامد ملی شان را در این زمینه به مصرف برسانند، توافقی که تنها انگلیس و شمار اندکی از کشورهای حاشیه ای اروپا به آن پایبند مانده اند؛ اما کشورهای اصلی این قاره از آن تخلف نموده اند. لازم به یاد آوری است که امریکا ۳.۶۱ درصد از درامد ملی اش را در عرصه های نظامی به مصرف می رساند که معادل ۶۴۴ ملیارد دالر می شود و به این ترتیب امریکا به تنهایی بیشتر از دو سوم هزینه های نظامی منظومۀ نظامی ناتو را پرداخت می کند. مبالغ هزینه های نظامی که در فوق تذکر داده شد از سایت انترنتی عربی نوین برگرفته شده که به تاریخ ۲۷ می ۲۰۱۷م در خصوص هزینه های سال ۲۰۱۶م منتشر نموده بود.

تفاوت حجم اموال تجاری میان این دو کشور بسیار زیاد می باشد، طوری که حجم این اموال در سال ۲۰۱۶م به ۱۶۵ ملیارد یورو رسید که ۱۰۷ ملیارد آن را واردات امریکا از آلمان تشکیل می دهد. این آمار به تاریخ ۲۴ فبروری ۲۰۱۷م در سایت عربی ۲۱ منتشر گردید. این بدان معنی است که میزان واردات آلمان از امریکا متباقی مبلغ مذکور، یعنی ۵۸ ملیارد یورو می باشد. به این ترتیب ترامپ عقل اش را از دست داده و اظهارات تندی را علیه آلمان مطرح نمود. دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا در جریان گردهمایی اش با رهبران اتحادیۀ اروپا در بروکسل از سیاست های تجاری آلمان شکایت نمود. این معلومات را مجلۀ Der Spiegel به نقل از شرکت کننده گان در این گردهمایی منتشر نمود. یک منبع آگاه به مجلۀ مذکور گفته که ترامپ هم چنین در این زمینه گفت: «آلمانی ها بد اند، آن ها بسیار بد اند، به میلیون ها موتری نگاه کنید که آنان در ایالات متحده به فروش می رسانند. این وحشتناک است، ما این روند را متوقف خواهیم نمود.» (منبع: روسیۀ امروز ۲۶ می ۲۰۱۷) دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا روی صفحه ی تویتر اش نوشته: «ما در تجارت با آلمان ناتوانی شدیدی داریم، بر علاوۀ این که آن ها در خصوص ناتو و اردو به مراتب کمتر از میزانی می پردازند که باید بپردازند، این برای ایالات متحده بسیار بد است و این به زودی تغییر خواهد نمود.» (منبع: DW ۳۰ می ۲۰۱۷م)

زمانی که نشست ناتو به پایان رسید و نشست هفت کشور بزرگ صنعتی که در ایتالیا در خصوص تغییرات آب و هوا برگزار گردیده بود به ناکامی انجامید. آلمان به سرعت شروع به دفاع از اروپا نموده و موقف گیری این اتحادیه را در دست گرفت، چنان چه سایت الجزیره نت به تاریخ ۲۹ می ۲۰۱۷م به نقل از سیگما گابراییل وزیر خارجۀ آلمان گفت که وی انتقادهای تندی را متوجه رئیس جمهور امریکا نموده و سیاست هایش را "کوتاه نظرانه" خواند و گفت که امریکای زیر رهبری ترامپ دیگر از آن موقعیت رهبری کنندۀ جهان غرب برخوردار نیست. روزنامۀ روزهفتم نیز به تاریخ ۲۹ می ۲۰۱۷م به نقل از این وزیر آلمانی نوشت: «اقدامات دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا غرب را تضعیف نموده است.» وی افزود: «هرکسی که با تضعیف نمودن تلاش های حمایت از محیط زیست باعث شود آب و هوا با سرعت بیشتری تغییر کند و هر آن که به مناطق پر آشوب سلاح های بیشتر بفروشد و تمایلی به حل سیاسی کشمکش های دینی ندارد، در حقیقت صلح و ثبات اروپا را به خطر می اندازد.» وی تاکید نمود که سیاست های کوتاه نظرانۀ واشنگتن منافع اتحادیۀ اروپا را متضرر می کند.

این اظهارات وزیر آلمان درست یک روز پس از سخنان تند و تیز مرکل نخست وزیر آلمان مطرح گردید، چنان چه انگلا مرکل اعلام نمود که: «وی حالا به این باور رسیده که اروپا پس از این نمی تواند به دیگران تکیه کند.» هدف مرکل اشاره به فشارهای سختی است که واشنگتن در این اواخر به منظور کسب منافع بالای هم پیمانان اش اعمال نموده است. روزنامۀ آلمانی BILD به نقل از مرکل گفته است: «زمان آن گذشته که ما کاملاً به دیگران تکیه می نمودیم و این حقیقتی است که من در چند روز گذشته به آن پی برده ام. ما اروپاییان پس از این زمام امور خویش را باید خود مان در دست گیریم.» (منبع: روسیۀ امروز ۲۸ می ۲۰۱۷م)

امریکا متوجه شده که آلمان تا حدودی شروع به سرکشی کردن علیه امریکا نموده و تلاش می کند، در رویارویی با امریکا پیشگامی اروپا را در دست گیرد، به ویژه با توجه به این که آلمان در بسیاری موارد پیشگام اروپا بوده و می کوشد خود را به صفت یک قدرت جهانی بروز دهد، اگرچه از سلاح هسته ای نیز برخوردار نیست و منتظر فرصت و فضای جهانی بود تا با استفاده از آن عرض اندام نماید. آلمان در حال حاضر آن فرصت و فضا را در اروپا و در سراسر جهان مناسب دیده و به این باور است که می تواند به سرعت خودش را برجسته نماید و به همین دلیل است که دیده می شود بدون درنگ در رویارویی با سیاست های امریکا و سیاست های روسیه به نیابت از اروپا قدم پیش می گذارد. و اما واقعیت این فضا و فرصت جدیدی که آلمان برای تحقق سریع اهداف اش شناسایی نموده قرار ذیل می باشد:

۱) شروع روند خروج انگلیس از اتحادیه اروپا؛ زیرا موانعی که توسط تصامیم دو جانبۀ انگلیس و فرانسه در قالب اتحادیۀ اروپا در برابر آلمان قرار داده می شد، اینک با خروج انگلیس از این اتحادیه از مقابل آلمان برطرف می گردد. آلمان تا کنون اسیر تصامیم گرفته شده در قالب اتحادیۀ اروپا بود، تصامیمی که بیشتر در سطح جهانی به نفع انگلیس و فرانسه تمام می شد.

۲) آشکار شدن ضعف سیاست امریکا که با روی دست گرفتن سیاست جدید ترامپ مبنی بر "اولویت دادن به امریکا" کاملاً ظاهر گردیده، این ضعف سیاست امریکا به آلمان فرصت داده تا خود را از قید و بندهایی که امریکا بر دست و پای آن بسته آسان تر رها نماید؛ زیرا آلمان تا کنون به دلیل حفظ منافع مشترک غرب از امریکا اطاعت می نمود؛ اما امروزه که امریکا به صورت علنی دنبال منافع خود بوده و هیچ توجهی به منافع مشترک هم پیمانان اش ندارد، آلمان دلایل کافی به دست آورده تا بدون در نظر داشت سیاست امریکا به ساخت سیاست مستقلانه ای بپردازد. سیاست های فوق الذکر ترامپ با قوت تمام فضا را برای آلمان مساعد می نماید تا یک بار دیگر خودش را در سطح جهانی برجسته نماید. هرچند حکومت امریکا به رهبری اوباما آلمان و سایر دولت های اروپایی را از دخالت در بحران سوریه دور نگهداشته و پای روسیه را از فاصلۀ دور به این بحران باز نمود، اما روشن است که ادارۀ اوباما در عین حال از زیر بار رهبری جهان غرب نیز شانه خالی نکرد، لکن ادارۀ ترامپ اینک به صورت علنی از این مسوولیت شانه خالی کرده و با شمار اندکی از هم پیمانان اروپایی اش کنار می آید و تمام تمرکز اش را روی یک بخش خاصی از شکوه و عظمت امریکا قرار داده که همانا اقتصاد امریکا و هزینه هایی است که امریکا به دلیل رهبری نمودن جهان متحمل می شود. شکی نیست که این سیاست جدید امریکا کوتاه نظری بوده و پیامدهای بدی را برای آن به بار خواهد آورد.

۳) تغییرات بنیادینی که در فرانسه رونما گردیده، چنان چه انتخابات اخیر در فرانسه نشان داد که زنده گی سیاسی فرانسه به صورت بنیادین متحول گردیده است؛ زیرا معلوم شد که احزاب بزرگ راست و سوسیالیستی یی که فرانسه را پس از جنگ جهانی دوم تا کنون رهبری می نمودند از هم پاشیده و انتخابات سال ۲۰۱۷م سران این احزاب را به صورت کامل کنار زده و رئیس جمهور جوانی را به قدرت رساند که به هیچ یک از احزاب کهن و با پیشینۀ سیاسی وابسته نیست و این مسأله به آلمان فرصت می دهد تا با قوت تمام در رهبری سیاست اروپا به فرانسه مزاحمت ایجاد نماید.

با توجه به موارد فوق، دیده می شود که عکس العمل های آلمان در برابر سیاست های ترامپ نسبت به سایر اعضای اتحادیۀ اروپا برجسته تر بوده و ربطی به بازی های انتخاباتی نداشت، چنان چه دیده شد که رقبای مرکل در انتخابات پیش رو در کنار وی علیه سیاست های امریکا ایستادند. مارتن شولتس رئیس حزب سوسیال دموکرات و رقیب انگلا مرکل نخست وزیر آلمان، طرحی متشکل از پنج مورد را جهت استحکام بخشیدن اروپا در برابر دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا به نخست وزیر این کشور پیشکش نمود. شولتس که قرار است با مرکل برسر چوکی نخست وزیری رقابت کند، در جریان ضیافتی که نماینده گان پارلمانی حزب سوسیال در برلین برای چهره های اقتصادی آماده نموده بودند، گفت: «داشتن اروپای قوی برای تامین صلح، رفاه و امنیت ما امر قاطع و غیر قابل نزاع می باشد.» (منبع: سایت انترنتی رأی الیوم ۳۱ می ۲۰۱۷م)

هم چنین مارتن شولتس رقیب مرکل در انتخابات بعدی در اظهاراتی از تمام حکومت های دموکرات اروپا خواست تا برای پایان دادن به سیاست های لگام گسیختۀ دونالد ترامپ دست به دست هم دهند. شولتس که رهبری حزب سوسیال را بر عهده دارد، شام روز دوشنبه در سخنانی در برلین گفت: «مسوولیت اصلی ما در حال حاضر این است که با تمام توان در برابر این مرد و سیاست خطرناک تسلیحاتی او که قصد دارد ما را به پذیرش آن وادار کند، قرار گیریم.» (منبع: عربی۲۱، ۲۹ می ۲۰۱۷م) ترامپ به این واقعیت های آلمان پی برده قصد دارد، بخش زیادی از تهاجم اش را به آلمان اختصاص دهد.

سوم) در مورد پیامدهای احتمالی این تغییرات سیاسی در سطح جهان می توان به نکات زیر اشاره نمود: شکاف میان اروپا و امریکا فراخ تر شده و رفته رفته به حدی خواهد رسید که امکان پر کردن آن نیز از دست خواهد رفت، مگر این که امریکا قبل از تمام شدن دورۀ حکومت ترامپ به این مشکل پی ببرد. آن چه بیانگر این مسأله بوده و آن را مورد تأکید قرار می دهد، مسألۀ خروج ترامپ از توافق نامۀ پاریس در مورد تغییر آب و هوا است که به تاریخ ۲جون ۲۰۱۷م اتفاق افتاد. امریکا پس از این اقدام در برابر طوفانی از انتقادهای اروپا قرار گرفت، انتقادهایی که این اقدام امریکا را یک گام غلط و بسیار خطرناک توصیف می کند و از جهانیان می خواهد تا در مبارزه علیه مشکل تغییر آب و هوا به رهبری اروپا اعتماد کنند.

ایمانویل مکرون رئیس جمهور فرانسه، انگلا مرکل نخست وزیر آلمان و باولو گنتیلونی نخست وزیر ایتالیا در بیانیۀ مشترک و بی سابقه ای که دیروز از روم منتشر نمودند، از تصمیم امریکا مبنی بر خروج از توافق پاریس اظهار تأسف کرده و در عین حال تأکید ورزیدند که به هیچ وجه امکان ندارد توافق نامۀ یاد شده مجدداً به بحث و بررسی گرفته شود. از جانب دیگر میگل اریاس کانیتی نمایندۀ اتحادیۀ اروپا در خصوص بحران آب و هوا در اظهاراتی گفت: «برای مبارزه با گرمایش زمین می توان به اعتماد روی اروپا ادامه داد.» وی هم چنین از تصمیم یک جانبۀ ترامپ در این زمینه به شدت ابراز تأسف نمود. (منبع: سایت انترنتی الجزیره نت ۲جون ۲۰۱۷م) این فاصله و آسیب بوجود آمده در روابط امریکا و اروپا شامل کشورهای اصلی این اتحادیه گردیده و بجز انگلیس که طبق معمول هم چون مار افعی خودش را کنار کشیده و به امریکا نزدیک می کند به این امید که از جایگاه مهم تر جهانی برخوردار گردد. تقریباً سایر کشورهای اروپا به صورت کامل در این قضیه از امریکا فاصله گرفته اند.

به نظر می رسد، اروپا به جانب برجسته تر شدن موقف رهبری کنندۀ آلمان در دو عرصۀ سیاسی و اقتصادی در حرکت است. آن چه بیانگر این مسأله بوده و آن را مورد تاکید قرار می دهد، پیشگامی مسوولین آلمان در عکس العمل به سیاست های امریکا و اظهار تمایل آلمان به علنی نمودن اختلاف ها میان اروپا و امریکا می باشد. اگر این اختلاف ها گسترده تر شود، سراسر اروپا را در بر گرفته و ممکن است در نهایت آلمان را به سرعت به جانب مسلح شدن به سلاح های سنگین بر انگیزد. این دو مسأله که در فوق تذکر داده شد در خور تأمل و دقت بیشتر است؛ زیرا پیامدهای ناشی از آن در بروز مرحلۀ نوینی در سیاست های بین المللی اثر گذار بوده و در نتیجه، ساختار کنونی بین المللی را دگرگون خواهد نمود.

چهارم) درد آور این است که این تغییرات بزرگ جهانی و این فضای نوین بین المللی در حالی رخ می دهد که دولت اسلامی(خلافت) وجود ندارد تا مسلمانان با استفاده از این فضای بوجود آمده و آن تغییراتی که در شرف اتفاق افتادن است-تا جهان را به سوی فلاح و رستگاری واقعی رهبری نماید- درد نبود خلافت از یک طرف و درد حاکمیت شماری از حکام مزدور و خود فروخته بر سرزمین های مسلمانان از جانب دیگر، حکام مزدوری که خود را بر شانه های امت اسلامی تحمیل نموده و شب و روز بی شرمانه تلاش می کنند که از بروز و تأثیر اسلام بر مواقف بین المللی جلوگیری نمایند و درد آورتر از همه این که سرمایه های اقتصادی امت را به جای این که در راستای فروپاشی و هلاکت امریکا به کار گیرند، آن را صرف نجات دادن آن از غرق آب های اقتصادی می کنند که در آن گیرمانده است.

اما واقعیت این است که مقاومت این حکام مزدور و باداران شان در برابر این امواج سهمگین به درازا نخواهد کشید؛ زیرا بادار بزرگ شان خودش را چون موریانه از داخل در حال خوردن است و موج بیداری امت اسلامی که از دعوت گران مخلص تشکیل گردیده و حضور میلیون ها مسلمانی که از پس آنان خواستار تحکیم شریعت پروردگار خویش از طریق برپایی خلافت بر منهج نبوت می باشند، به شدت در حال گسترش می باشد، و این موجی است استوار و در حال بزرگ شدن که دست آوردهای آن را به خواست الله سبحانه وتعالی به زودی خواهیم دید. الله عزیز و حکیم می فرماید:

﴿إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا﴾

[طلاق: ۳]

ترجمه: الله فرمان خود را به انجام می رساند؛ و الله برای هر چیزی اندازه ای قرار داده است!

(ترجمه)

پرسش:

اسلام علیکم و رحمة الله و برکاته!

سایت انترنتی "روسیۀ امروز" به تاریخ ۲۶ می ۲۰۱۷م  به نقل از خبرگزاری رویترز با انتشار خبری گفت: «سنای امریکا قصد دارد قراردادهایی را که ترامپ با عربستان سعودی به مبلغ ۴۶۰ ملیارد دالر امضا نموده رد نماید. شماری از اعضای مجلس سنای امریکا پیشنهادی را مطرح نموده و در آن خواستار رد قرارداد تسلیحاتی دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا با عربستان سعودی شده اند. آنان مجلس سنا را وادار کرده اند تا در این زمینه از اعضای مجلس سنا نظر خواهی صورت گیرد.» (منبع: روسیۀ امروز ۲۶ می ۲۰۱۷م به نقل از رویترز)

پرسش این است که دلیل رد این قرارداد از جانب سنای امریکا چیست؟ در حالی که امریکا آرزوی چنین قراردادی را همواره داشته، به ویژه با توجه به این که اقتصاد این کشور در وضعیت بحرانی به سر می برد. ضمناً سفر ترامپ به عربستان سعودی سر و صداهایی زیادی را به همراه داشت، چنان چه وی با سران کشورهای خلیج دیدار نمود و سپس به فلسطین اشغالی رفت، آیا این بدان معنی است که ترامپ کدام برنامۀ سیاسی جدیدی را در خصوص قضیۀ فلسطین به همراه داشت؟

پاسخ :

وعلیکم السلام و رحمة الله و برکاته!

شکی نیست که این پیشنهاد مجلس سنای امریکا نوعی نیرنگ و نمایش سیاسی بوده و به گمان اغلب هیچ گونه تاثیری بالای قراردادهای منعقد شده نخواهد گذاشت؛ بلکه حتی ممکن است از آن تحسین نیز بعمل آورد؛ زیرا این قرارداد جان تازه ای به اقتصاد امریکا خواهد بخشید. طوری که کارخانه جات آن را مجدداً راه اندازی نموده و فرصت های فراوان کاری را ایجاد خواهد نمود. تمام احزاب امریکا آرزوی بستن چنین قراردادی را داشتند. برای بهتر روشن شدن دلایل مخالفت سنای امریکا یا همان تلاش برای مخالفت، اینک مسایل ذیل را به بحث و بررسی می گیریم:

سفر ترامپ به ریاض پایتخت آل سعود به تاریخ ۲۰ می ۲۰۱۷م با تبلیغات گستردۀ رسانه ای در داخل امریکا و هم چنین در رسانه های عربی زبانی که آن را سفری به منظور مصالحه با جهان اسلام خواندند همراه بود. دیدارهای ترامپ با سعودی ها نشان دهندۀ گرمای روابطی بود که در روابط بارک اوباما رییس جمهور قبلی دیده نمی شد. چنان چه وی در وصف عربستان سعودی، پادشاه و رهبران آن الفاظ و اصطلاحاتی را به کار برد که از هیچ یک از رؤسای امریکایی پیش از وی شنیده نشده بود. ترامپ سفرش به سعودی را با دیداری با سلمان پادشاه سعودی آغاز نمود و پس از آن روز؛ یعنی ۲۱می ۲۰۱۷م، با پادشاهان و امرای دولت های کوچک شش گانۀ خلیج دیدار نمود. سپس در همان روز در نشستی با حضور رهبران ۵۵ کشور اسلامی شرکت نمود که بیشتر به سخنرانیِ شباهت داشت که وی برای آنان ایراد نمود. وی در ادامه با سران برخی از این کشورها دیدارهای دوجانبه ای نیز داشت.

در این سفر بر ساخت یک مرکز جهانی برای مبارزه با اندیشه های "افراطی" که مرکز آن شهر ریاض باشد، نیز توافق صورت گرفت و این توافق بر اساس همکاری های مستحکم میان این کشورها و امریکا جهت مبارزه با "افراطگرایی و تروریزم" به انجام رسید و در بیانیۀ پایانی این نشست از آن به عنوان "اعلامیۀ ریاض" یاد گردید. به این ترتیب عربستان سعودی با آن چه مبارزه خواهد نمود که غرب آن را "تروریزم" می نامد و ترامپ امروزه آن را "تروریزم رادیکال اسلامی" یاد می کند. هم چنین اعلامیۀ ریاض شامل اهداف تأسیس "پیمان استراتیژیک خاور میانه در شهر ریاض" نیز بود. چنان چه در این اعلامیه گفته شد: «شماری از کشورها به منظور تحقق صلح و ثبات در منطقه و جهان در این پیمان سهم خواهند گرفت.» در بخش دیگری از آن چنین گفته شد: «کار راه اندازی و مشارکت در این پیمان در سال ۲۰۱۸م کامل خواهد شد.»

اگرچه این دیدارها راه اندازی مرکز مبارزه با تروریزم و ایجاد پیمان یاد شده هر کدام در این سفر جای خود را داشت؛ اما دستاورد اصلی این سفر ترامپ همانا قرارداد اقتصادی است که با عربستان سعودی منعقد نمود؛ زیرا اقتصاد امریکا اگرچه هنوز در سطح جهانی جایگاه اول را در اختیار دارد؛ اما پس از مواجه شدن با یک سلسله بحران ها و تکان ها، در معرض خطرهایی قرار گرفته است. بنابر این مسألۀ بازپرداخت قرضه های سر به فلک کشیده و رشد اقتصادی امریکا تبدیل به مسأله ی فوق العاده با اهمیت برای این کشور، به ویژه با توجه به رشد مستمر اقتصاد چین شده است. با این حساب، مسایل مربوط به اقتصاد در اولویت کاری رؤسای جمهور امریکا قرار داشته و تبدیل به انگیزه ای گردیده که هر رییس جمهور را نسبت به رییس جمهور قبل از وی، به خود مشغول کند، به ویژه در سیاست های اقتصادی خارجی. می دانیم که دونالد ترامپ رییس جمهور فعلی امریکا در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶م با سردادن شعارهایی به پیروزی رسید که بیشترین آن را شعارهای اقتصادی، اشتغال زایی برای امریکاییان، سرپا نمودن مجدد اقتصاد امریکا از طریق وادار نمودن شرکت های امریکائی به بازگشت به امریکا و وادار نمودن برخی از دولت های جهان به پرداخت باج هایی به امریکا در بدل حمایت امریکا از آن ها تشکیل می داد.

آن چه حزب جمهوری خواهان را تشویق نمود تا دونالد ترامپ را به صفت کاندید خود معرفی نماید، این بود که وی سرمایه گذاری پر طرفدار و شناخته شده در قراردادهای موفق و سود آور بود؛ زیرا وی در بستن قراردادهای تجارتی جرأت و شهامت زیاد داشت. وی در آغاز عملی نمودن این سیاست هایش از انگلا مرکل صدر اعظم آلمان در جریان سفرش به واشنگتن به تاریخ ۱۷مارچ ۲۰۱۷م خواست تا در بدل حمایت امریکا از آلمان که پس از جنگ دوم جهانی صورت گرفته، ملیاردها دالر به امریکا بپردازد تا بتواند این حمایت ادامه پیدا کند. هم چنین به تاریخ ۲۸ اپریل ۲۰۱۷م از کوریای جنوبی خواست تا هزینۀ نصب سپر موشکی امریکا موسوم به "تاد" در این کشور را که یک ملیارد دالر می شود بپردازد.

امریکا این موشک ها را پس از آن در کوریای جنوبی نصب نمود که کوریای شمالی تجارب موشکی را انجام داده و با این آزمایش ها تنش هایی را در منطقه به وجود آورد. آلمان با قاطعیت تمام رد نمود که در بدل حضور نظامی امریکا در خاک کشورش هرگز به این کشور بدهکار نیست، کوریای جنوبی نیز حاضر نشد که هزینۀ نصب موشک های تاد امریکا را بپذیرد. به این ترتیب رویکرد جدید امریکا به منظور "باج گیری" از سایر کشورهای جهان، در بسیاری از نقاط جهان به ناکامی انجامید؛ اما در عربستان سعودی و دولت های کوچک خلیج به موفقیت چشم گیری دست پیدا نمود و این موفقیت را می توان در قراردادهای سر به فلک کشیدۀ ترامپ با سعودی به خوبی مشاهده نمود.

این بدان معنی است که باج گیری های امریکا در سعودی آغاز  شده، چنان چه امریکا این بار بزرگ ترین قرارداد تسلیحاتی تاریخ را با سعودی امضا نمود. تلویزیون الجزیره مباشر به طور زنده به تاریخ ۲۰ می ۲۰۱۷م با نشر خبری گفت: «سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی و دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا روز شنبه شماری توافقنامه های همکاری دوجانبه را در شهر ریاض پایتخت عربستان سعودی امضا کردند. قصر سفید اعلام نمود که توافقنامۀ همکاری نظامی به ارزش ۴۶۰ ملیارد دالر با ریاض به امضا رسانیده است. ماجد قصبی وزیر تجارت سعودی نیز گفته که کشورش به ۲۳ شرکت بزرگ امریکایی اجازۀ فعالیت و سرمایه گذاری در خاک سعودی را داده است. خبرنگار الجزیره در شهر ریاض گفته که سعودی و ایالات متحده توافقنامۀ دفاعی به ارزش ۴۶۰ ملیارد دالر را امضا کرده اند که ۱۱۰ ملیارد دالر آن به قراردادهای نظامی پیشین مربوط می شود و واشنگتن بر اساس آن سلاح هایی را خیلی زود به طرف سعودی تسلیم خواهد نمود، به علاوۀ آن؛ قراردادهای دفاعی دیگری به هزینۀ ۳۵۰ ملیارد دالر به امضا رسید که در جریان ده سال آینده عملی خواهد شد.»

حجم این قراردادها در حدی بود که نرخ بازارهای مهم سهام امریکا؛ یعنی داوجانز، استاندارد آندبوز و ناسداک را به حد زیادی افزایش داد و دلیل آن مبالغ هنگفتی است که قرار است سعودی وارد اقتصاد امریکا نماید و به این ترتیب فرصت های کاری فراوانی برای امریکایی ها فراهم گردد و این چیزی بود که ترامپ در جریان تبلیغات انتخاباتی اش وعدۀ آن را داده بود. با توجه به این قراردادها دیده می شود که سعودی میزان زیادی از درامدهای مالیاتی دولت را همه ساله و در جریان ده سال آینده وارد شریان اقتصادی امریکا خواهد نمود. به نقل از العربیه نت: «میزان درامدهای مالیاتی سعودی در سال ۲۰۱۶م به ۵۲۸ ملیارد ریال معادل ۱۴۰ ملیارد دالر می رسد.» (منبع: العربیه نت ۲۲ دسمبر ۲۰۱۶م) به این ترتیب می توان گفت که ادارۀ حکومت ترامپ کلید گمشده اش را در آل سعود پیدا نموده است.

در مورد پیشنهاد سنا باید گفت که شکی نیست این پیشنهاد مجلس سنای امریکا نوعی نیرنگ و نمایش سیاسی بوده و به گمان اغلب هیچ گونه تاثیری بالای قراردادهای منعقد شده نخواهد گذاشت؛ بلکه حتی ممکن است از آن تحسین نیز بعمل آورد، زیرا این قرارداد جان تازه ای به اقتصاد امریکا خواهد بخشید، طوری که کارخانه جات آن را مجدداً راه اندازی نموده و فرصت های فراوان کاری را ایجاد خواهد نمود. تمام احزاب امریکا آرزوی بستن چنین قراردادی را داشتند؛ اما واقعیت مسأله چنان که گفتیم نوعی نیرنگ و نمایش سیاسی است.

ترامپ خواست رسوایی های زیادی که مربوط به تماس هایش با روسیه می شد و هم چنین قضایایی که علیه داماد و سایر نزدیکانش مطرح گردیده، این رسوایی ها را با دستاوردهای بزرگ اقتصادی؛ مانند: قراردادهای مذکور و هم چنین با یک اقدام بزرگ سیاسی، یعنی جمع نمودن سران کشورهای زیاد، سرپوش گذارد که چنین هم شد. چنان چه پوشش گستردۀ رسانه ای سفر ترامپ در امریکا، دیدارهایش با طرف های گوناگون، قراردادهای تسلیحاتی بزرگ با سعودی و گرد آوردن سران و پادشاهان مسلمانان که از گوشه و کنار جمع شده بودند تا به بیانیۀ ترامپ گوش داده و با فروتنی به وی ادای احترام کنند. تمام این امور فشارهای وارده بالای رییس جمهور ترامپ و اداره حکومت اش را کاهش می دهد، اگرچه امور مذکور این فشارها را برای همیشه برطرف نخواهد نمود؛ اما کاهش مقطعی آن نیز می تواند دستاوردی قلمداد گردیده و باعث شود در کنار رسوایی ها و ناتوانایی های سیاسی ترامپ، از وی به صفت صاحب دستاوردهای بزرگ و موفق نیز یاد شود.

بناً در شرایط فعلی این سفر برای ترامپ اهمیت زیادی داشت و با توجه به این اهمیت می توان هدف از آماده گی ها و ترتیبات عجولانه ای که برای حضور شمار زیادی از سران و پادشاهان مسلمانان در ریاض و استقبال گرم از رییس جمهور امریکا صورت گرفت پی برد، استقبال گرمی که برای نخستین بار با این پیمانۀ بزرگ صورت می گرفت. حکومت شاهی عربستان سعودی تلاش های روشنی را جهت استقبال از دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا و سران حدوداً ۵۵ کشور جهان اسلام که به ریاض دعوت شده اند، به راه انداخت. چنان چه این سفر ترامپ به سعودی با پوشش گستردۀ رسانه ای همراه گردیده و آگاهان امور به این باور اند که سعودی در جلب توجه جهانیان به این سفر موفق بوده و دلیل آن جمع نمودن سران و رهبران عرب و مسلمانان در گردهمایی می باشد که در نوع خود تا کنون بی نظیر بوده است. (منبع: دویچ ویله ۱۹می ۲۰۱۷م) این جا بود که نیرنگ و نمایش سیاسی یاد شده توسط اعضای سنای امریکا، به ویژه دموکرات ها به راه انداخته شد.

در مورد جمع نمودن حکام خلیج در ریاض باید گفت که اگرچه امریکا می داند که آنان وابسته به انگلیس بوده و مزدوری آن را می کنند؛ اما خواست با دخیل نمودن شان در قراردادهای تسلیحاتی امریکا و مداخلۀ بیشتر در امور این کشورها به بهانۀ خطر ایران، توجه شان را به خود جلب نماید. چنان چه ترامپ در سخنرانی اش گفت: «قطر که پایگاه مرکزی امریکا در آن قرار دارد، شریک بلا منازعۀ استراتیژیک ما به شمار می رود و شراکت دراز مدت ما با کویت و بحرین، امنیت منطقه را تقویت می کند. امارات متحدۀ عرب در جنگ تسخیر دل ها و نفس ها با ما شریک شده و با همکاری ایالات متحده، یک مرکز انترنتی به منظور مبارزه با گسترش پدیدۀ تنفر راه اندازی نموده است. بحرین نیز در راستای مبارزه با تبلیغات بنیادگرایی فعالیت می کند.» (منبع: CNNعربی ۲۱ می ۲۰۱۷م)

دونالد ترامپ اعلام نمود که: «ایالات متحده و قطر در خصوص قرارداد جدید تسلیحاتی تبادل نظر نموده اند.» آژانس خبری اسوشیتد پرس به نقل از رییس جمهور امریکا گفته که او با امیر قطر در مورد فروش بسیاری از ابزار زیبای نظامی تبادل نظر کرده اند. گفتنی است که ترامپ و شیخ تمیم امیر قطر در شهر ریاض در گفتگوی دوجانبه ای که در حاشیۀ نشست سران کشورهای اسلامی و امریکا داشتند، باهم دیدار کردند. رییس جمهور امریکا در این دیدار گفت: «هیچ کسی بهتر از امریکا سلاح نمی سازد.» وی به قرارداد مذکور اشاره نموده گفت: «این قرارداد برای ایالات متحده فرصت های کاری را ایجاد نموده و توانایی های امنیتی و دفاعی قطر را بالا خواهد برد.» (منبع: دات مصر ۲۱ می ۲۰۱۷م)

سیاست امریکا در جلوگیری از خطر ایران در برابر کشورهای منطقه این است که به سران این کشورها علیه ایران سخنانی خوش آب و رنگ شنوانده و به این ترتیب آنان را در دام خود می اندازد، دامی از قبیل قراردادهای تسلیحاتی، پایگاه های نظامی و تسهیلات. البته تمام این کارها را با هزینۀ خلیج انجام می دهد، بدون این که امریکا حتی یک قدم عملی هم علیه ایران بردارد. چنان چه می دانیم که امریکا هنوز در قضیۀ سوریه علیه انقلاب روی ایران متکی بوده، در قضیۀ یمن نیز؛ مانند زمان ادارۀ اوباما برای مسلح نمودن حوثی ها به ایران متکی می باشد و در نفوذ ایران در عراق و لبنان هیچ گونه اعتراض و مخالفتی نشان نمی دهد. ترامپ در بیانیه ای که در ریاض داشت از حزب الله لبنان به صفت گروه تروریستی یاد نموده سپس به توصیف اردوی لبنان پرداخت، اردویی که مداخلات حزب الله در سوریه را پوشش داده و برای آن زمینه سازی می کند و حتی در جرود عرسال عملاً علیه انقلابیون سوریه می جنگند.

حکام خلیج مانند حکام سعودی از این می ترسند که مبادا امریکا ایران را علیه آنان بر انگیخته و حاکمیت آنان را سرنگون کند، از این رو زیر بار خواهشات امریکا رفته و از آن فرمان می برند، به ویژه در آن چه که از امریکا علیه ایران و خطر آن می شنوند؛ حتی اگر در عمل متصور هم نباشد. چنان چه ترامپ در بیانیه اش گفت: «ایران از لبنان شروع تا عراق و یمن به تجهیز و تسلیح تروریستان و سایر گروه ها و ملیشه های بنیادگرا پرداخته و آنان را تمرینات نظامی می دهد و این گروه ها سراسر منطقه را آشفته نموده و ناامنی و ویران گری را در آن گسترش می دهد. چندین دهه است که ایران آتش کشمکش های قومی و تروریزم را در منطقه دامن می زند. ایران یگانه حکومتی است که به صراحت از کشتارهای جمعی سخن زده، متعهد است که اسراییل را ویران خواهد نمود، شعار مرگ بر امریکا را سر می دهد و از شکست دادن بسیاری از رهبران و ملت هایی یاد می کند که در این تالار حضور دارند. مهم ترین مداخلۀ ایران که صلح و ثبات منطقه را مختل نموده، مداخلۀ این کشور در سوریه می باشد، چنان چه بشار اسد به کمک ایران مرتکب جنایت هایی شده که از وصف بیرون است.» (منبع: CNN عربی ۲۱ می ۲۰۱۷م)

ترامپ طوری سخن می گوید که انگار مداخلۀ ایران به سوریه و ارتکاب آن همه جنایت به دستور امریکا نبوده و انگار سران خلیج این مسأله را نمی دانند. آیا امریکا تا کنون کدام اقدام عملی برای زیر فشار قرار دادن ایران انجام داده با وجودی که ترامپ در جریان تبلیغات انتخاباتی اش علیه توافق هسته ای با ایران فریاد زنان شعار می داد؟ اما اینک که چندین ماه از حاکمیت اش می گذرد، هنوز امریکا پایبند این موافقت نامه بوده و به آن عمل می کند. واقعیت این است که ترامپ این سخنان را به منظور ترساندن دولت های خلیج از غول افسانه ای به نام ایران مطرح نموده و می خواهد با این کار آنان را به دام امریکا اندازد، دامی که تارهای آن را قراردادهای تسلیحاتی، پایگاه های نظامی و فراهم آوردن تسهیلات تشکیل می دهد، البته هزینۀ تمام این امور را چنان که قبلاً اشاره شد، خود کشورهای خلیج می پردازند.

در مورد مسألۀ برنامۀ سیاسی امریکا با دولت یهود(اسرائیل) و این که ترامپ به تاریخ ۲۲ می ۲۰۱۷م پس از سفر به عربستان سعودی عازم فلسطین اشغالی شد و این که آیا ترامپ با خود برنامۀ برای حل سیاسی بحران فلسطین دارد یا خیر؟ باید گفت که قضیۀ فلسطین در حال حاضر برای امریکا در اولویت قرار ندارد؛ زیرا اولویت های دیگری وجود دارد که ادارۀ حکومت امریکا سرگرم آن می باشد. قبلاً به تاریخ ۱۲ می ۲۰۱۷م پاسخ به پرسشی را در خصوص قضیۀ فلسطین منتشر نمودیم و در بخشی از آن چنین گفتیم: «قضیۀ فلسطین در حال حاضر به دلیل وخامت اوضاع در سرزمین های عربی، به ویژه سوریه و بالاگرفتن تنش ها میان امریکا و کوریای شمالی، برای ادارۀ کنونی امریکا یک قضیۀ حساس و بسیار مهم تلقی نمی شود. بنابر این امریکا در خصوص این قضیه عجله ای ندارد و در حال حاضر زمینه ها و راه حل های گوناگون را ارزیابی کرده و چگونگی امکانات راه اندازی گفتگوی عرب ها، به ویژه فلسطینیان با دولت یهود را بررسی می نماید. از جمله دلایلی که این مسأله را مورد تأکید قرار می دهد گزارشی است که تلویزیون بی بی سی به تاریخ ۱۱ مارچ ۲۰۱۷م منتشر نمود. آژانس خبری روزیترز به نقل از نبیل ابوردینه سخنگوی رییس جمهور فلسطین گزارش داده که ترامپ خطاب به محمودعباس گفته که وی علاقه مند است چگونگی از سرگیری گفتگوها را به بررسی گیرد و تأکید نموده که او به تلاش های مسالمت آمیزی که صلح واقعی به بار آورد؛ هم چنان پایبند خواهد بود. ترامپ هم چنین در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی که در قصر سفید با عباس داشت چنین گفت: «هر کار لازمی را انجام خواهم داد، دوست دارم در میان دو طرف به صفت یک میانه رو، راهنما و داور عمل کنم و ما این کار را انجام خواهیم داد.» (منبع: تلویزیون روسیۀ امروز ۴ می ۲۰۱۷م)

این بدان معنی است که امریکا در حال حاضر نمی خواهد راهکارهای مشخصی را برای حل قضیۀ فلسطین مطرح نماید؛ زیرا پیش از آن باید گام هایی را در مسألۀ جنگ یا آرام نمودن اوضاع در هر یک از سوریه و کوریای شمالی بردارد. پس واقعیت این است که ترامپ نه چگونگی از سرگیری گفتگوها را می داند و نه نوعیت تلاش های مسالمت آمیزی که از آن نام می برد؛ بلکه فعلاً در مرحلۀ ارزیابی و جمع آوری معلومات لازم از طرف های درگیر در فلسطین قرار دارد. ترامپ هم چنین از طرف های مخالف می خواهد تا در دیدارهای مستقیم گرد هم جمع شده و روی راه حل هایی که می خواهند، یا بهتر است بگوییم راه حل هایی که دولت یهود می خواهد با هم به توافق برسند، به همین دلیل است که خواستار گفتگوهای مستقیم می باشد. نیکی هیل نمایندۀ امریکا در سازمان ملل برای نخستین بار با ریاض منصور نمایندۀ فلسطین در این سازمان دیدار و گفتگو نمود. وی لحظاتی بعد با گذاشتن پیامی روی صفحۀ تویترش از فلسطینیان خواست تا به جای روی آوردن به سازمان ملل متحد به منظور کسب نتایج، بهتر است به صورت مستقیم با اسرائیلی ها وارد گفتگو شوند. (منبع: بی بی سی ۱۱ مارچ ۲۰۱۷م)

سخن اخیر: امریکایی که ارزش های فاسد و تمدن گندیده و متعفن اش همه روزه آن را چون موریانه از داخل می خورد، جای بسی تأسف است که چنین کشوری در سرزمین های مسلمانان از ابهت و شأن و شوکتی برخوردار بوده و متکبرانه در آن به گشت و گذار می پردازد و کسانی که خود را حکام مسلمانان قلمداد می کنند در خدمت به حفظ منافع چنان کشوری با یکدگر به رقابت می پردازند. چنان که پنجاه و پنج حاکم مزدور و خود فروخته با یک اشارۀ سرانگشتی و حتی اشارۀ چشم به سرعت گرد آمده و در اظهار وابسته گی و فرمانبری به کسی که غرق جنایت علیه اسلام و مسلمانان می باشد، به رقابت می پردازند!

دردناک تر این که اساس اقتصاد امریکا روی سرمایه های مسلمانان استوار بوده و این سرمایه ها در حالی زنده گی امریکاییان را بهبود بخشیده و مشکل بیکاری آنان را معالجه می کند، در حالی که فقر و بیکاری در سرزمین های اسلامی بیداد می کند. این حکام مزدور هستند که سرمایه های مسلمانان را از صاحبان اصلی آن به غارت می برند؛ در حالی که از نظر شریعت اسلامی ملکیت عام مسلمانان به شمار می رود؛ اما این حکام خاین آن را در اختیار ترامپ قرار می دهند تا او با استفاده از آن خودش را تقویت نموده و به کشتار مسلمانان در سرزمین های شان بپردازد؛ اما دلیل این واقعیت تلخ برای همه آشکار است که بارها از آن یاد نمودیم و اینک یک بار دیگر به تکرار می گوییم که دلیل اصلی و بنیادین این واقعیت تلخ؛ نبود خلیفه و امامی است که مسلمانان از پس وی به مبارزه پرداخته و در هنگام مشکلات به او پناه ببرند. از ابو هریره روایت است که وی از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنید که می فرمود:

«إِنَّمَا الْإِمَامُ جُنَّةٌ، يُقَاتَلُ مِنْ وَرَائِهِ، وَيُتَّقَى بِهِ.»

(رواه مسلم)

ترجمه: امام چون سپری است که(مسلمانان) از پس وی به مبارزه پرداخته و به او پناه می برند.

پس بر هر مسلمانی که الله سبحانه وتعالی و رسولش صلی الله علیه وسلم را دوست دارد، واجب است تا این مسألۀ حیاتی را قضیۀ سرنوشت ساز زنده گی اش برگزیده و با اخلاص تمام به الله سبحانه وتعالی و صداقت کامل با رسول الله صلی الله علیه وسلم در این راستا مجدانه به کار و تلاش متداوم بپردازد تا باشد پس از حکومت های جبری و ظالمانۀ موجود، مجدداً خلافت راشده بر منهج نبوت که مژدۀ رسول الله صلی الله علیه وسلم برای مسلمانان می باشد، برپا گردد. چنان چه در حدیث صحیحی که احمد و طیالسی با الفاظی از طیالسی روایت کرده اند که رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید:

«ثُمَّ تَكُونُ جَبْرِيَّةً، فَتَكُونُ مَا شَاءَ اللَّهُ أَنْ تَكُونَ، ثُمَّ يَرْفَعُهَا إِذَا شَاءَ أَنْ يَرْفَعَهَا، ثُمَّ تَكُونُ خِلَافَةٌ عَلَى مِنْهَاجِ النُّبُوَّةِ.»

ترجمه: سپس هنگامی که الله سبحانه وتعالی خواست آن را برداشته و بر شما نظام های جبریه را حاکم می گرداند، و تا زمانی که الله سبحانه وتعالی خواست آن نیز دوام می یابد و بعد از آن، زمانی که الله سبحانه وتعالی خواست آن را دور کرده بار ديگر خلافت بر روش و منهج نبوت در میان شما قایم می گردد.

آنگاه خواهد بود که مسلمانان به عزت و شکوه، دست یافته و کفار استعمارگر با ذلت تمام از سرزمین های مسلمانان بیرون رفته و به سرزمین خودشان بر خواهند گشت، البته اگر برای شان سرزمینی باقی بماند.

(ترجمه)

پرسش:

دانشمند عالی قدر و امیر صاحب گرامی، السلام علیکم و رحمت الله و برکاته!

فروختن محصولات قبل از حاصل برداری آن روی درخت در سرزمین ما رایج است. این نوع محصولات؛ مانند: گل میخک، مرچ، ناریال وغیره به همین شکل فروخته می شوند. مالک زمین آن را کشت و آبیاری می کند تا ثمر بیشتر دهند. زمانی که میوه طبق همان پلان حاصل می دهد، آن را با قیمت تخمینی به فروش می رساند. بناً خریدار باید از آن حاصل برداشته و معامله مناسب نماید و خریدار به مالک زمین قبل از حاصل گرفتن قیمت توافق شده را می پردازد. زمانی که فروش صورت می گیرد، قیمت بین خریدار و فروشنده موافقت می گردد و فروشنده بعد از فروش آن دیگر مسوول محصول نهایی نیست، خریدار می تواند همان وقت حاصل برداری نماید و یا آن را به وقت مناسب آن واگذار نماید؛ اما بعد از معامله مسوولیت خریدار است تا مزرعه را از حیوانات، سارقین و غیره محافظت نماید. آیا این نوع معامله در اسلام جایز است؟ الله سبحانه و تعالی شما را خیر کثیر نصیب گرداند و به این امت پیروزی را تحت رهبری شما نصیب گرداند.

پاسخ:

وعلیکم السلام و رحمة الله و برکاته!

از متن فوق چنین درک کردم که پرسش شما در مورد فروش میوه  بر سر درخت است؛ مثلاً شخصی به مالک درخت چنین بگوید که می خواهم میوه و حاصل این درخت انجیر را در این فصل بخرم و حاصل این درخت ملکیت من می شود، از آن می خورم و می فروشم تا آن که حاصل این درخت در این فصل تمام شود، و هردو بر این امر در مقابل اجره ی معین اتفاق کنند. شما می پرسید که آیا این کار جایز است یا خیر؟ اگر درک من درست باشد؛ پس این پاسخ را برایت ارایه می کنم:

بلی! این معامله در بسیاری از سرزمین های اسلامی رایج است و در فقه به نام "فروش میوه جات بر سر درختان" و در نزد عام مردم به نام "پیمان و معامله درخت" یاد می شود. این جایز است؛ اما به شرطی که میوه پخته و رسیده باشد؛ البته لازم نیست که تمامش رسیده باشد؛ چون  تمامش در یک زمان نمی رسد. بعضی دلایل و تفصیلات را از کتاب مان "شخصیت اسلامی، جزء دوم باب فروش میوه جات بر سر درختان " را برایت نقل می کنم:

بیان حکم شرعی در این پیمان یعنی فروش میوه موجود در شاخ درخت که هنوز میوه در شاخ درخت باشد، نیاز به  تفصیل دارد؛ چون در این پیمان به میوه و حاصل دیده می شود، اگر پخته و رسیده باشد؛ یعنی خوردنش ممکن بود؛ پس این معامله جایز است و اگر نرسیده بود(پخته نشده بود) و خوردن آن نا ممکن بود، درین صورت فروش میوه جایز نیست؛ چون مسلم از جابر رضی الله عنه روایت کرده است که:

«نهى رسول الله عن بيع الثمر حتى يطيب»

ترجمه: نبی اكرم صلى الله عليه وسلم از فروش ميوه ی تا زمانی كه پخته نشده است، منع فرمود.

 و نیز روایت کرده است:

«نهى رسول الله صلی الله علیه وسلم... وعن بيع الثمر حتى يبدو صلاحه»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم از... و فروش میوه تا این که برسد منع نموده است.

و چنان چه بخاری از جابر رضی الله عنه روایت نموده است:

«نهى النبي عن أن تباع الثمرة حتى تشقح، قيل ما تشقح، قال: تحمار وتصفار ويؤكل منها»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم  از فروش میوه پیش از آن که رنگ بگیرد منع فرموده است؛ پرسیدند، رنگ گرفتن چیست؟ فرمود: سرخ زرد می گردد و قابلیت خوردن رامی داشته باشد.

و نیز بخاری از انس ابن مالک روایت نموده است:

«أنه نهى عن بيع الثمرة حتى يبدو صلاحها، وعن النخل حتى يزهو، قيل: وما يزهو؟ قال: يحمار أو يصفار»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم از فروش میوه ای که نرسیده باشد منع فرموده است و از خرما تا این که رنگ نگیرد. پرسیدند: رنگ گرفتن چیست؟ فرمود: سرخ می شود یا زرد می گردد.

وی نیز روایت نموده است:

«إن رسول الله نهى عن بيع الثمار حتى تُزْهي، فقيل له: وما تُزْهي؟ قال: حتى تحمر. فقال رسول الله : أرأيت إذا منع الله الثمرة بم يأخذ أحدكم مال أخيه»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم از فروش میوه پیش از آن که رنگ بگیرد منع فرموده است. پرسیدند رنگ گرفتن چیست؟ فرمود: رنگش سرخ گردد و رسول الله صلی الله علیه و سلم نیز فرمود: چه فکر می کنید اگر الله سبحانه وتعالی میوه را ببار نیاورد آنگاه شما مال برادرتان را در مقابل چه چیز می گیرید.

و چنان چه بخاری از عبد الله ابن عمر روایت نموده است:  

«نهى عن بيع الثمار حتى يبدو صلاحها، نهى البائع والمبتاع»

ترجمه: رسول الله صلی الله علیه وسلم از فروش میوه جات قبل از این که برسد، خریدار و فروشنده، هر دو را نهی کرده است.

و مسلم به این الفاظ روایت نموده است:

«نهى عن بيع النخل حتى يزهو، وعن السنبل حتى يبيض ويأمن العاهة»

ترجمه: از فروش خرما نهی کرد؛ مگر آنگاه که برسد و از فروش خوشه نهی کرد؛ مگر آنکه سفيد شود و از آفت اطمينان حاصل گردد.

تمام این احادیث منع "فروش میوه جات نارسیده" را صریحاً بیان می دارد. بناً از مدلول این احادیث بر عدم جواز فروش میوه جات نارسیده(خام) و از مفهوم آن بر جواز فروش میوه جات رسیده(پخته شده) استدلال می شود. بنابرین، پیمان و معامله درخت که میوه آن ظاهر شده بود؛ مانند زیتون، لیمو، خرما و... اگر قابل خوردن شده بود درست است و اگر قابل خوردن نشده بود درست نيست.

از احادیث فوق  این موضوع دانسته می شود که هدف از رسیدن و پخته گی میوه "قابل خوردن بودن میوه" می باشد؛ زیرا از تحقیق و پژوهش احادیث وارد شده در موضوع نهی فروش میوه نارسیده در می یابیم که درین باره تفسیرهای مختلف بیان شده است: در حدیث جابر رضی الله عنه چنین بیان گردیده است: «تا زمانی كه پخته نشده است»، در حدیث دومی: «پيش از آن كه برسند» و در حدیث انس رضی الله عنه چنین بیان شده است: «از فروش انگور پیش از آن که سیاه گردد و هم چنان از فروش حبوبات پیش از آن که سخت گردد، منع نموده است.» (رواه ابو داود)

و در حدیث دیگری که جابر رضی الله عنه روایت نموده است چنین بیان شده است: «رنگ بگیرد» و در حدیث ابن عباس: «تا این که قابل خوردن شود» بنابرین، تمام احادیث مذکور معنی واحد را افاده می کند و آن عبارت از "قابلیت خوردن را داشته باشد" است.

اگر به واقعیت میوه جات دقت کنیم، در می یابیم که قابلیت خوردن در آن ها نظر به مختلف بودن میوه جات، از هم متفاوت می باشد؛ چنان چه در برخی از ميوه جات با تغيير آشکارا در رنگش قابليت خوردن پيدا شده و علامات پخته شدنش ظاهر می گردد؛ مانند: خرما، انجير، انگور، ناک و امثال آن. و برخی از آن پخته شدنش توسط پشت و رو کردنش و ديدنش توسط ماهرين دانسته می شود؛ مانند خربوزه که درک پخته شدن آن از تغيير رنگش مشکل است، و برخی از آن به مجرد تبديل شدن گلش به ميوه قابل خوردن می شود؛ مانند بادرنگ، تره و امثال آن. بنابرین، هدف از رسیدن و پخته گی در میوه، همانا قابلیت اش برای خوردن می باشد و دلیل بر این حدیثی است که مسلم از عباس روایت می کند:

«نهى رسول الله عن بيع النخل حتى يأكل منه أو يؤكل»

ترجمه : رسول الله صلی الله علیه وسلم از فروش خرما منع کرد؛ مگر هنگامی که قابلیت خوردن را داشته باشد.

هم چنان حدیث متفق علیه که جابر رضی الله عنه روایت نموده است که: «حتى يطيب» ترجمه: «تا زمانی كه پخته نشده است.» ازین رو جایز بودن فروش تره و بادرنگ و امثال آن واضح می گردد؛ یعنی خرید و فروش آن دو(تره و بادرنگ) به مجرد ظهور حاصل؛ يعنی به مجرد آغاز تبديل شدن گل به بادرنگ جايز می باشد. لذا در حالی که هنوز[برخی از آن] گل هست و حتی قبل از آن که گل شده باشد ميوه اش فروخته می شود. يعنی ميوه آن مزرعه در همين حالت قبل از آن که پيدا شود به مجرد آغاز پيداشدن برخی از آن فروخته می شود و این از قبيل بيع معدوم نمی باشد؛ زيرا ميوه آن پياپی می آيد و يک بار همه اش به وجود نمی آيد؛ لذا همه ميوه مزرعه در یک فصلش، آن چه موجود باشد و آن چه هنوز موجود نباشد، همه فروخته می شود؛ زيرا فرقی وجود ندارد ميان آن که پخته گی ميوه اش با سرخ شدن ظاهر شود؛ مانند خرما يا با سياه شدن؛ مانند انگور و يا با تغير رنگ مثل ناک و ميان آن که پخته گی میوه آن با ظهور بعضش و در پی آمدن گل های ديگرش و ميوه دادن آن ظاهر گردد.

ليکن ميوه ای که تبديل شدن گل هايش رسیده بودن آن شمرده نمی شود؛ مانند خربوزه، در آن اين امر جايز نمی باشد. بناً فروختن بادام در گلش و فروختن انجير که هنوز دم بوده پخته گی در آن ظاهر نشده باشد جايز نيست. هدف در اين جا فروش آن بر سر درخت است؛ يعنی معامله درخت؛ زيرا تنها فروش ميوه بر سر درخت مشروط به پخته گی آن؛ يعنی به آن چه که به پخته شدن ميوه دلالت کند می باشدُ و مراد از  پخته گی ميوه، پخته شدن همه ميوه های یک درخت نيست؛ زيرا ین غير ممکن است؛ چون ميوه ها دانه دانه و يا چند چند دانه پخته می شوند؛ سپس باقی به تدريج پخته می گردند و نيز مراد از پخته شدن میوه، پخته شدن آن در هر باغ جدا جدا نيست و نه هم پخته شدن میوه ی همه باغ ها؛ بلکه مراد از پخته شدن آن، پخته  شدن جنس ميوه است؛ اگر انواعش در پختن با هم تفاوت نداشتند؛ مانند زيتون و پخته شدن نوع آن مراد می باشد؛ اگر انوعش در پختن باهم تفاوت داشتند؛ مانند انجير و انگور، مثلاً هرگاه برخی از ميوه درخت خرما در يکی از باغ ها پخته شود، آنگاه خرید وفروش ميوه همه درختان خرما در همه باغ ها جایز می باشد. هر گاه نوعی از سيب در برخی از درختانش پخته گردد، آنگاه فروختن آن نوع سيب در تمام با غها جايز می گردد، و هرگاه زيتون در درختک ها برسد، خرید و فروش زيتون در تمام باغ های آن جايز می شود؛ چون در احادیث فوق چنین ذکر گردیده بود:  

ترجمه: از فروش خرما نهی کرد؛ مگر آنگاه که برسد و از فروش خوشه نهی کرد؛ مگر آن که سفيد شود و از آفت اطمينان حاصل گردد.

و در حدیث دومی:

ترجمه: از فروش انگور پیش از آن که سیاه گردد و هم چنان از فروش حبوبات پیش از آن که سخت گردد، منع نموده است.

پس حکم ميوه هر جنس و هرنوع را جدا جدا و مشخص بيان کرد؛ چنان چه در حبوبات(سخت شود) و در انگور سياه(سياه شود) گفته است. لذا حکم پخته شدن هر جنس-قطع نظر از ساير اجناس‎ـ و هر نوع، بدون در نظر داشت باقی انواع مختلف است و کلمه رسیدن(پخته شدن) که در حديث در باره يک جنس و در باره يک نوع وارد شده بر برخی از ميوه هر قدر که کم هم باشد صدق می کند. علاوه بر این، واقعيت ميوه دال بر آنست که به تدريج پخته می شود. از آن چه گذشت واضح می گردد که معامله هيچ درختی يعنی فروش ميوه ی هيچ درختی قبل از رسیدن؛ يعنی قبل از پخته شدن ميوه اش جايز نمی باشد. آرزو مندم که پاسخ واضح بوده باشد.

برادر تان عطاء بن خلیل ابورشته